Definicja budowli niekonstytucyjna

Definicja budowli niekonstytucyjna, fot. pixabay
Obecnie obowiązujące przepisy w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości budowli są niekonstytucyjne, ponieważ są niejasne, nie pozwalają na określenie tej kwestii tylko na podstawie ustawy podatkowej – orzekł Trybunał Konstytucyjny.
Zobacz także
Piotr Nowoświat Jak dobrze wybrać system optymalizacji ciepła, aby faktycznie obniżyć rachunki za ogrzewanie

Lawinowy wzrost kosztów utrzymania nieruchomości stawia coraz to nowsze wyzwania przed administrującymi nimi zarządcami. Energia elektryczna, gospodarka odpadowa, bieżąca eksploatacja, ciepło i pozostałe...
Lawinowy wzrost kosztów utrzymania nieruchomości stawia coraz to nowsze wyzwania przed administrującymi nimi zarządcami. Energia elektryczna, gospodarka odpadowa, bieżąca eksploatacja, ciepło i pozostałe media – to składowe studni bez dna, w której źle zagospodarowane środki po prostu przelewać się będą przez palce. Wystarczy wpisać w przeglądarce hasło – „jak oszczędzić na gazie, cieple, energii elektrycznej” a możemy zapoznać się z prostymi, częstokroć nawet domowymi sposobami na walkę z uciekającymi...
Aneta Mościcka Stawka VAT dla cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej

Przeniesienie praw i obowiązków z umowy deweloperskiej za odpłatnością w postaci odstępnego, w przypadku niedysponowania przez cedenta prawem do rozporządzania lokalem mieszkalnym jak właściciel, stanowi...
Przeniesienie praw i obowiązków z umowy deweloperskiej za odpłatnością w postaci odstępnego, w przypadku niedysponowania przez cedenta prawem do rozporządzania lokalem mieszkalnym jak właściciel, stanowi czynność opodatkowaną jako świadczenie usług. W konsekwencji do takiego przypadku nie ma tu zastosowania właściwa dla dostawy lokalu mieszkalnego obniżona 8% stawka podatku VAT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku w składzie 7 sędziów.
Redakcja news Ministerstwo Finansów wyjaśnia: podatek od ogrodzeń nie jest nowy i dotyczy tylko przedsiębiorców

Ministerstwo Finansów dementuje informacje na temat wprowadzenia nowego podatku od ogrodzeń
Ministerstwo Finansów dementuje informacje na temat wprowadzenia nowego podatku od ogrodzeń
Trybunał Konstytucyjny w wyroku
z 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21) skontrolował zgodność art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 1a ust. 1 pkt 2 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: UPOL) z Konstytucją.
Spór o definicję: budynek czy budowla?
W sprawie, która stała się podstawą wyroku TK, spółka wystąpiła do burmistrza z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku od nieruchomości za lata 2010–2015. Zdaniem podatnika nienależyte jest zakwalifikowanie – w złożonej przez nią deklaracji, dotyczącej opodatkowania podatkiem od nieruchomości – jako obiektów, które powinny zostać opodatkowane jako budynki. Chodzi o będące własnością spółki: magazyn nasion, galerię transportową nasion i magazyn z rampą.
Burmistrz częściowo uwzględnił wniosek spółki o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości. Odmówił natomiast stwierdzenia nadpłaty w podatku za lata 2010–2015 w zakresie opodatkowania nieruchomości jako budowli magazynu wraz z galerią transportową oraz magazynu. Spółka odwołała się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. SKO utrzymało zaskarżoną decyzję burmistrza w mocy. Następnie spółka odwołała się do WSA i NSA, które oddaliły jej skargę.
W ocenie spółki, będące jej własnością silosy (magazyny) posiadają wszystkie ustawowe cechy budynku, co powinno skutkować ustaleniem ich podstawy opodatkowania w oparciu o powierzchnię użytkową, tj. na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 UPOL, a nie uznaniem ich za budowle i ustaleniem zawyżonej podstawy opodatkowania w oparciu o ich wartość początkową, tj. na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 3 UPOL.
Według spółki, brak precyzji i niejasność kwestionowanych przepisów spowodowały stworzenie zbyt szerokich ram ich stosowania. W konsekwencji urzędy wykraczają poza przepisy ustawowe.
Zdaniem podatnika poprzez brak dostatecznej ochrony przysługującego jej prawa własności oraz wskutek nałożenia obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości, w sposób sprzeczny ze standardami konstytucyjnymi, kwestionowane przepisy są sprzeczne z Konstytucją.
Po rozpoznaniu sprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych jest sprzeczny z art. 84 i art. 217 Konstytucji RP. Przepis ten utraci moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.
Definicja budowli sprzeczna z prawem podatkowym
Trybunał Konstytucyjny przypomniał, że już dwukrotnie podnosił wątpliwości konstytucyjne, dotyczące definicji budowli na potrzeby podatku od nieruchomości oraz wskazywał na konieczność jej zmiany. Po raz pierwszy, w wyroku z 13 września 2011 r. o sygn. P 33/09, a po raz drugi w postanowieniu z 15 grudnia 2020 r. o sygn. S 3/20. Pomimo upływu prawie dwunastu lat od wydania wskazanego wyroku oraz ponad dwóch i pół roku od wydania wskazanego postanowienia, Sejm nie dokonał zmian w omawianych przepisach prawnych.
Trybunał podkreślił, że z art. 84 i art. 217 Konstytucji wynika podwyższony standard określoności prawa podatkowego. Wymienione w art. 217 Konstytucji elementy konstrukcji prawnej podatku, a przede wszystkim przedmiot opodatkowania, muszą wynikać z ustawy i być uregulowane na tyle precyzyjnie, aby podatnik wiedział co podlega podatkowi, a co nie. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych określa przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości w art. 2 ust. 1, wskazując, że opodatkowaniu tym podatkiem podlegają grunty, budynki oraz budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który określa budowle jako przedmiot podatku od nieruchomości, nie definiuje ich jednak.
Dla określenia przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości konieczne jest sięgnięcie do definicji budowli zawartej w art. 1a ust. 1 pkt 2 UoPiOL. Przepis ten również nie zawiera definicji legalnej budowli na potrzeby podatkowe, ale odsyła aż dwukrotnie do przepisów Prawa budowlanego, a więc przepisów niepodatkowych. Odesłanie do ogólnego pojęcia „przepisów Prawa budowlanego” jako dziedziny prawa administracyjnego, a nie do samej ustawy Prawo budowlane powoduje, że określenie przedmiotu opodatkowania może nastąpić nie tylko w ustawie, lecz potencjalnie także w akcie rangi pod ustawowej, który zaliczałby się do Prawa budowlanego. Na gruncie obowiązujących przepisów nie można precyzyjnie ustalić, czy to ustawowe czy pod ustawowe akty prawne należą do Prawa budowlanego. Co za tym idzie podatnik nie może mieć pewności czy dany akt prawny, będzie przez organ podatkowy uznany za należący do Prawa budowlanego, a przez to decydujący o opodatkowaniu.
TK podkreślił, że nie jest dopuszczalne regulowanie w ustawie niepodatkowej tak istotnych elementów konstrukcji prawnej podatku jak jego przedmiot. Trybunał zgodził się ze stwierdzeniem spółki, że fundamentalną kwestią – z pespektywy prawidłowego wypełnienia przez podatnika ciążącego na nim zobowiązania podatkowego – jest właściwe ustalenie przedmiotu i podstawy opodatkowania.
Posłużenie się przez ustawodawcę w definicji budowli, zawartej w art. 1a ust. 1 pkt 2 UoPiOL, ogólnym odesłaniem do „przepisów Prawa budowlanego” uniemożliwia podatnikom ustalenie na podstawie samych przepisów ustawy podatkowej, czy należące do nich budowle są objęte podatkiem od nieruchomości, czy też nie. Z tych powodów TK uznał definicję budowli na potrzeby podatku od nieruchomości za sprzeczną z podwyższonym standardem określoności prawa podatkowego, wynikającym z art. 84 i art. 217 Konstytucji. Spowodowało to konieczność uznania w całości art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych za niezgodny z art. 84 i art. 217 Konstytucji.
Mając na uwadze potrzebę zachowania ciągłości opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości Trybunał Konstytucyjny odroczył o 18 miesięcy termin utraty mocy obowiązującej przez art. 1a ust. 1 pkt 2 UoPiOL. Trybunał podkreślił również, że ustawodawca, wprowadzając nową definicję budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, która nie będzie odwoływała się do ustaw niepodatkowych, powinien również zmienić obowiązującą definicję budynku, zawartą w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która także odwołuje się do „przepisów Prawa budowlanego”.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21)