Dziedziczenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu

W formie pisemnej prawo to powstaje poprzez zawarcie przez członka ze spółdzielnią umowy, w której spółdzielnia zobowiązuje się oddać mu lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni. Prawo to jest niezbywalne, więc nie może go podarować ani sprzedać.

Ponadto może należeć tylko do jednej osoby albo do małżonków. Nie podlega też dziedziczeniu. Zasady jego nabywania, a także przejęcia po śmierci uprawnionego lub wygaśnięcia, reguluje ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych (USM).

Śmierć członka a prawo spółdzielcze

Zgodnie z art. 14 ust 1 USM z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w ciągu roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską. Przysługuje mu roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

Zgodnie z art. 15 ust 2 USM w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

Zgodnie zaś z art. 15 ust 4 USM, do zachowania roszczeń, o których mowa wyżej, konieczne jest złożenie w ciągu roku deklaracji członkowskiej wraz z pisemnym zapewnieniem o gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych rozstrzyga o tym sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba uprawniona zamieszkiwała odpowiednio razem z byłymi małżonkami lub jednym z nich albo z byłym członkiem. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu wyboru dokonuje spółdzielnia.

Zgodnie z art. 14 ust 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych dziedziczeniu na zasadach ogólnych podlega natomiast prawo do wkładu mieszkaniowego. Jednak sprawa ta w przypadku przejęcia mieszkania nie dotyczy spółdzielni i spadkobiercy powinni ją uregulować między sobą.

Jeżeli spadkobiercą jest tylko współmałżonek zmarłego, problem nie istnieje. Pojawia się, gdy spadkobierców jest kilku, na przykład współmałżonek i dzieci zmarłego członka. Wówczas muszą oni miedzy sobą uregulować kwestie wkładu i postanowić w drodze umowy, że prawo do wkładu przysługuje tylko współmałżonkowi. Jeżeli nie dojdą do porozumienia, kwestię tę rozstrzygnie sąd w postępowaniu o dział spadku i wówczas na przykład małżonek, z którym spółdzielnia zawarła umowę o spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, będzie musiał spłacić określoną przez sąd wartość wkładu mieszkaniowego pozostałym spadkobiercom.

Czytaj też: Członkostwo w spółdzielni a brak wkładu >>>