Czy wydatki na zakup działki rolnej uprawniają do ulgi mieszkaniowej w PIT?

W sprawie rozpoznanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 1 lutego 2022 r. (sygn. akt I SA/Gd 1186/21) podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji podatkowej. We wniosku podał, że 26 stycznia 2017 r. otrzymał w formie darowizny mieszkanie, które sprzedał w 2019 r. za 650 tys. zł. Pieniądze te przeznaczył na zakup działki zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym. Sprzedanego mieszkania nie używał do prowadzenia działalności gospodarczej. Zakupiona działka w obowiązującym stadium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy stanowi w części teren zabudowy zagrodowej i/lub mieszkaniowej jednorodzinnej, funkcja towarzysząca lub uzupełniająca – to teren zabudowy usługowej, w części będący terenem rolnym o niższych klasach bonitacyjnych. Dla domu jednorodzinnego na działce w 1985 r. udzielono pozwolenia na jego rozbudowę. Dom posiada media, spełnia cel mieszkaniowy. Podatnik zamieszkał w nim wraz z rodziną w 2021 r.

Uprawnienie do ulgi mieszkaniowej w PIT 

Podatnik chciał wiedzieć, czy przychód uzyskany ze sprzedaży w 2019 r. nieruchomości, uzyskanej w darowiźnie w 2017 r., przeznaczony (wydatkowany) na zakup domu uprawnia go do skorzystania ze zwolnienia wydatków na cele mieszkaniowe z art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2021 r., poz. 1128, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT). Zdaniem podatnika, w sytuacji, gdy przychód ze sprzedaży zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego. W omawianej sprawie pieniądze ze sprzedaży nieruchomości zostały przeznaczone na nabycie budynku mieszkalnego posadowionego na gruntach rolnych. W ocenie podatnika art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o PIT pozwala na przyjęcie, że wydatek poniesiony na cele mieszkaniowe stanowi kwota odpowiadająca wartości budynku mieszkalnego i wartości nabycia gruntu. Za wydatki poniesione na własne cele mieszkaniowe uważa się zgadnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o PIT m.in. wydatki poniesione na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem – położonych w państwie członkowskim UE lub w innym państwie, należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej. Zdaniem podatnika ustawa o PIT nie precyzuje, jaki grunt jest gruntem pod budowę budynku mieszkalnego, ani co oznacza zmiana przeznaczenia gruntu na grunt pod budowę budynku mieszkalnego, uprawniająca do skorzystania ze zwolnienia od PIT.

Stanowisko dyrektora KIS

Dyrektor KIS uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że do celów mieszkaniowych wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o PIT ustawodawca nie zakwalifikował ani nabycia gruntów stanowiących gospodarstwo rolne (w tym również gruntów rolnych związanych z budynkiem mieszkalnym), ani budynków niemieszkalnych (w tym inwentarskich). Zatem wydatki poniesione na te cele nie uprawniają do zastosowania zwolnienia od PIT. Dyrektor KIS stanął na stanowisku, że w sytuacji, gdy podatnik wydatkował przychód ze sprzedaży mieszkania na zakup działki rolnej wraz budynkiem inwentarskim i jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym, w którym realizuje własne cele mieszkaniowe, to tylko wydatki poniesione na zakup tego budynku mieszkalnego może zakwalifikować do wydatków na cele mieszkaniowe, uprawniające do zwolnienia od PIT.

Sprawa na skutek skargi podatnika trafiła do WSA w Gdańsku, który uchylił interpretację. W uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że zakupiona nieruchomość, stanowiąca działkę, na której posadowiony jest jednorodzinny budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 250 m2, objęta jest jedną księgą wieczystą. W omawianej sprawie istotne znaczenie dla możliwosci skorzystania ze zwolnienia ma fakt, że nabyta nieruchomość, którą kupił podatnik jest zabudowana jednorodzinnym domem.

Zdaniem WSA, aby skorzystać ze wskazanego zwolnienia, podatnik powinien pieniądze uzyskane ze sprzedaży nieruchomości wydatkować na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem. W omawianej sprawie pieniądze ze sprzedaży nieruchomości zostały przeznaczone na zakup budynku mieszkalnego posadowionego na gruntach rolnych.

W ocenie sądu, interpretacja art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o PIT pozwala na przyjęcie, że wydatek poniesiony na cele mieszkaniowe stanowi kwota odpowiadająca wartości budynku mieszkalnego i wartości nabycia gruntu. Zakupiona przez podatnika nieruchomość stanowi zabudowę zagrodową, na którą składa się zespół budynków, z których jeden ma charakter mieszkalny. Wobec tego gruntem pod budowę budynku mieszkalnego może być także nieruchomość przeznaczona pod uprawy rolne z zabudową zagrodową, którą stanowią także budynki mieszkalne. W opinii sądu podatnik słusznie wskazał, że realizacja celu mieszkaniowego nie jest możliwa bez infrastruktury towarzyszącej, budynek mieszkalny musi być wyposażony w przyłącza, utwardzone dojście i podjazd oraz inne urządzenia budowlane, które zapewniają możliwość użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem.

Wyrok WSA w Gdańsku z 1 lutego 2022 r. (sygn. akt I SA/Gd 1186/21)