Chrońmy elewacje przed wilgocią

Ale często, zwykle w przypadku starszych obiektów, można spotkać elewacje zabrudzone, pokryte ciemnymi planami, wykwitami czy nalotem. Te przebarwienia elewacji to korozja biologiczna, ściślej mikrobiologiczna materiałów budowlanych, od dawna występująca w budownictwie.

Przyczyny korozji

Najczęściej jest ona powodowana przez należące do najstarszych mikroorganizmów glony (nalot zielony), grzyby pleśniowe (nalot szaro-czarny) lub porosty - rośliny symbiotyczne, składające się ze współżyjących ze sobą glonów i grzybów (nalot zielono-czarny).

Jej występowanie jest uzależnione od właściwości fizyczno-chemicznych wypraw elewacyjnych oraz parametrów środowiska, ale koniecznym czynnikiem są odpowiednie warunki wilgotnościowe, cieplne i pokarmowe, w których mikroorganizmy mogą się rozmnażać.

A więc wilgoć! Elewacjom jej nie brakuje, bo przecież są nieustannie narażane na działanie wód opadowych. Dotyczy to szczególnie elewacji zachodnich najbardziej narażonych na opady kierowane przez wiatry, najczęściej wiejące z tego kierunku oraz elewacji północnych, które są dłużej wilgotne, ponieważ nie są osuszane przez promieniowanie słoneczne.

Na intensywność występowania korozji mają wpływ czynniki zewnętrzne i wewnętrzne.

Czynniki zewnętrzne to:

• nieprawidłowa eksploatacja budynku przez zarządcę/właściciela, tj. brak okresowych przeglądów i konserwacji elewacji, brak natychmiastowej naprawy miejsc porażonych korozją, co powoduje jej rozwój i uszkodzenie podłoża, na którym występuje,
• zanieczyszczenie powietrza w dużych aglomeracjach miejskich cząstkami kurzu, brudu, sadzy, spalin itp., które przyklejają się do elewacji; cząsteczki te zawierają składniki organiczne oraz wchłaniają wilgoć, co sprzyja wystąpieniu korozji biologicznej,
• zmiany klimatyczne zachodzące obecnie na świecie - wilgotne zimy i lata, wzrost średniej temperatury powietrza oraz wzrost zawartości CO₂.

Czynniki wewnętrzne:

• rodzaj spoiwa wyprawy elewacyjnej; korozja występuje na wyprawach, których spoiwem były żywice syntetyczne, akrylowe i polimerowe. Nie ulegają korozji mikrobiologicznej wyprawy zawierające cement, wapno, szkło wodne,
• rodzaj faktury elewacji; powierzchnie chropowate umożliwiają gromadzenie się zanieczyszczeń, które wchłaniają wilgoć i stanowią podłoże do rozwoju mikroorganizmów,
• przepuszczalność pary wodnej przez wyprawę elewacyjną oraz jej hydrofobowość, czyli mniejszą wodochłonność,
• docieplanie ścian zewnętrznych. Paradoksalnie sprzyja ono rozwojowi korozji mikrobiologicznej, ponieważ zwiększa izolacyjność termiczną ścian zewnętrznych, co z kolei zmniejsza strumień ciepła przenikającego przez nie. W zimie powierzchnie ocieplonych elewacji są chłodniejsze niż nieocieplonych (mniejszy strumień ciepła z wnętrza budynku), a przez to wysychają wolniej.

Miejsce występowania korozji na elewacji

Zaobserwowano, że korozja mikrobiologiczna występuje częściej i bardziej intensywnie w określonych miejscach elewacji. Do najczęstszych należą:

• elewacje północne i zachodnie, o czym wspomniano już wyżej,
• załamania, uskoki, wklęsłe narożniki ścian zewnętrznych - powód: mały przepływ powietrza, zacienienie, długi czas wysychania,
• miejsca przy krawędzi dachu - powód: złe odprowadzanie wody z dachu, brak gzymsów osłaniających ściany przed zaciekaniem,
• miejsca przy cokole budynku - powód: podsiąkająca wilgoć z podłoża z powodu nieszczelnej izolacji przeciwwilgociowej i woda rozbryzgowa od opaski betonowej,
• fragmenty elewacji w pobliżu rosnących drzew i krzewów - powód: zacienienie utrudniające wysychanie, parowanie z roślin zwiększające wilgotność, glony i grzyby z roślin przenoszące się na elewacje.

Naprawa elewacji

Aby skutecznie usunąć korozję biologiczną z elewacji należy:

• przede wszystkim usunąć źródło zawilgocenia elewacji oraz przyczyny występowania korozji w określonych miejscach, o czym była mowa wyżej,
• usunąć nalot z wyprawy elewacyjnej poprzez szczotkowanie albo strumieniem wody pod ciśnieniem,
• pokryć oczyszczoną powierzchnię dwiema warstwami roztworu środka dezaktywującego z dodatkiem biocydów i fungicydów,
• pomalować elewację, co najmniej dwukrotnie glonoi grzybobójczą farbą elewacyjną silikatową.

Wszystkie te działania należy okresowo powtarzać. Trudno powiedzieć, jak często, ponieważ ma na to wpływ wiele czynników, różnych w przypadku poszczególnych obiektów.

Na podstawie artykułów:

1. Józef Adamski, Marian Rejment „Atak glonów", „Builder" nr 10/2008.
2. Andrzej Jędrzejewski „Grzyby i glony na ocieplonych fasadach", „Materiały Budowlane" nr 1/2004

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!