Sierpień najgorętszy od lat wysuszy Polskę

Prognozy mówią, że w sierpniu br. temperatury w Polsce mają być wyższe od normy wieloletniej z ostatnich 30 lat, a termometry pokażą miejscami 35–36 st. C. Już w czerwcu i lipcu upały i niewielki opady spowodowały niekorzystną sytuację hydrologiczną w Polsce. Zgodnie z mapą ostrzeżeń hydrologicznych IMGW, obecnie ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną obowiązują na dużej części obszaru kraju, szczególnie w zachodniej i południowo-zachodniej Polsce. Na około 64 proc. stacji pomiarowych na polskich rzekach rejestrowane są niskie stany wody.

Problem z dostępem do wody

W Polsce zdecydowanie istnieje problem z dostępem do wody. To nie tylko kwestia upałów, ale też. bezśnieżnych zim lub nie zawsze wydolnej infrastruktury w miastach. W ostatnich tygodniach władze wielu gmin apelowały do mieszkańców o rozsądne gospodarowanie wodą i ograniczenie jej zużycia do podlewania trawników, ogrodów, mycia samochodów czy napełniania przydomowych basenów. Czasem wręcz zakazywały używania wody w celach innych niż bytowe. PGW Wody Polskie podkreśla, że konieczne jest racjonalne korzystanie z dostępnych zasobów, ale jednocześnie twierdzi, że wody pitnej w Polsce nie zabraknie. Ponad 70 proc. wody przeznaczonej dla ludności pochodzi z ujęć podziemnych, które są jej ogromnym rezerwuarem. Tylko 30 proc. jest zaś pobierane z wód powierzchniowych, których ujęcia przeważają jedynie w Małopolsce i na Śląsku.

Według PGW Wody Polskie, główną przyczyną wprowadzanych przez gminy ograniczeń w dostawach wody był spadek ciśnienia w wodociągach spowodowany m.in. podlewaniem przydomowych trawników i ogródków. To spowodowało, że na końcu sieci wodociągowej zaczynało brakować odpowiedniego ciśnienia. W ciągu ostatnich kilkunastu lat gminy zainwestowały – przy dużym wsparciu unijnym – w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną ponad 80 mld zł, żeby zapewnić mieszkańcom ciągłość dostaw.

Może Cię zainteresuje: Czyszczenie i mycie ścian elewacji budynków wielolokalowych

W Polsce przez ostatnie lata miliardy złotych były kierowane na inwestycje rzeczne. Polskie miasta na zabiegi związane z retencją otrzymały łącznie tylko około 100 mln zł. Retencja wykorzystywana na cele komunalne tylko w niewielkim stopniu korzysta z tej wody, która jest w rzekach. Biorąc pod uwagę, że większość Polaków mieszka jednak w miastach (szacuje się, że do 2050 roku już ok. 3/4 populacji będzie mieszkać w zabetonowanych miastach), należy bardziej przenieść ten ciężar związany z retencją na inwestycje w ośrodkach miejskich.

Zarządzanie wodą opadową

Eksperci podkreślają, że problem niedoboru wody w Polsce pogłębia nieumiejętne zarządzanie intensywnymi opadami, które następują po okresach ubogich w deszcz. W trakcie ulewy woda trafia na wysuszony grunt i nie jest w stanie dotrzeć w głąb gleby, a tylko spływa po jej powierzchni i jeśli infrastruktura na to pozwala, jest odprowadzona do sieci kanalizacyjnej.  Przez to tylko niewielka część gwałtownego opadu zasila wody podziemne. Dodatkowo, miasta, z ciągle rosnącą infrastrukturą handlową i mieszkaniową oraz powstającymi wokół nich parkingami czy betonowymi placami – jeszcze bardziej zmniejszają zdolności retencyjne gleby, co uniemożliwia sprawny obieg wody.

Wody opadowe powinny być wykorzystywane zdecydowanie w większym stopniu i traktowane jako potencjał. Mogą służyć do podlewania zieleni, mycia ulic czy spłukiwania toalet, takie rozwiązania z powodzeniem stosowane są na zachodzie Europy. Hotele i różnego rodzaju obiekty użyteczności publicznej posiadają taką infrastrukturę, która pozwala na wykorzystanie deszczówki. Wody opadowej jest wielokrotnie więcej niż tej, która jest w miastach. W bliskiej przyszłości można też pomyśleć o wykorzystaniu wody opadowej np. w procesach technologicznych czy związanych z produkcją.

Retencja na osiedlach mieszkalnych

Odpowiednie zagospodarowanie wody opadowej oznacza skuteczny odbiór nawet gwałtownych opadów, a następnie ich zgromadzenie oraz efektywne rozprowadzenie. Priorytetowym miejscem, gdzie można wprowadzić takie rozwiązania, jest przestrzeń wokół domów i osiedli.

Deweloperzy już coraz częściej otrzymują wymagania na etapie planowania i otrzymywania warunków technicznych, w których miasta czy operatorzy sieci oczekują zatrzymywania wody opadowej np. w zbiornikach retencyjnych. Mieszkańcy wspólnoty także mogą o to zabiegać, np. w ramach budżetu obywatelskiego, aby wspólnota miała więcej zieleni, więcej ogrodów deszczowych, więcej nasadzeń, które będą zatrzymywały wodę deszczową, czy nawet beczkę na deszczówkę.

Może Cię zainteresuje: Osuszanie po zalaniach

Według szacunków, w trakcie deszczu z dachu o powierzchni 120 mkw. przez 20 min można zebrać nawet 360 l wody. Oczywiście, pod warunkiem wdrożenia odpowiednich rozwiązań, które pozwolą ją efektywnie zgromadzić i dalej zagospodarować.

Opady są  dziś coraz bardziej dynamiczne, ale krótkotrwałe, więc największym wyzwaniem jest zebranie tej wody, która spada w sposób bardzo ulewny. Rozwiązań jest wiele: zbiorniki retencyjne, otwarte, zamknięte, naziemne lub podziemne. Coraz większą popularnością cieszy się tzw. błękitno-zielona infrastruktura, zielone dachy, zielone ściany, ogrody deszczowe czy nawet niekoszenie traw.

Na jednego mieszkańca Polski przypada rocznie około 1,8 tys. m³ wody, jednak w okresach suszy jej ilość spada nawet do 1,1 tys. m³. Średnia w Europie jest prawie trzykrotnie wyższa i wynosi ok. 5 tys. m³. Według definicji ONZ, granicą „stresu wodnego”, czyli zagrożenia deficytem wody, jest próg 1,7 tys. m³ na osobę. Polska należy więc do krajów najbardziej zagrożonych kryzysem wodnym, który postępuje wraz ze zmianami klimatycznymi – pokazuje ekspertyza „Woda w rolnictwie”, opracowana z inicjatywy Koalicji Żywa Ziemia we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla i WWF Polska.

Źródło: Newseria Biznes

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!