Mimo wysokich kosztów Polacy wybierają węgiel

Ten sezon grzewczy będzie trudny, o ile nie będzie ciepłej i wietrznej zimy. Do Polski sprowadzono bardzo dużo węgla z importu, który najprawdopodobniej nie spełnia norm jakości. Jeżeli jest to węgiel nienormatywny, o dużej zawartości siarki, wilgoci czy popiołu, to jego spalanie będzie wytwarzało duże zanieczyszczenia powietrza – alarmują eksperci.

W Polsce duża część domów cały czas jest ogrzewana węglem spalanym w pozaklasowych kotłach, czyli tzw. kopciuchach. Aż 87 proc. całego węgla zużywanego w Unii Europejskiej do ogrzewania domów przypada właśnie na Polskę. Dlatego jakość tego surowca ma kluczowe znaczenie dla jakości powietrza. Polska od lat plasuje się w czołówce najbardziej zanieczyszczonych krajów europejskich, a skażenie powietrza rakotwórczym benzo(a)pirenem jest wielokrotnie wyższe niż innych państwach UE.

Normy jakości

W ubiegłorocznym sezonie grzewczym polskie gospodarstwa domowe mogły starać się o dotację w wysokości 3 tys. zł w ramach tzw. dodatku węglowego. W tym roku dopłat najprawdopodobniej nie będzie, a Ministerstwo Klimatu i Środowiska już we wrześniu zapewniało, że węgla nie zabraknie, co jest m.in. wynikiem dużego nagromadzenia zapasów z importu z ubiegłego roku.

Może Cię zainteresuje: Przezroczyste panele słoneczne

Zawieszenie norm jakości węgla obowiązuje w Polsce do końca tego roku. Według ekspertów, obowiązuje prawdopodobnie dlatego, żeby można było sprzedać sprowadzony z importu węgiel nienormatywny. 1 stycznia 2024 normy jakości węgla powinny zostać odwieszone – to jeden z warunków otrzymania pieniędzy z Krajowego Programu Odbudowy. Te pieniądze zaś pójdą na finansowanie ocieplenia domów i wymianę źródeł ciepła. 

Zapasy z importu

Polski Alarm Antysmogowy podaje, że według danych Agencji Rozwoju Przemysłu pod koniec lipca 2023 roku zapasy węgla sięgały 3,5 mln t, a na składach zalega znaczna ilość węgla zagranicznego, często pochodzenia kolumbijskiego. Najczęściej dostępny jest jednak opał pochodzący z Kazachstanu, w niektórych składach można również nabyć rosyjski węgiel z Syberii, a w południowych regionach szeroko dostępne jest również paliwo z Czech. Polski węgiel jest droższy od importowanego średnio o ok. 100 zł za tonę.

Nagromadzenie zapasów węgla z importu z ubiegłego roku przyczyniło się do stabilizacji cen tego surowca. Z ankiety Polskiego Alarmu Smogowego przeprowadzonej w 32 składach we wrześniu 2023 roku wynikało, że ceny węgla spadły w porównaniu do kwietnia 2023 roku: cena węgla orzech spadła o 7 proc. (i tym samym wróciła do poziomu z pierwszego kwartału 2022 roku), a cena ekogroszku – o 8 proc. Drewno kawałkowe staniało o 11 proc., z kolei ceny pelletu pozostały bez zmian. Jednak porównanie cen paliw w okresie od stycznia 2021 do września 2023 roku pokazuje, że węgiel orzech podrożał o 103 proc., pellet o 85 proc., a drewno kominkowe aż o 242 proc.

Może Cię zainteresuje:  Fotowoltaika w bloku

Kalkulator antysmogowy

Wraz z obniżonymi cenami paliw w ostatnim półroczu trochę spadły koszty ogrzewania domu. Wyliczenie tych kosztów umożliwia bezpłatny kalkulator opublikowany przez Polski Alarm Smogowy. Pokazuje on, że obecnie cena ogrzewania pomieszczeń i ciepłej wody dla średnio ocieplonego domu o powierzchni 150 m², zamieszkanego przez cztery osoby, to roczny koszt od 6,2 do 13 tys. zł.

Kalkulator PAS pokazuje, że roczny koszt ogrzewania domu olejem opałowym – czyli najdroższą opcją – sięga ok. 13 tys. zł w skali roku. Wysoką cenę zapłacą także ogrzewający się kopciuchem na drewno (prawie 9,6 tys. zł) oraz na węgiel (ok. 9,4 tys. zł). Tańszy okazuje się kocioł na gaz (7,8 tys. zł) czy ekoprojektowy kocioł na drewno (7,3 tys. zł). Natomiast trzy najtańsze sposoby ogrzewania to: pompa ciepła powietrzna z ogrzewaniem podłogowym (7,2 tys. zł), kocioł na węgiel klasy ekoprojekt (7,2 tys. zł) oraz gruntowa pompa ciepła z ogrzewaniem podłogowym (6,2 tys. zł). To ostatnie rozwiązanie jest znacznie tańsze od reszty.

Gdyby ktoś podejmował w tej chwili decyzję o tym, na jakie źródło ciepła wymienić tzw. kopciucha, to prawdopodobnie zdecyduje się na powietrzną pompę ciepła albo kocioł gazowy, bo w przypadku tych dwóch rozwiązań koszty są dosyć podobne. Koszty wymiany źródła ogrzewania są różne, w zależności m.in. od powierzchni domu czy typu ocieplenia. Orientacyjnie mowa jednak o koszcie rzędu kilkunastu tysięcy złotych za kocioł gazowy i kilkudziesięciu tysięcy złotych za pompę ciepła.

Taniej i wygodniej

Rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego podkreśla, że na wymianę źródła ogrzewania można pozyskać dotacje z gminnych i rządowych programów, a taka inwestycja przekłada się nie tylko na jakość powietrza i wysokość rachunków, ale w wielu przypadkach również na wygodę.

Może Cię zainteresuje: Ponad 6GW nowych projektów fotowoltaicznych

Do kotła na węgiel trzeba kupić kilka ton węgla, które trzeba wrzucić, a następnie wyjąć popiół. To uciążliwe dla właścicieli. Zwłaszcza w przypadku osób starszych, dla których przerzucanie każdego roku kilku ton węgla i wynoszenie popiołu to ogromny wysiłek. W przypadku pompy ciepła, gdzie woda jest transferowana do grzejników, a koszty ogrzewania są nieco niższe, dodatkową zaletą – i to podkreślają właściciele kotłów na węgiel – jest to, że nie trzeba przy niej chodzić, czyścić, wynosić popiołu i wrzucać węgla. Dlatego pompa ciepła czy kocioł gazowy jest czystym źródłem energii nie tylko w sensie jakości powietrza, ale także w sensie czystości w domu. 

Kalkulator kosztów ogrzewania domu, udostępniony przez Polski Alarm Antysmogowy, jest oparty na rozwiązaniu przygotowanym przez Porozumienie Branżowe Na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE). Można go pobrać bezpłatnie ze strony organizacji. Dane, na których opiera się kalkulator, są uaktualniane co trzy miesiące.

Źródło: Newseria Biznes