Działania profilaktyczne w społecznościach lokalnych – bezpieczeństwo

Działania profilaktyczne w społecznościach lokalnych w kontekście bezpieczeństwa to zorganizowane działania, które angażują zarówno lokalne władze, służby porządkowe, jak i społeczność. Mają one na celu poprawę bezpieczeństwa publicznego poprzez zapobieganie różnym zagrożeniom, takim jak przestępczość, narkomania, alkoholizm, przemoc domowa, wypadki drogowe czy cyberprzestępczość. Ponadto ich celem jest także podniesienie świadomości o zagrożeniach.

Czy działania profilaktyczne leżą w polu zainteresowania spółdzielni czy wspólnot mieszkaniowych? Oczywiście, za kwestie związane z bezpieczeństwem odpowiadają odpowiednie służby, które są do tego powołane. Czy jednak możemy coś zrobić, by nasi mieszkańcy czuli się bezpieczniej w swoim miejscu zamieszkania? Oczywiście, że możemy!

Diagnoza problemów lokalnych

• Ocena potrzeb społeczności: Przed rozpoczęciem działań profilaktycznych ważne jest przeprowadzenie dokładnej diagnozy zagrożeń występujących w danej społeczności. Taka ocena może obejmować analizę statystyk policyjnych, przeprowadzenie ankiet wśród mieszkańców lub współpracę z lokalnymi instytucjami, takimi jak szkoły, urzędy, organizacje pozarządowe.
• Identyfikacja grup ryzyka: Profilaktyka powinna być skierowana szczególnie na grupy, które są najbardziej narażone na określone zagrożenia, takie jak: młodzież, osoby starsze, osoby uzależnione, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym.

Weźmy za przykład kampanie edukacyjne skierowane do mieszkańców seniorów, ostrzegające przed naciąganiami i oszustwami „na policjanta” czy „kominiarza”. Jest to ewidentny przykład, że nasze zaangażowanie może przynieść wymierne i dobre efekty.

Współpraca międzysektorowa

• Koordynacja różnych podmiotów: Skuteczne działania profilaktyczne wymagają współpracy między różnymi instytucjami, takimi jak policja, straż miejska, szkoły, organizacje społeczne, samorządy oraz służby zdrowia. Każdy z tych podmiotów wnosi swoją wiedzę, zasoby i kompetencje do realizacji działań.
• Tworzenie lokalnych koalicji: Współpraca różnych instytucji i podmiotów może być zorganizowana w formie lokalnych koalicji lub grup zadaniowych, które regularnie spotykają się, by omawiać potrzeby społeczności oraz koordynować działania profilaktyczne.

Przykładem może być choćby zorganizowanie nauki udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej i nauka resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Pamiętajmy, że takie działania możemy zorganizować choćby podczas pikników skierowanych do mieszkańców.

Edukacja i podnoszenie świadomości

• Kampanie informacyjne: Ważnym elementem działań profilaktycznych są kampanie edukacyjne skierowane do społeczności lokalnych, które mają na celu podnoszenie świadomości na temat zagrożeń i sposobów zapobiegania im. Kampanie mogą być realizowane poprzez media, broszury, spotkania informacyjne, a także w szkołach.
• Programy edukacyjne w szkołach: Wprowadzenie edukacji w zakresie bezpieczeństwa w szkołach jest kluczowe dla długofalowej profilaktyki. Dzieci i młodzież uczą się, jak unikać niebezpiecznych sytuacji, jakie są konsekwencje działań przestępczych oraz jak postępować w sytuacjach zagrożenia.
• Szkolenia dla mieszkańców: Organizowanie szkoleń i warsztatów, które nauczą mieszkańców, jak reagować w sytuacjach zagrożenia, np. kursy pierwszej pomocy, samoobrony, ochrony przed cyberzagrożeniami.

Duża część spółdzielni mieszkaniowych dysponuje własnymi klubami. Przestrzeń ta wykorzystywana jest głównie do realizacji zebrań czy wydarzeń kulturalnych. Można jednak pokusić się o zorganizowanie szkoleń z samoobrony adresowanych do kobiet. Takie działanie jest oczywiście z korzyścią dla samych zainteresowanych, ale także bardzo pozytywnie wpływa na wizerunek samej spółdzielni.

Zapobieganie przestępczości poprzez urbanistykę i infrastrukturę

• Bezpieczna przestrzeń publiczna: Przemyślana urbanistyka i infrastruktura mogą przyczynić się do zmniejszenia przestępczości. Przykłady to odpowiednie oświetlenie ulic, monitoring miejsc szczególnie narażonych na przestępczość, dostępność placów zabaw czy boisk sportowych.
• Działania na rzecz poprawy jakości życia: Wzrost bezpieczeństwa można osiągnąć także poprzez inwestowanie w rozwój społeczności, np. budowę obiektów sportowych, rekreacyjnych oraz organizację zajęć dla młodzieży, co zapobiega demoralizacji i wykluczeniu.

Najczęstszym przykładem takiego działania w zakresie bezpieczeństwa są ogrodzone osiedla. Pamiętajmy jednak, że choćby właśnie odpowiednie oświetlenie czy monitoring znacznie wpłynie na poprawę poczucia bezpieczeństwa.

Interwencje i działania bezpośrednie

Prewencja kryminalna: Policja oraz inne służby porządkowe mogą podejmować działania prewencyjne, takie jak patrole piesze w miejscach szczególnie narażonych na przestępczość, monitoring oraz współpraca z mieszkańcami, np. poprzez programy typu „Sąsiedzki Patrol” lub „Bezpieczna Dzielnica”.

Szybkie reagowanie na sygnały o zagrożeniach: Skuteczne działania profilaktyczne wymagają szybkiej reakcji na sygnały od mieszkańców, dotyczące np. przypadków przemocy domowej, aktów wandalizmu czy handlu narkotykami.

Pamiętać należy, że jednym z przejawów poczucia bezpieczeństwa jest szybkość reakcji odpowiednich służb porządkowych. Służby te muszą być jednak w odpowiednim czasie poinformowane o danym zdarzeniu. Dlatego też kwestia szybkości komunikacji jest tu kluczowa. Narzędzia wykorzystujące komunikatory typu messenger czy whatsApp mogą pomóc nam w szybkiej diagnozie problemu i zwiększyć efektywność naszych działań, a dzięki temu skrócić czas reakcji odpowiednich służb.

Angażowanie społeczności lokalnej

Współpraca z mieszkańcami: Działania profilaktyczne powinny angażować lokalną społeczność, aby zwiększyć jej poczucie odpowiedzialności za bezpieczeństwo. Mieszkańcy mogą być zaangażowani w programy takie jak „Bezpieczne Osiedle” czy „Sąsiedzka Straż”, co wzmacnia więzi społeczne i solidarność.

Aktywność lokalnych organizacji: Ważną rolę odgrywają również lokalne organizacje pozarządowe, które mogą działać w zakresie edukacji, wsparcia ofiar przemocy, organizowania wydarzeń promujących bezpieczeństwo i budowanie społeczności.

Nie czekaj, działaj!

Skuteczne działania profilaktyczne w społecznościach lokalnych muszą być oparte na solidnej diagnozie, współpracy międzysektorowej, edukacji oraz zaangażowaniu mieszkańców.

Nasze bezpieczeństwo leży w naszych rękach i to my możemy, a nawet musimy podjąć działania animujące. Najgorsze co można zrobić, to biernie czekać. Najlepsze co można, to działać. Błędów nie unikniemy, ale z pewnością będzie bezpieczniej. Pamiętajmy, że czas reakcji w takich sytuacjach jest kluczowy.