Przeglądy systemu ochrony przeciwpożarowej
Przeglądy systemu ochrony przeciwpożarowej. Fot. Pixabay
Celem dwóch najważniejszych ustaw, Prawa budowlanego oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej, jest zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania obiektów budowlanych, poprzez wymaganie stosowania norm na etapie ich projektowania i budowy oraz na etapie użytkowania obiektu.
Zobacz także
Fire Stop Serwis sp. z o.o. Efektywne zarządzanie ochroną ppoż.
Fire Stop Serwis sp. z o.o., firma z ponad 30-letnim doświadczeniem i wyspecjalizowaną kadrą inżynierską, oferuje spółdzielniom i wspólnotom mieszkaniowym nowe systemy bezpieczeństwa pożarowego tworzone...
Fire Stop Serwis sp. z o.o., firma z ponad 30-letnim doświadczeniem i wyspecjalizowaną kadrą inżynierską, oferuje spółdzielniom i wspólnotom mieszkaniowym nowe systemy bezpieczeństwa pożarowego tworzone od podstaw, jak i rozbudowy/przebudowy istniejących systemów. Dzięki wysokim kwalifikacjom zarówno nowe, jak i użytkowane już instalacje dostosowane są do wymogów prawa, przepisów techniczno-budowlanych i wytycznych ubezpieczycieli.
Redakcja Innowacyjne rozwiązania dla budynków i osiedli w roku 2025 [bezpłatny e-book]
Innowacyjne rozwiązania dla budynków i osiedli to temat, który obejmuje wiele obszarów. Jednym z nich jest termomodernizacja. Dobrze przeprowadzona, pozwala na optymalizację kosztów w budynku. Na jakie...
Innowacyjne rozwiązania dla budynków i osiedli to temat, który obejmuje wiele obszarów. Jednym z nich jest termomodernizacja. Dobrze przeprowadzona, pozwala na optymalizację kosztów w budynku. Na jakie rozwiązania warto się zdecydować? Jak zyskać środki na renowację?
Gratka.pl Krótki poradnik jak wygodnie znaleźć wymarzoną nieruchomość w Warszawie
Inwestycja w nieruchomości w stolicy Polski to dobry pomysł na bezpieczne lokowanie wolnego kapitału. Kiedy wybierzesz mieszkanie lub dom w dogodnej lokalizacji i zadbasz o wysoki standard wykończenia...
Inwestycja w nieruchomości w stolicy Polski to dobry pomysł na bezpieczne lokowanie wolnego kapitału. Kiedy wybierzesz mieszkanie lub dom w dogodnej lokalizacji i zadbasz o wysoki standard wykończenia i wyposażenia, zyskasz realną szansę na pokaźny zwrot środków z takiej inwestycji. Alternatywnie możesz kupić dom lub mieszkanie w prywatnych celach mieszkaniowych. Niezależnie od przeznaczenia, musisz wiedzieć, jak wybrać i gdzie szukać wymarzonych nieruchomości w Warszawie. Przejrzyj poniższy poradnik,...
Pomiędzy wymienionymi wyżej przepisami jest zauważalna korelacja, wzajemnie się przywołują. Chodzi o normalizację zawartą w samym Prawie budowlanym, jak też w przepisach techniczno-budowlanych, tj. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w którym jednym z największych działów jest normalizacja dotycząca bezpieczeństwa pożarowego. Z drugiej strony, chodzi również o przepisy ustawy o ochronie przeciwpożarowej i przepisy wykonawcze, w tym rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów i terenów.
Skoro pomiędzy ww. przepisami występuje korelacja, nie może dziwić fakt, że nowelizacja Prawa budowlanego dokonana ustawą z dnia 7 lipca 2022 r. objęła także zmiany przepisów o ochronie przeciwpożarowej. |
O jakie strefy pożarowe chodzi?
Każdy obiekt budowlany, w tym budynek, musi spełniać normatywne wymagania pożarowe dla określonego przeznaczenia i określonej strefy pożarowej.
Według cytowanych przepisów techniczno-budowlanych (rozporządzenie z 12 kwietnia 2002 r.) budynki (a także ich części), stanowiące odrębne strefy pożarowe dzieli się na:
- mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi, określane jako ZL,
- produkcyjne i magazynowe, określane jako PM,
- inwentarskie (służące do hodowli inwentarza), określane jako IN.
Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy pożarowe (określane jako ZL), zalicza się do jednej lub do kilku z następujących kategorii zagrożenia ludzi:
- ZL I – zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;
- ZL II – przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, poradnie, domy dla osób starszych;
- ZL III – przeznaczone do użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II, np. szkoły;
- ZL IV – przeznaczone na cele mieszkalne;
- ZL V – przeznaczone na cele zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II, np. hostele.
Normy bezpieczeństwa pożarowego według przepisów techniczno-budowlanych
Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego (por. §232 ust. 4 rozporządzenia), bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków (por. §271 ust. 1–7).
Przy czym, częścią budynku z określoną strefą jest także jego kondygnacja, jeżeli klatki schodowe i szyby dźwigowe w tym budynku spełniają co najmniej wymagania normowe rozporządzenia dla klatek schodowych.
Jeśli w danym budynku występuje kilka różnych stref pożarowych, to według cytowanych norm powinny one spełniać wymagania określone dla każdej z tych kategorii stref. W normalizacji wymagań pożarowych ustalono odpowiednie klasy odporności pożarowej (5 klas), czemu towarzyszy ustalenie dla poszczególnych elementów budynku przyporządkowanie klas odporności ogniowej.
Szczególnie wysokie wymagania przepisy techniczno-budowlane stawiają przed budynkami zaliczonymi do strefy pożarowej ZL I, ZL II, ZL III, V, w tym przed budynkami wysokimi i wysokościowymi.
Co do okładziny zewnętrznej budynku normy mówią, że:
- w ścianach zewnętrznych budynku ZL II dopuszcza się zastosowanie izolacji cieplnej palnej, jeżeli osłaniająca ją od wewnątrz okładzina jest niepalna i ma odpowiednią klasę odporności ogniowej;
- w budynku, na wysokości powyżej 25 m od poziomu terenu, okładzina elewacyjna i jej zamocowanie mechaniczne, a także izolacja cieplna ściany zewnętrznej, powinny być wykonane z materiałów niepalnych;
- elementy okładzin elewacyjnych powinny być mocowane do konstrukcji budynku w sposób uniemożliwiający ich odpadanie w przypadku pożaru w czasie krótszym niż wynikający z normy dla ściany zewnętrznej (§216 ust. 1 rozporządzenia), odpowiednio do klasy odporności pożarowej takiego budynku.
Wyjątkowo normy dopuszczają nadal ocieplenie ściany zewnętrznej budynku mieszkalnego, wzniesionego przed dniem 1 kwietnia 1995 r., o wysokości do 11 kondygnacji włącznie, z użyciem samogasnącego polistyrenu spienionego, ale w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie ognia.
Według norm, dotyczących oddzielenia pożarowego:
- ściany i stropy stanowiące elementy oddzielenia przeciwpożarowego budynku powinny być wykonane z materiałów niepalnych, a występujące w nich otwory – powinny być obudowane przedsionkami przeciwpożarowymi lub zamykane za pomocą drzwi przeciwpożarowych bądź innego zamknięcia przeciwpożarowego;
- w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego łączna powierzchnia otworów, o których mowa w ust. 1, nie powinna przekraczać 15% powierzchni ściany, a w stropie oddzielenia przeciwpożarowego – 0,5% powierzchni stropu;
- ograniczenia powyższego nie stosuje się do otworów w ścianach oddzielenia przeciwpożarowego w garażu, które znajdują się na drogach manewrowych;
- ścianę oddzielenia przeciwpożarowego należy wznosić na własnym fundamencie lub na stropie, opartym na konstrukcji nośnej o klasie odporności ogniowej nie niższej od wymaganej odporności ogniowej tej ściany.
W sprawie drogi ewakuacyjnej normy ustalają m.in.:
- w pomieszczeniach budynku, od najdalszego miejsca, w którym może przebywać człowiek, do wyjścia ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz, powinno być przejście ewakuacyjne, o długości nieprzekraczającej:
- w strefach ZL – 40 m;
- w strefach PM o gęstości obciążenia ogniowego > 500 MJ/m2 w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej – 75 m;
- w strefach, o obciążeniu ogniowym do 500 MJ/m2, w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach pożarowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez względu na wielkość obciążenia ogniowego – 100 m.
Normatywnie, pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie o min 5 m, gdy jest:
- przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim > 50 osób, a w strefie pożarowej ZL II > 30 osób;
- w strefie ZL, a jego powierzchnia > 300 m2;
- w strefie PM o gęstości obciążenia ogniowego > 500 MJ/m2, oraz gdy jego powierzchnia > 300 m2;
- w strefie PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2, oraz gdy jego powierzchnia > 1000 m2;
- zagrożone wybuchem, oraz gdy jego powierzchnia przekracza 100 m2.
Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób, mogących przebywać jednocześnie na danej kondygnacji budynku, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 1,4 m. Przy czym dopuszcza się zmniejszenie szerokości poziomej drogi ewakuacyjnej do 1,2 m, jeżeli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20 osób.
Normatywne wymagania pożarowe dla klatek schodowych:
- klatki schodowe przeznaczone do ewakuacji ze strefy pożarowej:
- ZL II w budynku niskim (N),
- ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V w budynku średniowysokim (SW),
- PM o gęstości obciążenia ogniowego > 500 MJ/m2 lub zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem w budynku niskim (N) bądź średniowysokim (SW) – powinny być obudowane i zamykane drzwiami dymoszczelnymi oraz wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu, uruchamiane samoczynnie za pomocą systemu wykrywania dymu;
- w budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW), powinna być zapewniona możliwość ewakuacji do co minimum dwóch klatek schodowych, obudowanych i oddzielonych od poziomych dróg komunikacyjnych [lub ewakuacyjnych] oraz pomieszczeń, przedsionkiem przeciwpożarowym, odpowiadającym wymaganiom normowym;
- klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim (W) (dla stref pożarowych innych niż ZL IV i PM) oraz w budynku wysokościowym (WW), powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich zadymieniu;
- klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim (W) dla strefy pożarowej PM, powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub samoczynne urządzenia oddymiające uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu;
- prowadzenie ewakuacji tylko do jednej klatki schodowej dopuszczalne w przypadku:
- budynku wysokiego (W) niezawierającego strefy pożarowej ZL II, jeżeli powierzchnia wewnętrzna kondygnacji nie przekracza 750 m2;
- strefy pożarowej ZL IV, jeżeli łączna powierzchnia wewnętrzna mieszkań na kondygnacji lub jej części nie przekracza 750 m2;
- w budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW) dopuszcza się wykonywanie klatek schodowych, stanowiących drogę ewakuacyjną wyłącznie dla stref pożarowych ZL IV, bez przedsionków oddzielających je od poziomych dróg komunikacji ogólnej, jeżeli:
- każde mieszkanie lub pomieszczenie jest oddzielone od poziomej drogi komunikacji ogólnej drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej E I 30;
- klatki schodowe są zamykane drzwiami dymoszczelnymi;
- klatki schodowe są wyposażone w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub w samoczynne urządzenia oddymiające uruchamiane za pomocą systemu wykrywania dymu.
W budynku średniowysokim (SW) i wyższym, w strefie pożarowej ZL V, drzwi z pomieszczeń, z wyjątkiem higieniczno-sanitarnych, prowadzące na drogi komunikacji ogólnej, powinny mieć odpowiednią klasę odporności ogniowej.
Normatywne rozwiązania zabezpieczające przed zadymieniem poziomych dróg ewakuacyjnych:
- w budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW) (w strefach innych niż ZL IV) należy stosować rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed zadymieniem poziomych dróg ewakuacyjnych;
- w krytym ciągu pieszym (pasażu), do którego przylegają lokale handlowe i usługowe, oraz w przekrytym dziedzińcu wewnętrznym, należy stosować rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed zadymieniem dróg ewakuacyjnych;
- w podziemnej kondygnacji budynku, w której znajduje się pomieszczenie przeznaczone dla ponad 100 osób, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem, należy stosować rozwiązania techniczno-budowlane zapewniające usuwanie dymu z tego pomieszczenia i z dróg ewakuacyjnych.
Wymaganiom normowym cytowanego rozporządzenia z 12.04.2002 r. odpowiadają odpowiednie przepisy o ochronie przeciwpożarowej budynków, które mówią, że władający danym obiektem powinien wyposażyć go w odpowiednie urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice. |
Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie
Przez urządzenia przeciwpożarowe należy rozumieć urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstaniu, wykrywaniu, zwalczaniu pożaru lub ograniczaniu jego skutków, a w szczególności:
- stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające,
- urządzenia inertyzujące,
- urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe,
- urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych,
- instalacje oświetlenia ewakuacyjnego,
- hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe,
- pompy w pompowniach przeciwpożarowych,
- przeciwpożarowe klapy odcinające - klapy ppoż,
- urządzenia oddymiające,
- urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu i ograniczające jego skutki,
- kurtyny dymowe oraz drzwi, bramy przeciwpożarowe i inne zamknięcia przeciwpożarowe, jeżeli są wyposażone w systemy sterowania,
- przeciwpożarowe wyłączniki prądu oraz dźwigi dla ekip ratowniczych.
Obowiązuje wymóg uzgadniania projektu budowlanego i jego poszczególnych części z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, a następnie z komendantem PSP. W tym zakresie obowiązuje zmieniona ustawa oraz nowe rozporządzenie MSWiA z dnia 17 września 2021 r. w sprawie warunków uzgadniania projektów. |
Stosowanie stałych urządzeń gaśniczych, systemów sygnalizacji pożarowej, dźwiękowych systemów ostrzegawczych i gaśnic
Systemy aktywnej ochrony przeciwpożarowej to różne rodzaje instalacji i urządzeń, które pozwalają na wykrycie i zlokalizowanie zagrożenia, ostrzeżenie osób znajdujących się w budynku oraz umożliwiające przeprowadzenie sprawnej akcji ewakuacyjnej i rozpoczęcie akcji gaśniczej. Podstawowymi elementami systemu aktywnego jest system sygnalizacji pożaru (SSP), system oddymiania (SO) oraz instalacja wspomagająca prowadzenie akcji gaśniczej, tzw. stałe urządzenia.
System sygnalizacji pożaru jest najważniejszym elementem każdej instalacji przeciwpożarowej, na który składa się z:
- rozmieszczonych na terenie obiektu czujników, które mają na celu wykrycie dymu oraz podwyższonej temperatury, a także
- przycisków sygnalizacyjnych uruchamianych ręcznie. W razie wykrycia zagrożenia dane z czujek trafiają do centrali systemu SSP, która w zależności od funkcjonalności może uruchomić sygnalizatory akustyczno-optyczne, dając sygnał do rozpoczęcia ewakuacji, a także zainicjować działanie pozostałych systemów ochrony.
Czujniki co do zasady dają możliwość ich lokalizacji, a także przesyłają informację o pojawieniu się zagrożenia do PSP. Z zasady SSP powoduje odcięcie zasilania w budynku, uruchomienie oświetlenia ewakuacyjnego oraz rozpoczęcie oddymiania i akcji gaśniczej za pomocą znajdującej się w obiekcie instalacji stałych urządzeń gaśniczych SUG.
System oddymiający z zasady jest sterowany ręcznie, jednak w większych obiektach automatycznie (klapy otwierają się dzięki siłownikom). System oddymiający w budynku to instalacja, której zadaniem jest umożliwienie ewakuacji z budynku przez wyprowadzenie na zewnątrz powstających gazów pożarowych.
System stałych urządzeń gaśniczych SUG to instalacja, która podaje środki gaśnicze w miejsca, w których pojawił się ogień, np. podaje wodę, mgłę wodną, lub inne środki. System tryskaczy daje możliwość szybkiej reakcji na zagrożenie oraz ograniczenie akcji gaśniczej do strefy objętej pożarem.
Eksploatacja urządzeń przeciwpożarowych
Sposób użytkowania instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie budynku powinien:
- być zgodny z założeniami projektu oraz z instrukcjami instalacji i urządzeń,
- zapewniać ochronę elementów budynku i jego wyposażenia.
Instalacje, urządzenia budynku, a także jego poszczególne części powinny być eksploatowane zgodnie z instrukcjami producenta tych instalacji, urządzeń, albo wyrobów budowlanych. Wymaga to dokonywania – przez osoby mające odpowiednie kwalifikacje zawodowe – systematycznych przeglądów technicznych i konserwacji w terminach wskazanych w tych instrukcjach użytkowania i prowadzenia dokumentacji.
Celem systematycznych przeglądów i konserwacji jest zapewnienie niezawodności instalacji, urządzeń, systemów, np. systemu ochrony przeciwpożarowej. Na obowiązek niezawodności użytkowanego budynku wskazują dwa przepisy, art. 5 ust. 2 PB oraz art. 4 UOP. |
W czasie użytkowania instalacji i urządzeń systemu ochrony przeciwpożarowej należy:
- zapewniać ich ochronę przed uszkodzeniem,
- wykonywać przeglądy techniczne według instrukcji producenta/użytkowania,
- wykonywać zabiegi konserwacyjne i naprawy przewidziane takimi instrukcjami.
Przykłady podstawowych czynności przeglądów technicznych, połączonych z czynnościami konserwacyjnymi systemu ochrony przeciwpożarowej:
- sprawdzenie sygnalizatorów, łącznie z oczyszczeniem, regulacja ich czułości i poprawności ich działania;
- sprawdzenie działania sygnalizatorów optyczno-akustycznych;
- sprawdzenie transmisji sygnału z centrali sygnalizacji pożaru do urządzenia transmisji alarmu powiadamiającego straż pożarną;
- sprawdzenie i optyczna kontrola systemu oddymiania i wygrodzeń oraz sprawdzenie ich działania;
- sprawdzenie alarmowego uruchomienia systemu oddymiania poprzez czujkę dymową, przycisk ROP, ewentualnie centralę oddymiania; sprawdzenie sygnału centrali sygnalizacji pożaru;
- sprawdzenie optyczne kąta uchylenia okien, po ich otwarciu przez system;
- sprawdzenie elementów otwierających okna i ewentualne przesmarowanie okuć;
- sprawdzenie prawidłowości zamykania okien przez system;
- sprawdzenie stanu akumulatorów w centralkach i zasilaczach;
- sprawdzenie poprawności elementów automatyki;
- sprawdzenie stanu zasilania elektrycznego i urządzeń elektrycznych (szafy zasilająco-sterownicze, styczniki, przełączniki, urządzenia zabezpieczające, itp.);
- sprawdzenie działania wyłączników różnicowo-prądowych;
- sprawdzenie opisu obwodów elektrycznych zasilających urządzenia;
- sprawdzenie awaryjnego źródła zasilania dla każdego z systemów.
Inne znaczenie mają kontrole okresowe stanu technicznego poszczególnych elementów budynku, o których mowa w art. 62 PB. Są one obligatoryjne i podlegają wpisowi do książki obiektu budowlanego. Tymi kontrolami okresowymi, w tym kontrolą roczną, muszą być objęte urządzenia systemu ochrony przeciwpożarowej (patrz rozporządzenie MSWiA z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych).
Bywa tak, że władający obiektem budowlanym nie ma wiedzy, że obowiązują go w tej sprawie przeglądy techniczne według instrukcji producenta, a niezależnie także kontrole okresowe stanu technicznego systemu ochrony przeciwpożarowej (na podstawie art. 62 PB). Przypomnijmy, że wykonywanie tych obowiązków jest przedmiotem kontroli służb PSP i inspektorów PINB-u.
Wyjaśniono te kwestie w orzecznictwie, w tym w wyroku SO w Gliwicach z 29 grudnia 2014 r., sygn. akt V Ka 643/14, orzeczono: „Obwiniony był zobowiązany do przeprowadzania kontroli systemu oddymiania co pół roku, nie zaś, jak twierdził, jedynie raz w roku. Czym innym jest bowiem obowiązek przeprowadzania okresowych kontroli systemów przeciwpożarowych, czym innym zaś warunki gwarancji na zamontowanie takiego systemu. Jest zatem oczywiste, iż w okresie objętym zarzutem, tj. od... do... obwiniony nie dopełniał nałożonego na niego rozporządzeniem jw. obowiązku przeprowadzania kontroli i tym samym wyczerpał on dyspozycję art. 72 §2 Kodeksu wykroczeń oraz art. 93 pkt 8 rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów”.
Obowiązki takie należą do określonego władającego (także do spółdzielni mieszkaniowej) w ramach czynności zwykłego zarządu, co wyjaśniono w wyroku NSA. Kontrola stanu bezpieczeństwa pożarowego oraz usunięcie materiałów palnych składowanych na korytarzach budynku mieszkalnego i pozostałych przedmiotów umieszczonych na tych ciągach komunikacyjnych, jest czynnością zwykłego zarządu, nawet w sytuacji współwłasności nieruchomości. |
W wyroku NSA z dnia 3 lutego 2022 r. (sygn. akt II OSK 237/19) czytamy: „Do czynności przekraczających zwykły zarząd zaliczyć należy te czynności, których dokonanie objęte jest szczególnym reżimem prawnym, tzn. określoną w prawie procedurą postępowania. Czynności zwykłego zarządu nie polegają na załatwieniu bieżących spraw związanych z eksploatacją rzeczy i utrzymaniem jej w stanie niepogorszonym w ramach aktualnego jej przeznaczenia, bowiem te należą do czynności zwykłego zarządu. Doprowadzenie do usunięcia materiałów palnych składowanych na korytarzach budynku mieszkalnego oraz usunięcia pozostałych przedmiotów umieszczonych na tych ciągach komunikacyjnych, należących do właścicieli lokali mieszkalnych tego budynku, co odpowiada obowiązkom z zakresu ochrony przeciwpożarowej (bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji), odpowiada czynnościom zwykłego zarządu w rozumieniu art. 27 ust. 2 USM w zw. z art. 22 ust. 1 UWL, które spółdzielnia może podejmować samodzielnie”.
Według przepisów art. 82 §2 Kodeksu wykroczeń, kto, będąc obowiązany na podstawie przepisów o ochronie przeciwpożarowej do zapewnienia warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu lub terenu, nie dopełnia obowiązków polegających na:
- zapewnieniu osobom przebywającym w obiekcie lub na terenie odpowiednich warunków ewakuacji,
- wyposażaniu obiektu lub terenu w urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
- utrzymywaniu urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej,
- umieszczeniu w widocznych miejscach instrukcji postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych oraz wymaganych informacji,
- oznakowaniu obiektu odpowiednimi znakami bezpieczeństwa,
- utrzymywaniu dróg pożarowych w stanie umożliwiającym wykorzystanie tych dróg przez pojazdy jednostek ochrony przeciwpożarowej,
- zapewnieniu usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych,
- zachowaniu pasa ochronnego o szerokości minimum 2 m i nawierzchni z materiałów niepalnych lub gruntowej oczyszczonej, wokół placów składowych, składowisk przy obiektach oraz przy obiektach tymczasowych o konstrukcji palnej,
- przestrzeganiu zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego podczas zbioru, transportu lub składowania palnych płodów rolnych,
- zapobieganiu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów w lesie poprzez wykonywanie wymaganych zabiegów ochronnych,
– podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany.
Przypomnijmy obowiązujące od dawna przepisy §3 rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów i terenów:
„1. Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania.
2. Urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice przenośne i przewoźne, zwane dalej „gaśnicami”, powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi, opracowanych przez ich producentów.
3. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.
4. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych”.
W związku z wyżej wymienionymi przepisami służby PSP przeprowadzają kontrolę w budynkach, sprawdzając wykonanie takich obowiązków przez władających.
Jak wiadomo, niezależnie każdego władającego obowiązują przepisy Prawa budowlanego i przepisy wykonawcze, w tym rozporządzenia MSWiA z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, który w §5 określa zakres kontroli rocznej stanu technicznego budynku, w tym także kontroli okresowej stanu technicznego urządzeń przeciwpożarowych.
Przełom w nowelizacji przepisów, dotyczących przeglądów systemu ochrony przeciwpożarowej
Ustawą nowelizującą z dnia 7 lipca 2022 r. dokonano jednoczesnych rewolucyjnych zmian – co do przeglądów technicznych systemu ochrony przeciwpożarowej – w ustawach, tj.:
- w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, nakładając obowiązek na każdego władającego obiektem budowlanym „zapewnić przeglądy techniczne, konserwacje oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie”. Przepisy te wzmacniają dotychczasowy obowiązek wynikający z cytowanego wyżej §3 rozporządzenia z 7 czerwca 2010 r. Przepisy obowiązują już od 10 sierpnia 2022 r.;
- w nowym art. 60a PB, nakładając obowiązek, by do książki obiektu budowlanego (KOB) dokonywano wpisów m.in. z zakresu „przeglądów technicznych, konserwacji oraz napraw urządzeń przeciwpożarowych, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, oraz imion i nazwisk osób, które dokonały tych czynności” (przepisy te wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.).
Nowelizacja oznacza nowe obowiązki dla władającego obiektem, a tym samym alert dla właścicieli lub zarządców obiektów budowlanych bez wyjątku. Dotyczy więc również wspólnot mieszkaniowych. |