Czy można wstrzymać szkodliwą inwestycję i jak to zrobić?

Nowelizacja ustawy z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania środowiska (Dz.U.2023.1094) mówi, że w przypadku, gdy zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia szkód mogących oddziaływać na środowisko, można zaskarżyć decyzję środowiskową.

Nowela przyznała sądom administracyjnym możliwość wstrzymania wykonania ostatecznych decyzji środowiskowych w całości lub w części. Precyzuje ona, że za trudne do odwrócenia skutki uważa się wszelkie następstwa wynikające z realizacji inwestycji. W praktyce, to do osoby skarżącej należy udowodnienie, że przedsięwzięcie w znaczący sposób wpłynie na środowisko naturalne. To trudne i kosztowne.

W jaki sposób zaskarżyć decyzję środowiskową?

Należy pamiętać, że jakiekolwiek protesty, marsze czy pisma do urzędów, wskazujące na oburzenie obywateli, nie stanowią podstawy do unieważnienia, wstrzymania lub odrzucenia decyzji środowiskowej. Istnieją dwie oficjalne drogi: odwołanie do organu wydającego decyzję i skarga do sądu administracyjnego.

Najpierw osoba (lub organizacja) skarżąca składa odwołanie dotyczące decyzji środowiskowej do organu, który ją wydał. W odwołaniu należy podać powód zaskarżenia i przedstawić zarzuty względem decyzji. Jednak, aby żądać rozpatrzenia sprawy, trzeba być stroną w przedmiotowym postępowaniu środowiskowym lub uzyskać przymiot strony jako organizacja ekologiczna.

Może Cię zainteresuje: Zmiany w prawie od 2024 roku

Po rozpatrzeniu sprawy, organ właściwy wydaje decyzję w I instancji. Jeśli odwołanie nie zostanie uwzględnione, osoba (lub organizacja) skarżąca może złożyć skargę do sądu administracyjnego, co powoduje wszczęcie postępowania w organach wyższej instancji.

Zanim rozpocznie się żmudny proces zaskarżenia decyzji środowiskowej, należy zebrać materiał dowodowy, który pokazałby, że wykonanie inwestycji wiąże się z poważnymi i nieodwracalnymi szkodami dla środowiska naturalnego. Materiał powinien zawierać specjalistyczne obliczenia i opracowania, które w sposób nie budzący wątpliwości wskażą obszary narażone na trwałe szkody. Badania muszą być przeprowadzone przez ekspertów, którzy wykazują się wiedzą i doświadczeniem w prowadzeniem tego typu procedur administracyjnych.

Odwołanie od decyzji środowiskowej

Krok 1: Składanie odwołania. 

Odwołanie wnosi się w formie pisemnej do organu, który wydał decyzję. Składa się je w terminie 14 dni od doręczenia decyzji stronie skarżącej. W odwołaniu należy wskazać, co jest przedmiotem zaskarżenia, a także przedstawić zarzuty względem decyzji. Do odwołania należy dołączyć dowody, na których się opiera.

Krok 2: Rozpatrzenie odwołania przez organ I instancji.

Organ I instancji rozpatruje odwołanie w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania. W przypadku, gdy organ uzna, że odwołanie jest zasadne, wydaje decyzję zmieniającą lub uchylającą zaskarżoną decyzję. W przypadku, gdy organ uzna, że odwołanie jest bezzasadne, wydaje decyzję utrzymującą decyzję w mocy.

Krok 3: Wydanie decyzji ostatecznej

Decyzja organu I instancji jest ostateczna, chyba że strona skarżąca złoży skargę do sądu administracyjnego.

Może Cię zainteresuje: Zwolnienie pracownika w 2024 r. będzie trudniejsze

Proces zaskarżenia decyzji środowiskowej w postępowaniu sądowo-administracyjnym

Krok 1: Składanie skargi.

Skargę wnosi się w formie pisemnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego właściwego dla siedziby organu, który wydał decyzję. W skardze należy wskazać, co jest przedmiotem zaskarżenia, a także przedstawić zarzuty względem decyzji. Do skargi należy dołączyć dowody, na których się opiera.

Krok 2: Rozpatrzenie skargi przez sąd.

Sąd rozpatruje skargę w terminie trzech miesięcy od dnia jej wpływu. W przypadku, gdy uzna, że skarga jest zasadna, wydaje wyrok stwierdzający nieważność lub utratę mocy obowiązującej decyzji. W przypadku, gdy sąd uzna, że skarga jest bezzasadna, wydaje wyrok oddalający skargę.

Krok 3: Od decyzji WSA można złożyć zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje na rozprawie zażalenie na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w terminie dwóch miesięcy od dnia wpływu zażalenia.

Krok 4: Wstrzymanie wykonania decyzji

W przypadku wstrzymania wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ, który wydał tę decyzję, informuje niezwłocznie o jej wstrzymaniu organ właściwy do wydania decyzji.

Krok 5: Zawieszenie postępowania

Organ właściwy do wydania zezwolenia na inwestycję zawiesza postępowanie w całości albo w części w terminie 7 dni od dnia powzięcia informacji o wstrzymaniu wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Krok 6: Ustąpienie przyczyny uzasadniającej zawieszenie postępowania

Organ, który wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, informuje niezwłocznie organ właściwy do wydania zezwolenia na inwestycję o ustąpieniu przyczyny uzasadniającej zawieszenie postępowania.

Wydanie postanowienia o wstrzymaniu wykonania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie wstrzymuje wykonania ostatecznego zezwolenia na inwestycję.

Źródło: blog.ongeo.pl