Zmiany w prawach konsumenta

Ustawa z 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw, dokonująca zmian w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustawach, obowiązuje od 1 stycznia 2023 r. Wprowadza w życie przepisy wspólnotowe dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Zmiany mają poprawić egzekwowanie i unowocześnić przepisy unijne dotyczące ochrony konsumenta. 

Umowa poza lokalem przedsiębiorstwa

Nowe przepisy rozszerzają definicje umowy zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa. Tym terminem objęte są również umowy zawierane podczas pokazu zorganizowanego przez przedsiębiorcę, w którym uczestniczy zaproszona bezpośrednio lub pośrednio określona liczba konsumentów, i podczas którego odbywa się promocja, składanie ofert sprzedaży lub sprzedaż towarów lub usług - bez względu na to, czy na pokaz został zorganizowany transport.

Przed wprowadzeniem zmian z zakresu praw konsumenta stosowanie przepisów ustawy w stosunku do umów dotyczących usług zdrowotnych było, co do zasady, wyłączone. Po nowelizacji nastąpiło rozszerzenie zakresu stosowanie przepisów do umów, których podmiotem są usługi finansowe (w szczególności wprowadzające zakaz zawierania takich umów podczas pokazu lub wycieczki – co będzie skutkować nieważnością umowy). Zmianie uległ również zakres zastosowania przepisów do umów dotyczących przewozu osób – zastosowanie będą miały przepisy dotyczące limitowania wysokości opłat za połączenie telefoniczne z numerem wskazanym przez przedsiębiorcę jako kontaktowy.

Może Cię zainteresuje: Prezes GUS uaktualnił wskaźniki zmian cen dla lokali mieszkalnych

Większa przejrzystość przy zawieraniu umów online

Zmiany ustawy obejmują zdefiniowanie pojęcia „internetowa platforma handlowa” oraz „dostawca internetowej platformy handlowej”. Ma to zapewnić konsumentom większą przejrzystoś przy zawieraniu umów online, w szczególności tych za pośrednictwem platformy handlowej. Na „dostawcę usług handlowych” zostaje nałożony szereg obowiązków. Ma on obowiązek poinformowania konsumenta (najpóźniej w chwili wyrażenia woli przez konsumenta związania się umową na odległość) w sposób jasny i zrozumiały oraz odpowiedni do użytego środka porozumiewania się na odległość:

1. o informacjach udostępnionych w specjalnej, łatwo dostępnej części interfejsu internetowego, dotyczących głównych parametrów decydujących o plasowaniu ofert przedstawionych konsumentowi w wyniku wyszukiwania, oraz o znaczeniu tych parametrów w porównianiu z innymi parametrami;
2. o tym, czy osoba trzecia oferująca towary, usługi lub treści cyfrowe na internetowej platformie handlowej jest przedsiębiorcą. Dostawca internetowej platformy musi też poinformować konsumenta  o niestosowaniu przepisów dotyczących ochrony konsumentów do umowy zawieranej na internetowej platformie handlowej, w przypadku, gdy stroną tej umowy, oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe, nie jest przedsiębiorca. W przypadku podziału obowiązków związanych z umową, która jest zawierana przez konsumenta na internetowej platformie handlowej, miedzy osobą trzecią oferującą towary, usługi lub treści cyfrowe, a dostawcą internetowej platformy handlowej – fakt podziału również podlega obowiązkowi poinformowania konsumenta.

W odniesieniu do treści innych niż dane osobowe, wytworzonych lub dostarczonych przez konsumenta w trakcie korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej dostarczonych przez przedsiębiorcę, po odstąpieniu od umowy, ma on obowiązek powstrzymania się od ich wykorzystania, za wyjątkiem wskazanych w umowie treści, które będzie mógł nadal wykorzystywać.

Ustawa wprowadza szereg zmian w przepisach dotyczących obowiązków informacyjnych przedsiębiorców, a w szczególności:

1. wprowadza wymóg informowania przez przedsiębiorcę o „funkcjonalności”, „ kompatybilności” i „interoperacyjności” również w odniesieniu do „ towarów z elementami cyfrowymi” oraz „usług cyfrowych” (wcześniej te obowiązki dotyczyły jedynie dostarczania treści cyfrowych);
2. usuwa wymóg informowania o numerze faksu przedsiębiorcy;
3. wprowadza obowiązek poinformowania o udostępnianiu środka komunikacji online z przedsiębiorcą.

Wydłużenie terminu odstąpienia od umowy

Wprowadzone zmiany przewidują też termin 30 dni na odstąpienie od umowy zawartej przez konsumenta poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta, lub wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami. Konsument nie musi podawać przyczyny, ani ponosić kosztów. Termin ten ulega wydłużeniu do maksymalnie 12 miesięcy, gdy przedsiębiorca nie poinformuje konsumenta o przysługującym mu prawie odstąpienia od umowy.

Na żądanie konsumenta przedsiębiorca, w związku z nowelizacją przepisów, będzie miał obowiązek, już przed upływem terminu na odstąpienie od umowy, rozpoczęcie wykonywania usługi albo dostarczenia wody, gazu, energii elektrycznej lub energii cieplnej, w przypadku, gdy nie są one dostarczane w ograniczonej objętości lub w ustalonej ilości. Przedsiębiorca, oprócz dotychczasowego obowiązku uzyskania od konsumenta wyraźnego żądania, jest obowiązany uzyskać od konsumenta oświadczenie o przyjęciu do wiadomości informacji o utracie prawa do odstąpienia od umowy z chwilą jej pełnego wykonania przez przedsiębiorcę.

Jednocześnie ustawa wprowadza zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu do odstąpienia od umowy w przypadku umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo wycieczki, chyba że pokaz został zorganizowany w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta na jego wyraźne zaproszenie, a naruszenie tego zakazu wiązać się będzie z odpowiedzialnością za wykroczenie.

Ustawa przewiduje również nowelizację ustawy z dnia 16 lipca 2022 r. Prawo telekomunikacyjne w przedmiocie przesyłania niezamówionej informacji handlowej przy użyciu telekomunikacyjnych urządzeń końcowych lub automatycznych systemów wywołujących, bez uprzedniej zgody użytkownika końcowego, co zgodnie ze zmianami będzie stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji.

Działania wprowadzające w błąd

Ustawa wprowadza również zmiany w Ustawie z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Dodany został nowy rodzaj działania wprowadzającego w błąd, którym będzie wprowadzenie na rynek każdego rodzaju towaru w co najmniej jednym państwie członkowskim jako identycznego z towarem wprowadzonym na rynki w innych państwach członkowskich w sytuacji, gdy towar będzie w istotny sposób różnić się składem lub właściwościami, chyba że przemawiają za tym uzasadnione i obiektywne czynniki. W świetle nowych przepisów za zaniechanie wprowadzające w błąd, uznaje się nieprzekazanie istotnych informacji m.in . informacji o uzgodnieniach dotyczących sposobu płatności, dostawy lub wykonywania produktu oraz o posiadaniu statusu przedsiębiorcy przez osobę trzecią oferującą produkty na internetowej platformie handlowej. Lista nieuczciwych praktyk rynkowych została uzupełniona m.in. o :

• zachowania w postaci podawania wyników wyszukiwania bez wyraźnego ujawnienia płatnej reklamy lub płatności dokonanej specjalnie w celu uzyskania wyższego plasowania produktów;
• zachowania polegające na odsprzedaży konsumentom biletów na wszelkiego rodzaju imprezy kulturalne lub sportowe, jeżeli przedsiębiorca nabył je z wykorzystaniem oprogramowania pozwalającego mu przekraczać limity wprowadzone w odniesieniu do nabywanej liczby biletów;
• uzupełniono katalog środków prawnych przysługujących konsumentowi o możliwość żądania obniżenia ceny produktu.

W kontekście ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług doprecyzowano sposób uwidaczniania cen w przypadku zastosowania obniżek cen, a także doprecyzowane i uzupełnione zostały przesłanki, które należy uwzględniać przy nakładaniu kary na przedsiębiorcę naruszającego przepisy dotyczące uwidaczniania cen.

Źródło: Piotr Pałka/Lex alert

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!