Kiedy nie ocieplać budynku?

Okazuje się, że oszczędności mogą być znaczne, a w przypadku budynków, które zużywają duże ilości ciepła, mogą w dużej mierze pokryć spłaty kredytu uzyskanego na przeprowadzenie termomodernizacji.

Spójrzmy jednak trochę inaczej na sprawę termomodernizacji i zastanówmy się czy można przeprowadzić termomodernizację budynku bez samego ocieplenia budowli.

Termomodernizacja a oszczędność energii

Definicja termomodernizacji zakłada dokonanie ulepszenia budynku, które w konsekwencji wpłynie na zmniejszenie zapotrzebowania na energię końcową dostarczaną przez systemy techniczne na potrzeby ogrzewania i wentylacji, podgrzewania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia, oświetlenia itp. a także całkowitą lub częściową zamianę źródła energii na odnawialne źródła energii (tzw. OZE).

Zatem każde nasze działanie prowadzące do zmniejszenia zużywanej energii można nazwać termomodernizacją.

Pamiętajmy jednak, że podstawą do wykonania termomodernizacji powinien być uprzednio rzetelnie wykonany audyt energetyczny.

Audyt energetyczny

Audyt energetyczny powinien zawierać:

• ocenę stanu technicznego budynku i jego instalacji grzewczej,
• charakterystykę energetyczną budynku,
• charakterystykę systemu grzewczego,
• charakterystykę instalacji ciepłej wody użytkowej,
• charakterystykę systemu wentylacji,
• charakterystykę węzła cieplnego lub kotłowni znajdującej się w budynku,
• charakterystykę instalacji gazowej i elektrycznej oraz przewodów kominowych, w przypadku gdy mają one wpływ na usprawnienie lub przedsięwzięcie termomodernizacyjne (warto rozszerzyć zakres audytu na wszystkie elementy mające związek ze zużyciem energii elektrycznej w budynku, które obecnie stanowią ważny element generowania kosztów).

Mając już wykonany audyt powinniśmy podzielić nasze przedsięwzięcie termomodernizacyjne na cztery etapy:

I. Regulacja – czyli co możemy zyskać przy obecnym stanie jedynie poprzez właściwą regulację urządzeń, które już posiadamy w budynku.

II. Modernizacja instalacji – jeżeli regulacja nie przynosi oczekiwanych rezultatów, sprawdźmy co możemy zyskać poprzez zastosowanie sprawniejszych urządzeń regulacyjnych i ewentualną modernizację instalacji c.o. Warto także przyjrzeć się urządzeniom elektrycznym odpowiedzialnym za automatykę czy oświetlenie budynku, czy tu nie jest możliwe zmniejszenie zużycia energii.

III. Modernizacja „źródeł zasilania” – oceńmy czy obecne źródła energii tak cieplnej, jak i elektrycznej mają zadowalającą nas sprawność i czy tu nie da się czegoś poprawić.

IV. Gospodarowanie energią przez użytkowników budynku – może istnieje możliwość zaproponowania im oszczędniejszych rozwiązań, bez utraty ich komfortu życia.

V. Ocieplenie budynku – ten punkt celowo zamieszczam na końcu listy, jako rozwiązanie ostateczne, najbardziej inwazyjne i wymagające sporej inwestycji.

Zużycie energii w budynku wielorodzinnym

Dla zobrazowania wpływu jakości elementów instalacji oraz jej właściwej regulacji na obniżenie kosztów policzyłem zapotrzebowanie na energię końcową i energię pierwotną w przykładowym budynku wielorodzinnym, czterokondygnacyjnym, wykonanym w technologii OW-T 75, dodatkowo ocieplonym już styropianem.

Obliczenia były przeprowadzone dla dwóch wersji instalacji i zasilania:

Wersja 1.: budynek jest ogrzewany ciepłem z kogeneracji, gdzie paliwem jest węgiel kamienny. Instalacja c.o. wykonana jest w standardzie lat 70-tych, podobnie jak instalacja ciepłej wody użytkowej, która uzyskiwana jest z tego samego źródła ciepła.

Wersja 2.: budynek ma w pełni zmodernizowaną i zaizolowaną instalację c.o. we współczesnym standardzie. Ciepła woda użytkowa jest uzyskiwana w 50% z kolektorów słonecznych, a w 50% z ciepła kogeneracji, tak jak ogrzewanie. Jednakże i tu instalacje są zmodernizowane do współczesnych standardów.

Jeżeli przyjąć wyniki wersji pierwszej jako 100%, to wynik uzyskany dla wersji drugiej prezentuje się bardzo korzystnie. Sama tylko modernizacja instalacji i wykorzystanie częściowe źródeł energii odnawialnej dało ponad 50% oszczędność zużycia energii tak w odniesieniu do zapotrzebowania na energię pierwotną, jak i energię końcową. Dane obrazuje rys. 1.

Z powyższych obliczeń wynika, że już tylko sama modernizacja instalacji grzewczej daje spore oszczędności, a przecież w obliczeniach nie ujęto takich elementów jak wentylacja i oświetlenie, które mają znaczący udział w generowaniu kosztów eksploatacji budynku.

Zużycie energii w częściach wspólnych

Innym istotnym czynnikiem, mającym wpływ na koszty użytkowania nieruchomości są sami jego użytkownicy, zwłaszcza użytkowane przez nich części wspólne budynku. Może należałoby się w tym miejscu zastanowić, czy nie warto wprowadzić automatyki regulującej parametry ogrzewania i oświetlenia dynamicznie w zależności od pory dnia i stopnia wykorzystania tych pomieszczeń, tak aby w momencie, gdy nie są one wykorzystywane przez mieszkańców nie zużywały niepotrzebnie energii czy to cieplnej czy elektrycznej.

Podsumowując: termomodernizację budynku możemy przeprowadzić niekoniecznie wykonując ocieplenie budynku. Nie neguję tu potrzeby samego ocieplenia budynku, ponieważ w wielu przypadkach modernizacja instalacji i źródeł ogrzewania może nie wystarczyć, ale pragnę zwrócić uwagę na inne możliwości ograniczenia kosztów eksploatacji budynku.

Administrator budynku, chcąc ograniczyć koszty eksploatacji budynku powinien najpierw przeanalizować następujące kwestie:

• jak gospodarują energią mieszkańcy,
• jaki jest stan techniczny instalacji grzewczej i wentylacyjnej,
• czy nie da się zmienić źródła zasilania budynku na wydajniejsze i bardziej ekonomiczne.

Dopiero po udzieleniu odpowiedzi na te trzy pytania można podjąć kroki w kierunku ocieplenia samego budynku. Może się okazać, że przeprowadzone prace termomodernizacyjne w postaci ocieplenia budynku nie przynoszą spodziewanego efektu ekonomicznego ze względu na stare nieefektywne instalacje, drogie źródła energii, czy też poprzez zwyczajne marnotrawstwo energii przez samych mieszkańców (nie zawsze zawinione przez nich samych). Wtedy warto zasięgnąć rady specjalisty i przygotować audyt energetyczny dla danego budynku.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!