Ryczałt za pracę zdalną może powodować problemy podatkowe

Zapewnienie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przez pracodawcę materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracownika oraz wypłata ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. To obowiązujący od kilku dni nowy przepis bazujący na art. 67(25) Kodeksu pracy. Niestety, żaden przepis nie precyzuje dokładnie, w jaki sposób w praktyce pracodawcy powinni kalkulować kwoty ryczałtu. Istnieje ryzyko, że organy podatkowe nie będą zbyt chętne do wypowiadania się na temat tych świadczeń i trudno będzie uzyskać interpretację podatkową w tym zakresie. Prawidłowe rozliczenie wypłacanych ryczałtów w wielu przypadkach będzie więc niemożliwe. Wynika to z faktu, iż wskazane regulacje znalazły się w Kodeksie pracy, a nie w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nowelizacja podatkowa w innej ustawie

Doradcy podatkowi podkreślają, że ustawodawca przyzwyczaił nas do sytuacji, gdy zmiany przepisów podatkowych są przeprowadzane w ustawach nowelizujących kwestie pozornie dalekie od podatków. Przykładem może być ostatnia nowelizacja ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, gdzie przy okazji, do ustawy o VAT, wprowadzono zmiany zasad opodatkowania obrotu energią. Podobnie dzieje się z opodatkowaniem ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu, czy też zapewnieniu pracownikowi zdalnemu materiałów i narzędzi pracy. Trudno znaleźć uzasadnienie, dlaczego przepis wyłączający te świadczenia z przychodów znalazł się w Kodeksie pracy, a nie w ustawie o PIT.

Może Cię zainteresuje: Nowelizacja Kodeksu pracy wchodzi w życie

Skutki wypłaty ryczałtu

Problemem będzie też „pogodzenie” wyłączenia z przychodów ekwiwalentu wypłacanego pracownikowi pracującemu zdalnie z obowiązującym od dawna zwolnieniem z PIT ekwiwalentów za narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące własność pracowników. W interpretacjach dotyczących ekwiwalentu za używanie własnych narzędzi wskazywano, że powinien on odpowiadać poniesionym przez pracowników wydatkom.
Prawnicy zaznaczają, że w Kodeksie pracy wskazano ogólne wytyczne dotyczące ustalania wysokości ryczałtu czy ekwiwalentu. Nie są to jednak ściśle określone kwoty, nie ma widełek ani kwoty minimalnej. Nie zdefiniowano także, czym się różni ryczałt od ekwiwalentu – choć te pojęcia rozróżnia się obecnie w orzecznictwie.

Wątpliwości pracodawców

Pracodawcy, jako płatnicy, mogą mieć wątpliwości, czy przyjęte zasady są prawidłowe. Istnieje ryzyko, że w przypadku kontroli podatkowej urzędnicy stwierdzą, iż ustalona kwota ryczałtu jest zbyt wysoka i w rezultacie powinna podlegać opodatkowaniu PIT oraz składkom ZUS. Z pewnością część pracodawców będzie chciała rozwiać wątpliwości wnioskiem o wydanie interpretacji - jednak dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może jej nie wydać, dlatego, że pytanie nie dotyczy prawa podatkowego. Zgodnie z art. 14b par. 1 ordynacji podatkowej, dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego. Pojawia się pytanie, czy przepisy Kodeksu pracy można zaliczyć do prawa podatkowego. Wydaje się, że nie – w art. 3 pkt 1 ordynacji podatkowej, wskazane jest wyraźnie, że ustawy podatkowe to ustawy dotyczące podatków, określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników. Przepisy prawa podatkowego rozumie się natomiast m.in. jako przepisy ustaw podatkowych.
Według doradców podatkowych najwięcej problemów z uzyskaniem interpretacji będą mieć płatnicy, którzy będą chcieli uzyskać interpretację, czy określona kwota jest prawidłowa. Podobnie było we wnioskach, w których podatnicy pytali się, czy kwota X jako wartość prezentu dla klienta jest akceptowalna jako wydatek niebędący wydatkiem na reprezentację. Istnieją także obawy, że organ interpretujący może wzywać podatników do takiego przeformułowania wniosków o interpretację, że w zasadzie nie będzie ona dawać żadnej ochrony. Choćby dlatego, że podatnik będzie musiał wskazać, że przyjęta kwota jest ustalona zgodnie z wytycznymi z Kodeksu pracy. Może być też tak, że organ potwierdzi przyjęte przez podatników wyliczenia, ale wskaże, iż prawidłowość wyliczeń może zostać zweryfikowana jedynie w czasie kontroli podatkowej.

Może Cię zainteresuje: Unijna dyrektywa CSRD: nowe obowiązki raportowania dla firm

Podatki powinny regulować przepisy podatkowe

Według ekspertów podatkowych przepisy wyłączające pewne kategorie przychodów z opodatkowania PIT powinny znaleźć się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie przepisach Kodeksu pracy. W orzecznictwie pojawia się ugruntowany pogląd, że wszystkie prawa i obowiązki podatników mogą wynikać wyłącznie z przepisów materialnego prawa podatkowego. Przykładem może być wyrok NSA z 6 maja 2021 r., sygn. akt I GSK 59/18 - nie jest tak, że każda ustawa w dowolny sposób może kształtować prawa i obowiązki związane z opodatkowaniem. Jest to zarezerwowane wyłącznie dla ustaw podatkowych.
Warto przypomnieć, że na gruncie obowiązującej uprzednio tzw. ustawy covidowej pojawiło się wiele interpretacji organów podatkowych dotyczących różnego rodzaju dofinansowań, w tym ryczałtów. Rozstrzygnięcia te pokazują, że dotychczas organy nie uciekały od odpowiedzi na pytania dotyczące opodatkowania dodatkowych świadczeń przyznawanych przez pracodawców w związku z pracą zdalną. Zawsze jednak istnieje niebezpieczeństwo zmiany podejścia organów podatkowych. Eksperci zaznaczają, że samo umiejscowienie przepisu w akcie prawnym wykraczającym poza ramy prawa podatkowego, nie przesądza jeszcze o jego roli i interpretacji, szczególnie że w tym przypadku mówimy o przepisie, który wprost konstytuuje zwolnienie podatkowe.

Może Cię zainteresuje: Korzyści z fotowoltaiki na dachu tylko dla wspólnoty 

O wiele większe zagrożenie widać w potencjalnej chęci przerzucenia na podatnika jednoznacznej oceny stanu faktycznego, a następnie przyjęcia, w przypadku potencjalnej kontroli, że opisany w interpretacji indywidualnej stan nie jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Taka praktyka organów jest stosowana choćby w przypadku przepisów dotyczących opodatkowania przychodów ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i określaniem właściwej stawki podatku dla danego rodzaju działalności.

Źródło: prawo.pl