Pompy obiegowe i cyrkulacyjne – wszystko o pompach CO i CWU

Żaden budynek mieszkalny nie może funkcjonować bez ogrzewania zarówno przestrzeni mieszkalnej, jak i wody użytkowej. Dlatego ważnym elementem każdej instalacji jest pompa obiegowa CO oraz pompa cyrkulacyjna CWU. Dobrze jest wiedzieć, czym różnią się między sobą te urządzenia, jakie jest ich przeznaczenie i jak działają. 

Czym różni się pompa obiegowa od cyrkulacyjnej?

Pompa obiegowa i cyrkulacyjna odpowiadają za ogrzanie domu oraz wody. Pompa do ciepłej wody użytkowej (pompa CWU) zapewni szybkie i sprawne tłoczenie ciepłej wody do wszystkich punktów poboru. Właściwie dobrana pompa CWU sprawia, że woda ma tę samą temperaturę i odpowiednie ciśnienie w każdym punkcie instalacji. Pompa cyrkulacyjna centralnego ogrzewania (pompa CO) służy zaś do wymuszania obiegu czynnika grzewczego w instalacji CO i zapewnia w budynku ciepło i prawidłowo działającą instalację grzewczą.

Gdzie stosuje się pompy cyrkulacyjne?

Centralne ogrzewanie wykorzystywane jest do ogrzewania budynku mieszkalnego. Wielu użytkownikom zależy także na korzystaniu z podgrzanej wody i wtedy potrzebna jest pompa ciepłej wody użytkowej. Odpowiada ona za nieprzerwany obieg ciepłej wody do różnych punktów, takich jak: zlew, umywalka, prysznic, wanna etc. Pompa CWU powoduje, że woda, która krąży w rurach po całym budynku, jest stale ciepła i nie trzeba czekać, aż woda zmieni swoją temperaturę na wyższą. Jednakże w związku z tym należy liczyć się z większym zużyciem energii. Korzyścią jest stały dostęp do ciepłej wody.

Jak wybrać pompę cyrkulacyjną?

Przy wyborze pompy do ciepłej wody użytkowej niezwykle ważne są pewne szczegóły:

• niski pobór energii elektrycznej,
• sposób obsługi pompy,
• ustawienia pompy nie powinny sprawiać użytkownikom problemu,
• przejrzyste i zrozumiałe menu,
• trwałość i niezawodność,
• wysokiej jakości podzespoły. 

Jak działa pompa cyrkulacyjna?

Układ cyrkulacji ciepłej wody użytkowej w budynkach przyczynia się do zwiększenia ich energochłonności, więc jest stosowany rzadziej. Aczkolwiek, bywa dokuczliwy, jeśli punkty poboru ciepłej wody znajdują się daleko od jej podgrzewacza. Oznacza to, że po otwarciu zaworu czerpalnego na początku wypływa z niego woda, która przez dłuższy czas znajdowała się w rurach, czuli chłodna. Na ciepłą wodę trzeba więc w takim przypadku poczekać. Przykładowo spuszczenie trzech litrów wody trwa około 30 sekund, co może być denerwujące, a dodatkowo jest to marnotrawstwo wody. 

Instalacja ciepłej wody użytkowej z cyrkulacją pozwala uniknąć nieszczelności, dzięki przewodowi umożliwiającemu powrót wody do podgrzewacza z okolic najbardziej oddalonego od niego punktu poboru. Znajduje się tam także pompa wymuszająca krążenie wody przy zamkniętych zaworach czerpalnych w utworzonej w ten sposób pętli. Sprawia to, że woda wypełniająca przewody jest na bieżąco dogrzewana w podgrzewaczu i dostępna natychmiast po otwarciu wypływu w każdym punkcie instalacji. Taki wymuszony ruch ciepłej wody zapobiega tworzeniu się w rurach tzw. zastoin i rozwoju bakterii, które mogą wpływać na gorszy smak i zapach wody oraz powodować choroby.

Budowa i zasady działania pompy cyrkulacyjnej

Korpusy pomp cyrkulacyjnych są wykonane z mosiądzu, brązu lub stali nierdzewnej. Istotne jest, aby kontakt z elementami pompy nie spowodował pogorszenia się jakości wody. Pompa cyrkulacyjna powinna być przebadana pod kątem wpływu na zdrowie, czego dowodem jest atest higieniczny.

Współczesne urządzenia tego typu to zwykle pompy bezdławicowe z wirnikiem kulowym montowanym na wspólnym wale z rotorem silnika, czyli prosta i niezawodna konstrukcja. Pompy CWU swoją wysoką sprawność zawdzięczają zastosowaniu bezszczotkowego silnika synchronicznego. Jego wirnik ma wbudowany magnes stały, przez co nie ma potrzeby dostarczania energii elektrycznej do jego magnesowania. Wirujące pole magnetyczne stojana jest komutowane przez układ elektroniczny z mikroprocesorem sterujący przetwornicą częstotliwości zasilającą uzwojenia silnika. Układ optymalizuje prędkość obrotową wirnika w zależności od warunków hydraulicznych i jest ona automatycznie dostosowana do charakterystyki instalacji. To sprawia, że pobór mocy może być dużo mniejszy niż przy zastosowaniu zwykłej pompy bez regulacji obrotów i wynosić tylko kilka watów.

Jak podłączyć pompę CWU?

Pompę cyrkulacyjną należy zamontować na przewodzie powrotnym ciepłej wody (cyrkulacyjnym) bezpośrednio przed jej podgrzewaczem. Może być w pionie albo w poziomie, jednak ważne jest położenie jej silnika. W instrukcji musi być opisana jego pozycja, dozwolona przez wzgląd na smarowanie łożysk. Dostęp do pompy CWU powinien być łatwy. Zaciski przewodów elektrycznych muszą leżeć tak, aby w sytuacji skraplania się pary wodnej z powietrza woda nie spływała do nich po przewodach.

Cena pompy cyrkulacyjnej

Kupując pompę ciepła wyłącznie do CWU, należy liczyć się z wydatkiem 4-6 tys. zł (bez zasobnika), oraz 6-8 tys. (z zasobnikiem 150-200 litrów). Jest ona tańsza niż kolektory. Osobną kwestią jest ciepło z pompy. Kosztuje ono w zależności od ceny prądu orazwspółczynnika COP, który określa sprawność. Wynosi on ok. 4, gdy pompa wykorzystuje powietrze o temperaturze ok. 20°C. Cenę prądu należy podzielić przez COP. 

Do czego służy pompa obiegowa CO?

Pompa obiegowa jest kluczowym elementem instalacji centralnego ogrzewania. Poza kotłem, rurami doprowadzającymi wodę lub inną ciecz do kaloryferów, instalacja musi być wyposażona w pompę obiegową, która odpowiada za wprawienie w ruch cieczy znajdującej się w instalacji grzewczej. Zwykle pompa obiegowa CO znajduje się przy kotle grzewczym, można ją jednak dokupić jako samodzielne urządzenie. W takim przypadku ważna jest kompatybilność pompy z kotłem.

Jak działa pompa obiegowa? Budowa i zasady pracy

Działanie pompy obiegowej CO jest możliwe dzięki specjalnym silnikom, które są wyposażone w kilka poziomów prędkości obrotów. Zwykle pompę należy włączyć na najwyższy bieg, gdyż wtedy ma najlepszą wydajność. W domach jednorodzinnych najczęściej stosowana jest hermetyczna pompa bezdławicowa. Przepływająca woda przez pompę chłodzi silnik, co nie pozwala przegrzać pompy. Przepływająca ciecz odpowiada także za smarowanie łożyska znajdującego się w urządzeniu. W pompie znajdują się także wirniki ze stali nierdzewnej lub innych tworzyw odpornych na korozję. Korpus jest zwykle żeliwny.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze pompy obiegowej?

Właściwy wybór pompy obiegowej wpływa na wydajność i żywotność instalacji grzewczej. Istotna jest wielkość pompy – ważą one średnio od 1,5 kg nawet do 5 kg. Powinna ona być wyposażona w automatyczny system odpowietrzania. Należy przy tym pamiętać o odpowietrzaniu wszystkich obwodów przed rozpoczęciem sezonu grzewczego. Pompa obiegowa musi być trwała, jako że na jej eksploatację wpływa także jakość wody. Warto założyć specjalny filtr siatkowy, który zatrzymuje wszystkie zanieczyszczenia mechaniczne. 

Jakie są skutki złego doboru pompy obiegowej do instalacji grzewczej?

Dobór właściwej wielkości pompy wpływa na prawidłowe działanie instalacji. Za mała pompa powoduje ryzyko zbyt niskiego przepływu wody. Z kolei brak odpowiedniej ilości cieczy w obwodzie może spowodować jego zapowietrzenie. Zbyt duża może wywołać i szybciej się wyeksploatować, nie mówiąc o awariach i dużych kosztach.

Ile kosztuje pompa obiegowa?

Ceny pompy obiegowej wahają się od około 125 zł do nawet 15 tys. zł. Wszystko zależy od parametrów i specyfiki systemu grzewczego, do którego muszą być dopasowane. Warto wybierać urządzenia renomowanych i sprawdzonych marek. Pompa dobrej jakości to nie tylko oszczędność w dłuższej perspektywie, ale też cicha praca i wytrzymałość.

Energooszczędne pompy obiegowe

Przy wyborze pompy warto zwrócić uwagę na energooszczędne elektroniczne pompy obiegowe, które spełniają wymogi unijne (rozporządzenie komisji WE nr EC 641/2009 obowiązujące od 1 sierpnia 2015 r.) Pompy takie zwykle mają wskaźnik efektywności energetycznej na poziomie EEI<0,2. To może generować oszczędność energii elektrycznej nawet do 80 proc. względem pomp starszej generacji. Specjalne konstrukcje silników takich pomp zapewniają cichą pracę i całodobowe dostarczenie optymalnej ilości ciepłej wody do instalacji CO. Mogą one działać w różnych trybach przeznaczonych do instalacji grzejnikowej i ogrzewania podłogowego, a także kilku trybach ręcznych , automatycznym i nocnym. Czujnik temperatury znajdujący się w urządzeniu pozwala na ograniczenie poboru prądu w trybie nocnym, co jest dobrym rozwiązaniem w instalacjach ze sterowaniem. Sprawdza się to także w układach z kotłami na paliwo stałe bez sterowników.

Przegląd pomp obiegowych i cyrkulacyjnych 

Wybór pompy obiegowej lub cyrkulacyjnej zależy od wielu czynników opisanych powyżej. Najlepiej zwrócić się o pomoc do fachowców, aby uniknąć niespodzianek i kosztów niewłaściwych decyzji.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!