Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozstrzygnął na korzyść banku

SOKiK w uzasadnieniu ustnym wskazał m.in., że mechanizm ustalania kursów przez bank jest obiektywny, a stosowanie spreadów jest normalną praktyką rynkową. Nieprawomocne na razie rozstrzygnięcie może mieć duży wpływ na sprawy frankowe, które toczą się przed polskimi sądami, które będą brać je pod uwagę w swoim orzecznictwie.

Sąd nie podzielił zarzutu dotyczącego nierzetelności, abuzywności klauzul zawartych w taryfach walutowych i uznał, że kara nałożona przez UOKiK w 2020 roku na Santander Bank jest niezasadna. Sąd przez to uznał, że kształtowanie ceny walut na rynku usług finansowych w Polsce jest normalną i dopuszczalną praktyką, a taryfy bankowe, które przewidują takie rozwiązania, są legalne.

Banki ukarane przez UOKiK

Ponad dwa lata temu Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył w sumie ponad 60 mln zł kary na trzy banki: BNP Paribas (26,6 mln zł), Bank Millennium (10,5 mln zł) oraz Santander Bank Polska (23,6 mln zł), za stosowanie niedozwolonych klauzul dotyczących zasad ustalania kursów walut, na podstawie których naliczane są raty kredytów indeksowanych m.in. do euro i franka szwajcarskiego. Według UOKiK-u, wskutek tych zapisów banki mają możliwość subiektywnego kształtowania kursów walutowych, stanowiących podstawę ustalania wysokości rat płaconych przez kredytobiorców.

Może Cię zainteresuje: WIBOR-owa rewolucja - postanowienie sądu w Katowicach

Od strony technicznej zarzuty UOKiK-u dotyczyły tego, że bank sam ustala kurs, kierując się ceną rynkową, oraz stosuje w ramach tego kursu element wynagrodzenia, a dodatkowo sposób opisania tego mechanizmu ustalenia kursu w klauzulach umownych nie daje konsumentowi szansy na zbadanie, czy bank rzetelnie przeprowadził ten proces.

Uchylenie decyzji UOKiK przez sąd

Santander odwołał się od tej decyzji, a 24 listopada br. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przyznał mu rację, uchylając decyzję UOKiK, stwierdzającą abuzywność klauzul stosowanych przez bank. UOKiK uznał, że jeżeli bank zachowuje swobodę, nawet niewielką, w zakresie kształtowania kursów walutowych, to znaczy, że wykorzystuje swoją dominującą pozycję względem konsumenta. Natomiast sąd w listopadowym rozstrzygnięciu stwierdził, że to jest normalna praktyka rynkowa i rozwiązania umowne przewidujące, że konsument może spłacać swój dług albo w walucie, albo alternatywnie kupując walutę po kursie ustalonym przez bank, są legalne i usprawiedliwione, podkreślają prawnicy.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w ustnym orzeczeniu wskazał, że Santander nie ma dowolności w ustalaniu tabel kursowych, a mechanizm ustalania kursów przez bank jest obiektywny. Bank wskazywał źródło kursów rynkowych (serwis Reuters) i dopuszczał odchylenia o +/-1 proc., więc nie można tu mówić o rażącym odchyleniu. Ponadto konsument mógł zweryfikować rzetelność kursu zastosowanego przez bank. Mógł także sam ocenić, czy kurs banku mu odpowiada, i ewentualnie kupić walutę poza bankiem. SOKiK wskazał również, że bank może stosować spread i jest to działanie rynkowe.

Może Cię zainteresuje: Większe zapotrzebowanie firm na kapitał obrotowy

Eksperci wskazują, że takie stanowisko SOKiK może mieć wpływ na sprawy frankowe, które toczą się przed polskimi sądami, które będą brać je pod uwagę w swoim orzecznictwie. SOKiK nie badał jednej konkretnej sprawy, to było postępowanie w sprawie decyzji urzędu, ale przedmiotem analizy były klauzule umowne. Jeśli więc sąd stwierdza, że te klauzule umowne dotyczące sposobu ustalenia kursu nie są abuzywne, to z perspektywy wielu sporów dotyczących kredytów denominowanych we frankach lub indeksowanych do franka ma to znaczenie. Nie zamyka to postępowań indywidualnych, ponieważ inne sądy powszechne analizują każdą sprawę oddzielnie. Natomiast SOKiK, jako wyspecjalizowany sąd, ma wpływ także na orzecznictwo i zachowania innych sądów. Podobne wyroki zapadały wcześniej także w innych europejskich krajach.

To powtórzenie rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego Austrii sprzed dwóch lat, który rozpatrywał podobną sprawę i także uznał, że normalną praktyką rynkową jest kształtowanie przez poszczególne banki kursów walut, a także stosowanie spreadów, czyli tej różnicy, na której bank zarabia. Tę myśl można dostrzec w rozstrzygnięciu Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W ramach europejskiego rynku istnieje jedna dyrektywa o niedozwolonych klauzulach umownych 93/13 i powinna ona w taki sam sposób obowiązywać i w Austrii, i w Polsce. Orzeczenie nie jest jeszcze prawomocne. Bank czeka na jego pisemne uzasadnienie. 

Źródło: Newseria Biznes

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!