Nowelizacja warunków technicznych (cz. III)

Warunki rozbudowy, nadbudowy, przebudowy oraz zmiany sposobu użytkowania budynku według nowego §206 ust. 2

„2. Rozbudowa, nadbudowa, przebudowa oraz zmiana sposobu użytkowania budynku powinny być poprzedzone ekspertyzą techniczną stanu konstrukcji i elementów budynku, z uwzględnieniem stanu podłoża gruntowego”.

Komentarz: Przepisy §206 zobowiązują inwestora do opracowania ekspertyzy technicznej stanu obiektu istniejącego w przypadku, o którym mowa w §204 ust. 5, tj. w przypadku wzniesienia budynku w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu budowlanego, ponieważ budowa w takim miejscu nie może powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa użytkowników tego obiektu lub obniżenia jego przydatności do użytkowania.

W nowym ust. 2 doprecyzowano, że wymieniony obowiązek dotyczy także sytuacji zmiany sposobu użytkowania budynku (por. art. 71 Prawa budowlanego (PB), określającego warunki zmiany sposobu użytkowania).
W tym miejscu warto przytoczyć wyrok NSA w Warszawie z dnia 25 maja 2016 r., sygn. akt II OSK 2356/14, w którym orzeczono:

„1. Obowiązek poprzedzenia budowy ekspertyzą techniczną należy traktować nie tyle w kategoriach procesowych, ile ściśle technicznych, jako obowiązek poddania analizie stanu techniczno-budowlanego istniejącego obiektu z punktu widzenia dopuszczalności wzniesienia w jego bezpośrednim sąsiedztwie innego budynku. Innymi słowy, ustanowienie wymagania w postaci sporządzenia ekspertyzy technicznej dotyczy wprost zagadnień natury techniczno-budowlanej, a nie proceduralnej i odnosi się do obowiązków projektanta na etapie sporządzania projektu budowlanego, a zatem jeszcze przed wszczęciem postępowania w sprawie pozwolenia na budowę.

2. Ekspertyza powinna zostać sporządzona w sytuacji, gdy wzniesienie budynku w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu budowlanego powoduje zagrożenia dla bezpieczeństwa jego użytkowników lub obniżenie jego przydatności do użytkowania.

3. Sporządzenie ekspertyzy technicznej nie stanowi bezwzględnego obowiązku w przypadku każdorazowego wznoszenia budynku w bezpośrednim sąsiedztwie innego obiektu budowlanego.

4. Zagrożenia dla bezpieczeństwa nie mogą powodować same jedynie gabaryty planowanych przez inwestora budynków”.

Warunki odpowiedniego projektowania i wykonania budynku dla zachowania bezpieczeństwa pożarowego według nowego §207

„1. Budynek i urządzenia z nim związane powinny być projektowane i wykonane w sposób ograniczający możliwość powstania pożaru, a w razie jego wystąpienia zapewniający:

1) zachowanie nośności konstrukcji przez określony czas;
2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu wewnątrz budynku;
3) ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie obiekty budowlane lub tereny przyległe;
4) możliwość ewakuacji ludzi lub ich uratowania w inny sposób;
5) uwzględnienie bezpieczeństwa ekip ratowniczych.

2. Przepisy rozporządzenia dotyczące bezpieczeństwa pożarowego, wymiarów schodów, o których mowa w §68 ust. 1 i 2, a także oświetlenia awaryjnego, o którym mowa w §181, stosuje się, z uwzględnieniem §2 ust. 2, również do użytkowanych budynków istniejących, które na podstawie przepisów odrębnych uznaje się za zagrażające życiu ludzi”.

Komentarz: Istotą zmienionego przepisu było stworzenie normy ogólnej dla projektowania i budowy, z zachowaniem normy generalnej standardów ograniczenia możliwości powstania pożaru. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania dla danego budynku, jego użytkowników oraz jego otoczenia.

Dla eksploatacji i użytkowania istniejących budynków starych ważna jest również norma ust. 2, ponieważ na tej podstawie prawnej organy domagają się stosowania wobec budynków wybudowanych pod rządem norm poprzednio obowiązujących nowych norm z przepisów techniczno-budowlanych, jeżeli na podstawie ustawy o ochronie przeciwpożarowej „uznaje się za zagrażające życiu ludzi”.

Przypomnijmy, że przywołane w cyt. ust. 2 przepisy §68 ust. 1 zawierają tabelę normalizującą graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu.

Jak wiemy, §68 ust. 2 rozporządzenia normalizuje sytuację dot. budynków użyteczności publicznej oraz budynków produkcyjnych, gdzie dla celów zachowania bezpieczeństwa „łączną szerokość użytkową biegów oraz łączną szerokość użytkową spoczników w klatkach schodowych, stanowiących drogę ewakuacyjną, należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać równocześnie na kondygnacji, na której przewiduje się obecność największej ich liczby, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób, lecz nie mniej niż określono to w ust. 1”.

Norma bezpieczeństwa pożarowego obejmuje także obowiązek wyposażenia budynków starych użytkowanych w oświetlenie awaryjne, o którym mowa w §181.

Budynek, w którym zanik napięcia w sieci zasilającej mógłby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, a także znaczne straty materialne, należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii elektrycznej oraz wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne).

W budynku wysokościowym jednym ze źródeł zasilania powinien być zespół prądotwórczy. Przepis ustala szczegółowo, kiedy należy zapewnić zapasowe oświetlenie awaryjne a kiedy ewakuacyjne.

Zauważmy, że w zmienionym ust. 2 cyt. przepisu mówi się o obowiązku uwzględnienia §2 ust. 2, pominięto dotychczas obowiązujący dla takich budynków §2 ust.3.

Warunki stosowania bezpieczeństwa pożarowego według zmienionego §208 w ust. 2 pkt 2

„2) wymagań Polskich Norm i warunków określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia, dotyczących w szczególności zasad ustalania:

a) gęstości obciążenia ogniowego pomieszczeń i stref pożarowych,
b) klas odporności ogniowej i dymoszczelności elementów budynku oraz elementów stosowanych w instalacjach, w tym zamknięć otworów,
c) klas odporności dachów na ogień zewnętrzny,
d) właściwości funkcjonalnych urządzeń służących do wentylacji pożarowej,
e) stopnia rozprzestrzeniania ognia przez ściany zewnętrzne od strony zewnętrznej,
f) klas reakcji na ogień wyrobów (materiałów) budowlanych,
g) toksyczności produktów rozkładu spalania materiałów”.

Komentarz: W §208 ustalono zasady i zakres stosowania przepisów rozporządzenia przy uwzględnieniu odrębnych przepisów ochrony przeciwpożarowej, a także wymagań Polskich Norm i warunków określonych w załączniku nr 3. W zmienionym ust. 2 pkt 2 doprecyzowano w związku z normami załącznika nr 3, że wymagane jest ustalenie:

— „dymoszczelności” elementów budynku oraz elementów w instalacjach, w tym zamknięć otworów,
— „klasy odporności dachów na ogień zewnętrzny”,
— stopnia rozprzestrzeniania ognia „przez ściany zewnętrzne od strony zewnętrznej”,
—„klas” reakcji na ogień materiałów.

Warunki ustalania klasy dymoszczelności drzwi według zmienionego §208a ust. 5

„5. Klasy dymoszczelności drzwi S_a i S₂₀₀ określa się zgodnie z Polską Normą dotyczącą klasyfikacji ogniowej ustalanej na podstawie badań odporności ogniowej, z wyłączeniem instalacji wentylacyjnej”.

Komentarz: W §208a ust. 5 doprecyzowano, że chodzi o ustalenie klas dymoszczelności.

Wyłączenia od wymagań dla klasy odporności pożarowej budynków według zmienionego §213

„Wymagania dotyczące klasy odporności pożarowej budynków określone w §212 oraz dotyczące klas odporności ogniowej elementów budynków i rozprzestrzeniania ognia przez te elementy określone w §216, z zastrzeżeniem §271 ust. 8a, nie dotyczą budynków:

1) do trzech kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, z zastrzeżeniem §217 ust. 2,
b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leśnych;

2) wolnostojących do dwóch kondygnacji nadziemnych włącznie:

a) o kubaturze brutto do 1500 m³ przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku,
b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leśnych,
c) o kubaturze brutto do 1000 m³ przeznaczonych do wykonywania zawodu lub działalności usługowej i handlowej, także z częścią mieszkalną;

3) wolnostojących garaży o liczbie stanowisk postojowych nie większej niż 2;

4) inwentarskich o kubaturze brutto do 1500 m³”.

Komentarz: W zmienionym §213 ustalono warunki wyłączające od klas odporności budynków, nie tylko od norm §212 ale także od norm odporności ogniowej elementów budynku i rozprzestrzeniania ognia określonych w §216, jednakże z zastrzeżeniem §271 ust. 8a, który także znowelizowano (patrz dalej omówienie zakresu zmian).

Czytaj też: Nowelizacja warunków technicznych (część I) >>>