Polski Ład: błędy w rozliczaniu składki zdrowotnej mogą być kosztowne

Niekorzystna dla wszystkich podatników była likwidacja odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Fot. Pixabay
Zmiany w rozliczaniu składki zdrowotnej, wprowadzone przez Polski Ład, mogą generować duże koszty dla przedsiębiorców. Żeby nie dopłacać tysięcy złotych, należy uważać przy zmianie formy opodatkowania i sprawdzać limity.
Zobacz także
Redakcja news Konferencja międzynarodowa „Mieszkanie własne czy wynajmowane – polityka mieszkaniowa w dobie zmian klimatycznych i społecznych”

Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie zaprasza na międzynarodową konferencję „Mieszkanie własne czy wynajmowane – polityka mieszkaniowa w dobie zmian klimatycznych i społecznych”,...
Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie zaprasza na międzynarodową konferencję „Mieszkanie własne czy wynajmowane – polityka mieszkaniowa w dobie zmian klimatycznych i społecznych”, która odbędzie się w środę, 14 maja 2025 r. w auli VII, w budynku głównym SGH.
Redakcja news Szkolenie: Analiza nowego projektu ustawy o zmianie USM oraz UWL

Zapraszamy na szkolenie online "Analiza nowego projektu ustawy o zmianie USM oraz UWL", które już 20 maja 2025 roku poprowadzi Piotr Pałka.
Zapraszamy na szkolenie online "Analiza nowego projektu ustawy o zmianie USM oraz UWL", które już 20 maja 2025 roku poprowadzi Piotr Pałka.
Redakcja news Szkolenie: Zarządzanie najmem lokali – aspekty praktyczne dla zarządców nieruchomości

Wprowadzenie i podstawy prawne najmu lokali, umowa o zarządzanie najmem lokali, umowa najmu lokalu, weryfikacja najemców, rozliczenie najmu lokalu, utrzymanie techniczne i ocena stanu technicznego, najem...
Wprowadzenie i podstawy prawne najmu lokali, umowa o zarządzanie najmem lokali, umowa najmu lokalu, weryfikacja najemców, rozliczenie najmu lokalu, utrzymanie techniczne i ocena stanu technicznego, najem dla obywateli Ukrainy. Zapraszamy na szkolenie online "Zarządzanie najmem lokali – aspekty praktyczne dla zarządców nieruchomości", które już 14 maja 2025 roku poprowadzi Maciej Kamiński.
O problemach z Polskim Ładem media informowały wielokrotnie. Zwracano uwagę między innymi na to, aby ryczałtowcy dokładnie sprawdzili składkę zdrowotną i limit przychodów. Przekroczenie jednego z progów nawet o 1 gr powoduje dużą dopłatę składki zdrowotnej. Dziś wielu przedsiębiorców na ryczałcie przyznaje, że wpadło w tę pułapkę i musi dopłacić nawet 5 tys. zł za 2022 r. Należy jednak pamiętać, że gdyby nie ryczałt, przedsiębiorcy musieliby zapłacić dużo wyższą składkę zdrowotną, a dopłaty mogłyby przekroczyć 20 tys. zł, a nie 5 tys. zł.
Składka zdrowotna główną bolączką
Polski Ład wprowadził kilka zmian w podatkach. Korzystne było podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł dla wszystkich na skali PIT, podwyższenie progu skali do 120 tys. zł. Korekta Polskiego Ładu, wprowadzona w połowie 2022 r., obniżyła też stawkę PIT – z 17 proc. do 12 proc. To również zadziałało na plus.
Niekorzystna dla wszystkich podatników, w tym prowadzących działalność gospodarczą, była jednak likwidacja odliczenia składki zdrowotnej od podatku. To spowodowało podwyższenie obciążeń podatkowo-składkowych. Nie zmieniła tego żadna z kilku korekt Polskiego Ładu. W efekcie nawet, jeśli wielu osobom obniżono podatek, to jednocześnie podwyższono go o składkę zdrowotną, której co do zasady (bo są od tego wyjątki) nie można odliczać od podatku.
Jakie straty ponieśli podatnicy?
Na podwyżce – bo taki jest efekt likwidacji odliczenia składki zdrowotnej od podatku – stracili wszyscy. Nie wszyscy po równo, gdyż inaczej liczona jest składka u etatowców, a inaczej u przedsiębiorców. Ci bowiem mogą wybrać różne formy opodatkowania, a co za tym idzie inne zasady opłacania składki. Nieco mniejsze straty z jej powodu mają prowadzący działalność, którzy rozliczają się ryczałtem i liniowym PIT, a nieco większe rozliczający się na skali PIT.
Dla przypomnienia:
- na skali PIT składka wynosi 9 proc. i płaci się ją od rzeczywistego dochodu, nie można jej w ogóle odliczyć,
- na liniowym PIT składka wynosi 4,9 proc. i płaci się ją od rzeczywistego dochodu, a dodatkowo częściowo można ją zaliczyć do kosztów podatkowych lub odliczyć od dochodu,
- na ryczałcie składka wynosi 9 proc., ale w praktyce stawki są zryczałtowane i zależą od wysokości przychodów, a dodatkowo można je częściowo odliczyć od przychodu. Progi przychodów są trzy: do 60 tys. zł, powyżej 60 tys. zł i powyżej 300 tys. zł. Przekroczenie każdego progu choćby o 1 grosz – powtórzmy to – powoduje, że składki za cały 2022 r. trzeba zapłacić więcej. Dopłaty przekraczają 2 tys. zł i 5 tys. zł.
Dziś ryczałtowcy, którzy przekroczyli próg i mają dopłatę składki, mogą jeszcze wstecznie zmienić formę opodatkowania za 2022 r., czyli przejść z ryczałtu na skalę PIT. Warto się jednak nad tym zastanowić i dobrze policzyć, ponieważ przedsiębiorcy, którzy się na to zdecydują, będą musieli przeliczyć podatek i składkę zdrowotną.
Może Cię zainteresuje: Podwyżka podatku od nieruchomości najwyższa od 25 lat
Zmiana formy rozliczenia
Eksperci podatkowi radzą, żeby dobrze przemyśleć zmianę formy rozliczenia wstecznie za 2022 r. Konieczność dopłaty podatku zdrowotnego może być pułapką.
Zakładając, że podatnik zmienia formę opodatkowania z liniowego PIT na skalę PIT i składa zamiast PIT-36L zeznanie na druku PIT-36. Podatnik przeliczył sobie, że zapłaci wtedy niższy PIT. Na złożenie zeznania jest czas do 2 maja 2023 r. Następnie składa rozliczenie roczne składki zdrowotnej i okazuje się już w maju, że musi dopłacić 4,1 proc. składki zdrowotnej (wzrost z 4,9 proc. do 9 proc.) i w efekcie korzyść z PIT jest zniwelowana. Podatek zdrowotny będzie musiał dopłacić do 20 maja 2023 r. Pojawia się pytanie, co w sytuacji, gdy podatnik złoży PIT-36 (np. 20 kwietnia), a więc zmieni ryczałt lub liniówkę na skalę PIT, a już po złożeniu PIT-36 zorientuje się — jeszcze przed 2 maja 2023 r. — że będzie musiał dopłacić składkę zdrowotną. Czy będzie mógł zrezygnować ze zmiany i ostatecznie rozliczyć się podatkiem liniowym? Przepisy tego wprost nie rozstrzygają - przesądzają jedynie, że jeśli wcześniej podatnik złoży PIT-36L, to już potem nie może zmienić formy opodatkowania na skalę, składając PIT-36.
Inne problemy przy zmianie
Kolejna pułapka dotyczy także ryczałtowców, którzy zdecydują się na zmianę formy opodatkowania za 2022 r. na zasady ogólne. Taki przedsiębiorca, który w zeznaniu rocznym zawiadomi o zmianie formy opodatkowania na PIT według skali podatkowej (składając PIT-36 w zastępstwie PIT-28), jest obowiązany zaprowadzić i uzupełnić księgę przychodów i rozchodów. Dodatkowo przedsiębiorca musi jednak wpisać do księgi remanenty: początkowy na 1 stycznia 2022 r. i końcowy na 31 grudnia 2022 r. Rozliczenie może się okazać bardzo niekorzystne, ponieważ przy ustalaniu dochodu na zasadach ogólnych PIT uwzględnia się różnice remanentowe pomiędzy remanentem początkowym a końcowym.
Może Cię zainteresuje: Ryczałt z najmu obowiązkowy od 2023 roku
Zmiana w trakcie roku
Należy przypomnieć, że ryczałtowcy mogli zmienić formę opodatkowania już w połowie 2022 r. Mogli już wtedy przejść na skalę PIT i tutaj pojawia się kolejna pułapka. Eksperci tłumaczą, że jeśli ryczałtowiec zmienił formę opodatkowania na skalę od lipca 2022 r., to, mimo że za pół roku rozlicza się na skali, nie może rozliczyć się wspólnie z małżonkiem ani jako osoba samotnie wychowująca dzieci. Skorzystać z tych preferencji można wyłącznie w przypadku, gdy podatnik cały rok był na skali PIT.
Trzeba pamiętać, że najpierw podatnik musi wybrać formę opodatkowania na 2023 r. — do 20 lutego 2023 r., a później dopiero można zmienić formę opodatkowania za 2022 r. — do 2 maja 2023 r.
Źródło: Business Insider