Sposoby na oszczędzanie energii w budynkach

W nowych budynkach wielorodzinnych instalacje ogrzewania i ciepłej wody są opomiarowane oddzielnie dla każdego mieszkania za pomocą węzła mieszkaniowego, dzięki czemu każdy lokator może kontrolować wydatki na energię. Jak podkreśla Waldemar Joniec w artykule "Jak oszczędzać energię w eksploatowanych budynkach?", w nieruchomościach z tradycyjnymi pionami instalacyjnymi konieczne jest podjęcie wspólnych i solidarnych działań zmierzających do oszczędzania energii służącej do ogrzewania. W zależności od stanu budynku mogą to być działania bezkosztowe lub wymagające inwestycji. W artykule przedstawiamy niektóre z nich.

Działania bezkosztowe

1. Optymalizacja temperatury

Skutecznym działaniem oszczędzającym energię na ogrzewanie jest regulacja temperatury w poszczególnych pomieszczeniach za pomocą grzejnikowych zaworów termostatycznych. Według zaleceń dla poszczególnych pomieszczeń temperatury powinny wynosić:

• w sypialni 17-19°C,
• w kuchni i salonie 20°C,
• w pokoju dziennym lub dziecięcym 21°C,
• w łazience 24°C.

Każdy dodatkowy stopień powyżej tych wartości powoduje wzrost zużycia energii o około 5–8 procent. Nie oznacza to jednak, że można dowolnie obniżać temperaturę w pomieszczeniach. Utrzymanie optymalnej temperatury jest bardzo ważne. Zbyt niska „ukradnie” ciepło od sąsiadów. Grozi także zawilgoceniem i przemarzaniem ścian zewnętrznych, a w efekcie powstawaniem pleśni. Optymalna temperatura dla zdrowia ludzi to 20°C w pomieszczeniach dziennych i 17–19°C w sypialniach nocą.

Na klatkach schodowych i w częściach wspólnych można zrezygnować z ogrzewania lub obniżyć je do poziomu „antyzamrożeniowego”.

2. Wietrzenie i niezakrywanie grzejników

W budynkach wielorodzinnych z wentylacją grawitacyjną powinno się wietrzyć krótko i intensywnie. Przed wietrzeniem należy zakręcić termostat grzejnikowy, następnie na parę minut szeroko otworzyć okna, a po ich zamknięciu ustawić na termostacie optymalną temperaturę.

Oprócz sposobu wietrzenia ważne jest także usytuowanie grzejników. Grzejniki oddają ciepło poprzez konwekcję (ruch ciepłego powietrza) oraz promieniowanie, dlatego nie powinny być przysłonięte firankami lub zasłonami. Jeśli się je zasłoni, będą ogrzewać przestrzeń pomiędzy zasłonami a oknem, a do pomieszczenia napłynie mniej ciepła – ponieważ więcej ucieknie przez okna i ściany zewnętrzne. Grzejniki konwekcyjne, zwłaszcza płytowe stalowe i członowe aluminiowe, nie mogą być przykryte parapetami – zmniejsza to bardzo efektywność oddawania przez nie ciepła i tym samym zmusza do podkręcania termostatów. W efekcie przez grzejnik przepływa więcej wody, a podzielniki mogą wskazywać na duże zużycie, mimo że w pomieszczeniu nie ma komfortowej temperatury.

Może Cię zainteresuje: Najtańsza energia to energia zaoszczędzona

W co zainwestować

1. Przegląd węzła lub kotła oraz instalacji grzewczej przed sezonem

Poprawna praca instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej zależy od ich corocznej kontroli. Kontrola powinna obejmować sprawdzenie stanu technicznego wszystkich urządzeń i ewentualne naprawy, w tym wyczyszczenie lub wymianę filtrów oraz odpowietrzenie instalacji. Ważne jest także sprawdzenie nastaw w automatyce, zwłaszcza krzywych grzewczych oraz dostosowanie ich do aktualnych warunków. Koszt takich działań może zostać uwzględniony w stałej opłacie serwisowej lub corocznym przeglądzie. Potencjał oszczędności ciepła związany z prawidłowym przeprowadzeniem przeglądu wynosi od kilku do 20 procent.

W przypadku braku automatyki pogodowej na kotle lub węźle cieplnym warto w nią zainwestować. Instalacja sterownika do optymalizacji pracy źródła ciepła w zależności od temperatury zewnętrznej umożliwia dostosowanie go do aktualnego zapotrzebowania budynku na energię i wykorzystania warunków pogodowych, w tym nasłonecznienia. Koszt to od 1000 do 3000 zł, a potencjał oszczędności wynosi w tym wypadku 8–10 procent.

2. Zawory i ekrany termiczne

Najszybciej zwracającą się inwestycją w redukcję kosztów ogrzewania jest zastosowanie zaworów i głowic termostatycznych, automatycznie regulujących temperaturę w pomieszczeniach. Potencjał oszczędności wynosi do 30 procent zużywanej energii. Nawet najprostsze zawory z głowicami to urządzenia spełniające wymagania norm. „Budżetowy” zawór z głowicą termostatyczną to wydatek od 40 do 80 zł, podobnie kształtuje się koszt montażu na jednym grzejniku. W budynkach wielorodzinnych stosuje się głowice termostatyczne, które mają najniższą nastawę na poziomie 16°C. Rozwiązanie to zapobiega zbyt dużym różnicom temperatury między poszczególnymi mieszkaniami, a przy zastosowaniu podzielników – także ogrzewaniu mieszkań na koszt sąsiadów.

Warto także rozważyć montaż zagrzejnikowych ekranów termicznych - oszczędność energii po zastosowaniu tego rozwiązania wynosi od 2 do 5 procent. Kolejną inwestycją, która zaowocuje oszczędnością energii jest modernizacja ogrzewania w łazienkach. W starych instalacjach łazienkowych mogą być wykorzystywane piony świecowe, czyli grzejniki w postaci pionowych rur, bez regulacji. Wyposażenie ich w zawory regulacyjne z głowicami termostatycznymi daje bardzo duży potencjał oszczędności ciepła – do ponad 10 procent.

Może Cię zainteresuje: Świadectwa charakterystyki energetycznej w praktyce zarządzania i obrotu nieruchomościami

3. Równoważenie hydrauliczne instalacji centralnego ogrzewania

Bez przeprowadzenia równoważenia hydraulicznego podczas dużego zapotrzebowania na ciepło w odległych grzejnikach występuje jego niedobór. Im dalej od kotła znajduje się grzejnik, tym bardziej wychłodzona jest woda i mniejszy przepływ. Po równoważeniu hydraulicznym wszystkie grzejniki nagrzewają się bardziej równomiernie. W idealnie zrównoważonym systemie grzejniki na parterze miałyby taki sam przepływ jak te znajdujące się w mieszkaniu położonym najwyżej i najdalej. Równoważenie ma szczególne znaczenie w przypadku źródeł niskotemperaturowych, zwłaszcza kotłów kondensacyjnych. Również pompy ciepła można optymalnie zwymiarować, wyregulować i obsługiwać tylko wtedy, gdy przepływy wody grzewczej przez grzejniki zostaną zrównoważone.

Źródło: Waldemar Joniec, „Jak oszczędzać energię w eksploatowanych budynkach?”

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!