Wynajem mieszkania obcokrajowcom – bezpiecznie i bez stresu

Według Urzędu ds. Cudzoziemców w samym tylko roku 2021 prawie 500 tysięcy obcokrajowców posiadało ważne zezwolenia na pobyt w Polsce, w tym ponad 300 tys. stanowili obywatele Ukrainy. W związku z wojną w Ukrainie liczba uchodźców z tego kraju rośnie lawinowo, do Polski przybyło już ponad 2 mln ludzi.  Wielu z nich korzysta obecnie z mieszkań i pokoi udostępnionych przez Polaków, gminy, jednostki rządowe czy organizacje pomocowe. Docelowo część Ukraińców wyraża chęć pozostania w Polsce oraz podjęcia pracy i są lub będą oni zainteresowani wynajmem mieszkania na własną rękę.

Zgodnie z przyjętą przez rząd specustawą o pomocy uchodźcom, obywatele, którzy wzięli pod swój dach uchodźców, przez dwa miesiące otrzymają wsparcie finansowe w wysokości 1200 zł na jednego obcokrajowca. Pakiet rozwiązań przyjętych przez rząd ma ułatwić przybyszom stanięcie na własnych nogach. Mają oni zapewniony legalny pobyt na okres 18 miesięcy z możliwością przedłużenia,  możliwość pracy bez żadnych warunków dodatkowych oraz włączenie do polskiego systemu opieki medycznej i edukacji na zasadach ogólnych. Można więc zakładać, że w krótkiej perspektywie rynek czeka duży wzrost popytu na mieszkania do wynajęcia.

Zameldowanie na pobyt czasowy 

Cudzoziemiec, który zamierza przebywać w Polsce dłużej niż miesiąc (3 miesiące w przypadku obywatela Unii Europejskiej), ale nie chce zostać na stałe, powinien być zameldowany na pobyt czasowy w określonym miejscu. Meldunek to obowiązek prawno-administracyjny dla każdego, kto mieszka w Polsce. Osoba bez meldunku może mieć problem z zarejestrowaniem się jako osoba bezrobotna. Jest on też ważny dla studentów, którzy kwalifikują się do pobierania stypendium socjalnego. Potwierdzenie zameldowania może dawać inne korzyści, jak np. ulgi dla mieszkańców w strefach płatnego parkowania. Zgodnie z art. 59 ustawy o ewidencji ludności, brak meldunku oznacza karę grzywny dla cudzoziemców.  Nie dotyczy ona Polaków ani obywateli Unii Europejskiej, którzy mieszkają w Polsce, a nie są zameldowani.

Może Cię zainteresuje: Odpady wytworzone przez uchodźców z Ukrainy - kto za nie zapłaci?

Meldunek w wynajmowanym mieszkaniu 

Obcokrajowiec wynajmujący mieszkanie w Polsce, nie musi pytać się właściciela mieszkania o zgodę na zameldowanie i może to zrobić samodzielnie. Osoby z obszaru Unii Europejskiej i EFTA oraz członkowie ich rodzin mogą załatwić tę sprawę przez Internet. Pozostali muszą udać się bezpośrednio do urzędu gminy. Cudzoziemiec musi mieć ze sobą dokumenty potwierdzające tożsamość i prawo pobytu w Polsce oraz wypełniony formularz meldunku na pobyt czasowy i dokument potwierdzający prawo do lokalu, np. umowę najmu. Meldunek można przeprowadzić osobiście lub przez pełnomocnika. Koszt zameldowania się pod danym adresem wynosi 17 zł. Najemca na podstawie umowy może zameldować się na taki okres, na jaki została zawarta.

Czy najemca może kogoś zameldować? 

Jeśli osoba, która chce się zameldować, nie ma prawa do lokalu czyli w tym przypadku nie jest stroną umowy najmu, może zameldować się na podstawie oświadczenia osoby posiadającej taki tytuł prawny do lokalu (właściciela lub najemcy wpisanego w umowę), że dana osoba przebywa w tym lokalu. Zameldowanie w praktyce nie daje najemcy żadnych dodatkowych uprawnień, w stosunku np. do osoby niezameldowanej. Nie utrudnia również właścicielowi wypowiedzenia umowy najmu, czy usunięcia lokatora z mieszkania, jeśli ten na przykład nie płaci czynszu.  Z punktu widzenia właścicieli mieszkań, problemem może być jedynie zameldowanie się lokatora na pobyt stały - możliwe na podstawie umowy najmu na czas nieoznaczony. W takiej sytuacji, jeśli właściciel chciałby sprzedać mieszkanie, a lokator zapomni się wymeldować lub nie będzie chciał tego zrobić, może zablokować sprzedaż.

Najem tradycyjny lub okazjonalny 

Dla właściciela mieszkania najbezpieczniejszą formą jest obecnie tzw. umowa najmu okazjonalnego. Dzięki oświadczeniu najemcy, że na wypadek egzekucji, ma się gdzie wyprowadzić oraz oświadczeniu właściciela tamtej nieruchomości, że przyjmie taką osobę pod swój dach, ewentualne pozbycie się nieuczciwego lokatora, jest znacznie szybsze niż w przypadku umowy tradycyjnej.

Jednak zastosowanie takiego rozwiązania w wynajmie mieszkania obcokrajowcom może być trudne. Osoby te, nie znając procedury najmu okazjonalnego, mogą mieć problem ze wskazaniem mieszkania, do którego się wyprowadzą, co więcej, nie będą dysponować tego typu adresem w Polsce. Zniechęcać może też konieczność zdobycia oświadczenia właściciela tamtej nieruchomości o zgodzie na przyjęcie pod swój dach oraz poświadczenia umowy notarialnie. Obowiązek opłacenia notariusza (w zależności od liczby odpisów od 300 do 400 zł) ma wynajmujący, chyba że strony uzgodnią podział kosztów.

Może Cię zainteresuje: Ruszył proces nadawnia numerów PESEL uchodźcom z Ukrainy

Bezpieczeństwo wynajmującego - na co zwrócić uwagę?

Większość wynajmujących stosuje tradycyjną umowę najmu. Warto pamiętać o kilku, wydawałoby oczywistych, kwestiach dla zapewnienia sobie bezpieczeństwa.

Po pierwsze należy zweryfikować tożsamość obcokrajowca i sprawdzić jego dokumenty podróży: paszport lub wizę, zwracając uwagę na ich ważność. Umowa najmu powinna być zawarta na czas taki, jak prawo pobytu cudzoziemca w Polsce. Numery dokumentów należy wpisać do umowy, a kserokopie dodać jako załączniki. Obowiązek wizowy dla danego kraju można sprawdzić na stronach administracji rządowej.

Umowa najmu powinna zawierać wszystkie podstawowe elementy: wskazanie stron i przedmiotu umowy, czas jej trwania, adres, warunki finansowe, prawa i obowiązki stron, warunki wypowiedzenia itp. Jedyną różnicą w stosunku do umowy najmu z Polakiem jest potwierdzenie przez obcokrajowca, że zrozumiał zapisy umowne. Powinien też dostać drugi egzemplarz umowy, przetłumaczony z polskiego na jego język lub język angielski bądź inny, który zna. Istotny jest też zapis, który zaznacza, że transakcja podlega polskiemu prawu.

Kaucja wpłacana wynajmującemu i zwracana najemcy po okresie umowy w przypadku braku roszczeń, w dużym stopniu zabezpiecza interesy właściciela, w przypadku ewentualnych szkód czy strat lub niewywiązywania się z płatności. Z punktu widzenia właściciela, bezpiecznym rozwiązaniem są umowy na czas określony, które nawet jeśli najemca nie zastosuje się do wypowiedzenia i tak w końcu wygasną, dając możliwość uruchomienia procedury zmierzającej do eksmisji.

Dobrą formą zabezpieczenia się najemcy jest ubezpieczenie wynajmowanego mieszkania. Na rynku szeroko dostępne są polisy dla mieszkań na wynajem. Zawierają one rozwiązania takie, jak home assistance (przydatne przy drobnych naprawach), ubezpieczenie od aktów wandalizmu, jak również pomoc prawną w sporach z lokatorami.

Liczba osób w mieszkaniu

W zapisach umowy warto doprecyzować dozwoloną liczbę osób w mieszkaniu. Podnajmowanie lub użyczanie pomieszczeń bez wiedzy i zgody właściciela jest złamaniem zapisów umownych i podstawą do wypowiedzenia umowy przed terminem. Należy zaznaczyć, kto na podstawie umowy może mieszkać w danym lokalu. Jeśli właściciel wynajmuje mieszkanie osobom dorosłym, dobrze jest wszystkich ująć jako współnajemców - strony umowy. W przypadku braku płatności czynszu, odpowiada za to każdy z najemców. Jeśli przykładowo jest to rodzina z małymi dziećmi, stroną umowy będą rodzice, jednak   dobrze jest wymienić dzieci, jako zamieszkujące lokal. W ten sposób pozostaje wyraźnie zaznaczone, że tylko ci konkretni mieszkańcy mają prawo korzystać z nieruchomości.

Źródło: rynekpierwotny.pl

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!