Odmrożone odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Zmiana mogła zostać niezauważona przez wielu pracodawców dlatego, że ustawodawca nie interweniował w sprawie ustalenia podstawy odpisu. Ostatnia zmiana ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS) zmieniona została ustawą okołobudżetową. Na podstawie jej art. 3 zmieniony został art. 5l ust. 1 i 2 ustawy o ZFŚS. Zgodnie z nim, w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 30 czerwca 2023 r. przez przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 5 ust. 2, należy rozumieć przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r. ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 5 ust. 7. Natomiast w okresie od dnia 1 lipca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. przez przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 5 ust. 2, należy rozumieć przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2021 r. ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 5 ust. 7. 

W 2024 r. będą już miały zastosowanie ogólne zasady. W ustawie budżetowej na rok 2024 czy tzw. ustawie okołobudżetowej nie wprowadzono szczególnej regulacji podstawy naliczania odpisu na ZFŚS. Zatem zastosowanie będzie miał przepis, iż podstawa naliczania odpisu na ZFŚS w roku 2024 będzie oparta na wysokości przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego roku albo w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. 

Przeciętne wynagrodzenie

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o ZFŚS, wysokość odpisu podstawowego, o którym mowa w ust. 1 (czyli odpisu naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych), wynosi na jednego zatrudnionego, z zastrzeżeniem ust. 2a i 3 (na jednego pracownika młodocianego i jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze), 37,5 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą.

Może Cię zainteresuje: Rosnące koszty życia a wzrost wynagrodzeń

W komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 9 lutego 2024 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2023 r., podano, że przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2023 r. wyniosło 7155,48 zł. 

Według ekspertów, głównym powodem mrożenia odpisów w ciągu ostatnich kilkunastu lat było generowanie oszczędności w sektorze publicznym. Chodziło o to, żeby państwowe jednostki mniej płaciły na te fundusze. W przypadku prywatnych zakładów pracy mniejsi przedsiębiorcy są zwolnieni z tworzenia ZFŚS, a więksi mogą je kształtować w porozumieniu z przedstawicielami pracowników na podstawie regulaminu wynagrodzeń i zasad dokonywania odpisów.

Świadczenie urlopowe

Należy pamiętać, że na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy o ZFŚS, pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników, w przeliczeniu na pełne etaty, mogą tworzyć Fundusz do wysokości i na zasadach określonych w art. 5 lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe, o którym mowa w ust. 4-6. A to oznacza, że wysokość świadczenia urlopowego nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego, określonego w art. 5 ust. 2, 2a i 3 – odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika, z tym że wysokość świadczenia dla zatrudnionych, o których mowa w art. 5 ust. 2 i 3, ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika (ust. 4).

Świadczenie urlopowe pracodawca wypłaca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Wypłata świadczenia urlopowego następuje nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Świadczenie urlopowe nie podlega składce na ubezpieczenie społeczne pracowników.

Może Cię zainteresuje: Do 20 lutego 2024 trzeba wybrać formę opodatkowania

Co ważne, w myśl art. 3 ust. 3a ustawy o ZFŚS, pracodawcy, o których mowa w ust. 3, nieobjęci układem zbiorowym pracy oraz niezobowiązani do wydania regulaminu wynagradzania, informacje w sprawie nietworzenia Funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego przekazują pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego, w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Eksperci podkreślają, że odmrożenie podstawy do naliczenia ZFŚS to z jednej strony konieczność, biorąc pod uwagę szalejącą inflację, a z drugiej strony dodatkowe obciążenia dla i tak już mocno dociążonych w ostatnich latach przedsiębiorców. Skoro ogłoszone przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2023 r. wynosi 7155,48 zł, będzie to kwota nie niższa niż 2683,30 zł. Co stanowi wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 768,96 zł na jednego zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w tzw. warunkach normalnych.

Wiele budżetów firmowych jest już uchwalonych i zamkniętych. Pierwszą transzę należy przekazać na konto ZFŚS do 31 maja 2024 r. Powstaje zatem pytanie, jak długo jeszcze przedsiębiorcy udźwigną kolejne obciążenia i czy zaczną od przyszłego roku lawinowo rezygnować z tej formy świadczenia na rzecz pracowników. Warto także podkreślić, że przedsiębiorcy mogą dowolnie kształtować wysokość odpisów lub rezygnować z tworzenia ZFŚS oraz wypłaty świadczenia urlopowego (gdy zatrudniają mniej niż 50 pracowników). Mogą to jednak zrobić tylko do 31 stycznia danego roku kalendarzowego, a ten termin już minął. 

Źródło: prawo.pl