Co nowego w prawie w 2025 r.? (część I)

Wiadomo, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych (art. 84 Konstytucji), w tym podatków, jednakże obowiązki w tym zakresie powinny wynikać wprost i jednoznacznie z ustawy. Oznacza to, że nie mogą być przez organ podatkowy dowolnie interpretowane (art. 217 Konstytucji). Co do obowiązku podatkowego, zapisanego w ustawie powinna być jasność bez cienia wątpliwości.

Obowiązki podatkowe obciążające podatników muszą, co do zasady konstytucyjnej, wprost i jednoznacznie wynikać z przepisu prawa zapisanego w ustawie. Tymczasem, w odniesieniu do różnych ustaw podatkowych można wskazać na brak precyzji, pomyłki lub milczenie prawodawcy, itp. Według wyroku SA w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2019 r. (sygn. akt III AUa 84/19), również „milczenie ustawodawcy co do kwestii przejściowych, wprost nakazuje kierowanie się ogólnymi zasadami prawa, w tym regułą lex posteriori derogat legi priori. W konsekwencji, przy braku przepisów intertemporalnych (przejściowych) od chwili wejścia w życie nowego prawa, podlega ono stosowaniu do wszelkich stosunków prawnych i zdarzeń prawnych, zarówno tych, które dopiero powstaną, jak i tych, które powstały przed wejściem w życie nowych przepisów, ale trwają w czasie dokonywania zmiany prawa”.

Podatek od nieruchomości od 1 stycznia 2025 r.

Jako przykład przepisów, które od dawna wymagały przejrzystych regulacji można wskazać przepisy o podatku od nieruchomości, w których doskwierał brak jasnych definicji, sprzeczność przepisów, itp. Przypomnijmy, że zgodność przepisów z Konstytucją bada Trybunał Konstytucyjny.

Ostatnio głośno było o zbadaniu zgodności z Konstytucją przepisów o podatku od nieruchomości, w tym w części dotyczącej opodatkowania garaży.

Na osi sporu interpretacyjnego pozostawały przez dłuższy czas przepisy art. 1a ust. 1 pkt 1 oraz art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, w których uzależniono stosowanie stawek podatku od nieruchomości od garażu wielostanowiskowego w budynku mieszkalnym od tego, czy został on wyodrębniony czy nie wyodrębniono go jako przedmiotu odrębnej własności, przez co do garażu wyodrębnionego stosowano stawki wyższe (jak dla budynków pozostałych) zamiast stawki niższej – jak dla budynków mieszkalnych (art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a), a takie stosowano właśnie do garaży niewyodrębnionych.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku o sygn. akt SK 23/19, orzekł w tej sprawie co następuje:

• przepisy art. 1a ust. 1pkt 1 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 2, w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a i e ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie, w jakim umożliwiają – na potrzeby podatku od nieruchomości – uznanie wyodrębnionego garażu, znajdującego się w budynku mieszkalnym, za część budynku o odmiennym niż mieszkalny charakterze, są niezgodne z zasadą szczególnej określoności regulacji daninowych z art. 84 w zw. z art. 217 Konstytucji;
• cytowane przepisy, uzależniające zastosowanie odpowiednich stawek podatku od nieruchomości za garaż w budynku mieszkalnym od jego wyodrębnienia lub niewyodrębnienia jako przedmiotu odrębnej własności (do garażu wielostanowiskowego w odrębnej własności miała zastosowanie stawka wyższa z art. 5 ust. 1 pkt 2e ustawy, a nie stawka niższa – z art. 5 ust. 1 pkt 2a ustawy) są niezgodne z art. 32 ust. 1 w zw. z art. 64 ust. 2 i art. 84 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy wymienione tracą moc obowiązującą z upływem 31 grudnia 2024 r., tym samym nie mogą być stosowane od dnia 1 stycznia 2025 r.

W przepisach tej ustawy utracił moc art. 1a ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy o budowlach; zgodnie z wyrokiem TK sygn. akt. SK 14/21, przestał obowiązywać z dniem 11 stycznia 2025 r.

Art. 1a ust. 1 pkt 3 e ustawy mówiący o tym, że grunty, budynki i budowle, związane z prowadzeniem działalności gospodarczej to takie, które są w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą TK uznał za niezgodny z art. 2 w zw. z art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 84 w zw. z art. 32 ust. 1 Konstytucji (wyrok TK sygn. akt SK 13/15). Zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis traci swą moc w zakresie, w jakim jest rozumiany w ten sposób, że wystarczającą przesłanką zakwalifikowania gruntu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości do kategorii gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, będącą jego współposiadaczem.

Pamiętaj! Podatnik ma prawo do korzystania z objaśnień podatkowych oraz prawo do skorzystania z interpretacji podatkowych MF co do stosowania przepisu prawa.

Zmiany w podatku od nieruchomości w 2025 roku

Jedną z najważniejszych reform, która w 2025 roku dotyczyć będzie wszystkich przedsiębiorców, są zmiany w podatku od nieruchomości. Konieczność ich wprowadzenia wynika głównie z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował wcześniejsze definicje, odwołujące się do Prawa budowlanego. Okazuje się jednak, że nowe przepisy nie rozwiązują wcześniejszych problemów. 

Zmiany dokonane ustawą zmieniającą od dnia 1 stycznia 2025 r. wynikają z nowych definicji jako podstawy do określenia przedmiotu opodatkowania.

Przyjęte nowe definicje

Budynek: „obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność”.

Budowla:

• obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
• elektrownia wiatrowa, jądrowa i fotowoltaiczna, biogazownia, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznię, w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
• urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w lit. a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
• urządzenie techniczne inne niż wymienione w lit. a–c – wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,
• fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową – wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w ustawie.

Obiekt budowlany: budynek lub budowla, z wyłączeniem wyrobisk górniczych, a także niewielkich obiektów stanowiących:

• obiekty kultu religijnego – w szczególności kapliczki, krzyże przydrożne i figury,
• obiekty architektury ogrodowej – w szczególności posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki, pergole, murowane grille i oczka wodne,
• obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku – w szczególności śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery oraz obiekty stanowiące wyposażenie placów zabaw dla dzieci.

Roboty budowlane: prace polegające na budowie, odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie lub montażu, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Trwałe związanie z gruntem: to takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym, niezależnym od działania człowieka, mogącym zniszczyć lub spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się obiektu budowlanego na inne miejsce.

Część mieszkalna: za część mieszkalną budynku mieszkalnego uznaje się także pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w tym budynku.

Komentarz! Pomimo tych zmian nadal występują w przepisach prawa zwroty bardzo nieprecyzyjne, które rodzą ryzyko swobodnego rozciągania przedmiotu opodatkowania na nieokreślone składniki majątkowe. Zwrócić należy uwagę na konieczność oceny wpływu nowych przepisów na opodatkowanie budynków, budowli i gruntów. Skoro obowiązują nowe definicje budynków i budowli, to jest konieczne złożenie po raz pierwszy deklaracji DN-1 na nowych zasadach. Z tym, że podatnicy – przedsiębiorcy mogą mieć na to dodatkowe dwa miesiące, jeśli do końca stycznia zawiadomią organ gminy.

Jak duży wpływ na spory interpretacyjne mają niejasne przepisy, świadczą chociażby wymienione niżej wyroki, odnoszące się do kwestii opodatkowania nieruchomości w warunkach prowadzenia działalności gospodarczej, w tym działalności spółdzielni mieszkaniowych. Chodzi głównie o art. 1a ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy.

Co do opodatkowania budowli spółdzielni mieszkaniowych zazwyczaj istotą sporu z organem podatkowym jest kwestia, czy podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości budowle będące w posiadaniu spółdzielni mieszkaniowej, takie jak sieci wodno-kanalizacyjne, drogi i chodniki niezbędne do dojazdu i dojścia do budynków mieszkalnych, które wykorzystywane są wyłącznie dla celów gospodarki zasobem mieszkaniowym.

Organy podatkowe zazwyczaj wskazują, że budowle (drogi, chodniki, parkingi itp.) – stosownie do treści art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (UOPL) – należy uznać za budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Obowiązek podatkowy dotyczy bowiem wszystkich budowli posiadanych przez spółdzielnię i nie można go ograniczać jedynie do budowli, które odnoszą się do lokali użytkowych. Ponadto, poza sporem pozostaje fakt, że spółdzielnia mieszkaniowa jest przedsiębiorcą i prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.

NSA orzekł, że w zakresie w jakim budowle należące do spółdzielni mieszkaniowej, położone na gruntach związanych z budynkami mieszkalnymi, służą wyłącznie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, nie dotyczy ich opodatkowanie od nieruchomości, przewidziane dla budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Tak wynika z wyroku NSA z dnia 22 listopada 2023 r. (sygn. akt III FSK 3293/21).

Uzasadniono ww. wyrok następująco: Czy jednak okoliczność ta ma zadecydować o uznaniu wszystkich budowli znajdujących się na nieruchomości, w tym również związanych z obsługą lokalu o podwójnych funkcjach (chodniki, parkingi, drogi dojazdowe), jako podlegających opodatkowaniu?

Taką interpretację regulacji zawartych w UOPL trudno pogodzić zarówno z zasadą sprawiedliwości, jak i proporcjonalności. Rozpatrujący niniejszą sprawę skład orzekający jest zdania, że kryterium związania z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 3 UOPL nie spełniają te budowle zlokalizowane na nieruchomości należącej do spółdzielni mieszkaniowej (np. chodniki, drogi dojazdowe, parkingi itp., nawet jeżeli mają charakter ogólnodostępny), które zapewniają konieczną obsługę budynku mieszkalnego, służą zaspokajaniu potrzeb mieszkańców budynku mieszkalnego (w całości lub części), za korzystanie z nich nie jest pobierana opłata. NSA wyklucza przy tym możliwość objęcia opodatkowaniem podatkiem od nieruchomości budowli, w części odnoszącej się do obsługi lokali komercyjnych. Taki sposób rozliczenia nie wynika z ustawy, a nadto obliczenie właściwych proporcji podatku będzie trudne, a nawet niemożliwe do ustalenia.

Rację należy wobec tego przyznać sądowi pierwszej instancji, że opodatkowanie podatkiem od nieruchomości nie dotyczy budowli zlokalizowanych na gruntach, które należy traktować jako związane z budynkami mieszkalnymi w przedstawionym wyżej znaczeniu, nawet jeżeli nie stanowią części składowej lokali mieszkalnych, ale których przeznaczenie wiąże się z realizacją potrzeb mieszkaniowych i które nie są wykorzystywane dla prowadzenia działalności gospodarczej. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a w konsekwencji opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości powinny podlegać jedynie te budowle zlokalizowane na nieruchomości należącej do spółdzielni mieszkaniowej, które służą wyłącznie obsłudze lokali użytkowych, znajdujących się budynku mieszkalnym, i związane są z komercyjną działalnością tejże spółdzielni.

W wyroku WSA w Olsztynie z dnia 18 grudnia 2024 r. (sygn. akt I SA/Ol 366/24), wyjaśniono: O związku nieruchomości z działalnością gospodarczą nie może przesądzać sam fakt sklasyfikowania nieruchomości w ewidencji gruntów i budynków jako terenów i budynków przemysłowych.

W wyroku NSA z dnia 15 grudnia 2021 r. (sygn. akt III FSK 4061/21), czytamy: Za związane z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 2021 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2019 r. poz. 1170 z późn. zm.), można uznać nieruchomości, stanowiące własność podatnika (znajdujące się w posiadaniu samoistnym albo użytkowaniu wieczystym), które są w posiadaniu przedsiębiorcy (innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą) oraz jednocześnie:

• wchodzą w skład prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego (KC), w szczególności, gdy podatnik ujął te składniki majątkowe w prowadzonej ewidencji środków trwałych wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na to, czy nieruchomość jest wykorzystywana na prowadzenie działalności gospodarczej lub
• przedmiot działalności przedsiębiorcy obejmuje jedynie prowadzenie działalności gospodarczej, bez względu na to, czy nieruchomość jest wykorzystywana na prowadzenie działalności gospodarczej, lub
• nieruchomości są funkcjonalnie powiązane z przedsiębiorstwem prowadzonym przez podmiot, w którego posiadaniu się znajdują, nawet jeżeli nie zostały uwzględnione w ewidencji środków trwałych wartości niematerialnych i prawnych, tj.:
  • są faktycznie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej w znaczeniu cytowanego przepisu, albo
  • mogą być potencjalnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej w ww. rozumieniu, czyli czynności, wykonywanych na rzecz przyszłej (planowanej) działalności gospodarczej, bądź do kontynuacji przerwanej, związane z ponoszeniem wydatków rozliczanych w kosztach uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

W wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 12 grudnia 2024 r. (sygn. akt I SA/Go 266/24), dotyczącym opodatkowania podatkiem od nieruchomości zakładu budżetowego gminy, który administrował budynkami gminy, orzeczono: Sam fakt prowadzenia przez taki podmiot (zakład budżetowy gminy) działalności gospodarczej nie uzasadnia twierdzenia, że administrowane przezeń nieruchomości są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 UOPL. Tu przywołano wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2021 r. (sygn. akt SK 39/19).

Trybunał w takiej sprawie przesądził, że – art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji.

Komentarz! Odnosząc się do cytowanego wyroku należy wskazać na historyczne nieporozumienia związane z opodatkowaniem takim podatkiem jednostek i zakładów budżetowych gmin, co opisał w swej książce prof. Leonard Etel, wyjaśniając, że taki zakład budżetowy gminy, wykonując zwykłe czynności administrowania, nie staje się przez to posiadaczem nieruchomości, a dyrektor zakładu, działający w charakterze pełnomocnika gminy, nie jest posiadaczem nieruchomości. Właścicielem takich nieruchomości jest gmina, a nie jej zakład budżetowy i z tego względu zakład budżetowy nie może być obciążony podatkiem od nieruchomości.

Zmiana przepisów Ordynacji podatkowej od 1 stycznia 2025 r.

Ordynacja podatkowa (OP) ustala zasady stosowania kar porządkowych w podatkach. Corocznie minister finansów ustala wysokość kary porządkowej, do której mogą być ukarane strony postępowania podatkowego, tj. strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:

• nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
• bezzasadnie odmówili lub nie dokonali złożenia wyjaśnień, zeznań, lub udziału w innej czynności, lub
• bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, np. ksiąg podatkowych, dowodów księgowych, lub
• bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem.

Ustalono, że w roku 2025 maksymalna kara porządkowa wynosi 3 700 zł, czyli jest to taka sama kwota jak w zeszłym roku.

Uwaga! Nadal jest aktualna teza, że wszelkie wątpliwości, dotyczące stanu faktycznego, powinny być rozstrzygane z uwzględnieniem prawdy obiektywnej (art. 122 OP) i zasady swobodnej oceny dowodów (art. 191 OP), które mają niewątpliwie charakter gwarancyjny dla strony postępowania i obligują (w przypadku wątpliwości) do ich rozstrzygania na korzyść strony. Przy czym, rozstrzyganie na korzyść podatnika wątpliwości dotyczących stanu faktycznego jest utrwalonym standardem, znajdującym oparcie w przepisach postępowania dowodowego.

Zmiana przepisów Ordynacji podatkowej dotyczącej prowadzenia oraz przesyłania ksiąg podatkowych

Zasadnicze zmiany od dnia 1 stycznia 2025 r. wprowadziły przepisy ustawy o rachunkowości. Nowy limit dla obowiązkowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zwiększono z dotychczasowych 2 mln do 2,5 mln euro, czyli do 10 711 500 zł przychodów netto ze sprzedaży.

Dokonane zostały zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w podatku dochodowym od osób prawnych, którymi wprowadzono obowiązek prowadzenia i przesyłania ksiąg podatkowych w formie elektronicznej przez duże podmioty gospodarcze, co oznacza, że podatnicy (o przychodach przekraczających 50 mln euro) są obowiązani przesyłać księgi prowadzone przy użyciu programów komputerowych do naczelnika US po zakończeniu roku, w terminie do dnia upływu terminu złożenia, tj.: zeznania podatkowego, albo deklaracji (art. 28r ust. 1), w wymaganej postaci JPK_CIT, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych (patrz przepisy wykonawcze do art. 193a §3 Ordynacji podatkowej).

Minister Finansów ustalił w swym rozporządzeniu, że księgi rachunkowe przesyłane w taki sposób muszą być opatrywane:

• kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo
• podpisem zaufanym, albo
• innym podpisem elektronicznym zapewniającym autentyczność ksiąg, jeżeli są przesyłane przez podatnika będącego osobą fizyczną.

Kolejni podatnicy w następnych terminach, od dnia 1 stycznia 2026 r. pozostali podatnicy i potem od dnia 1 stycznia 2027 r. obowiązkowo wszyscy podatnicy.

Jak dotąd, z obowiązku takiego są zwolnieni m.in. podatnicy prowadzący uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów. Może to oznaczać, biorąc pod uwagę orzecznictwo sądów dotyczące obowiązku prowadzenia ewidencji rachunkowej przez wspólnoty zgodnie z zasadami nadrzędnymi ustawy o rachunkowości, w tym orzecznictwo Sądu Najwyższego, że z obowiązku takiego będą zwolnione nadal wspólnoty mieszkaniowe.

– Przepisy ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości stosuje się do wspólnot mieszkaniowych jedynie w zakresie uzasadnionym specyfiką prowadzonej przez nią działalności. Sprawozdanie finansowe wspólnoty mieszkaniowej powinno być sporządzone zgodnie z wynikającą z ustawy o rachunkowości zasadą ciągłości bilansowej (wyrok SN z dnia 19 marca 2021 r., sygn. akt I CSKP 45/21, jak też wyrok SN z dnia 16 listopada 2016 r., sygn. akt I CSK 791/15, wyjaśniający te kwestie).

Przypomnijmy też o obowiązkach dużych podmiotów gospodarczych, których przychody roczne są wyższe niż 3,5 mln zł. Są one zobowiązane do sporządzania, publikacji i udostępniania sprawozdań o podatku dochodowym (art. 63m ustawy o rachunkowości). Nowe przepisy dają na to 12 miesięcy od dnia bilansowego, tj. na złożenie we właściwym rejestrze sądowym sprawozdania o podatku dochodowym oraz zamieszczenie go na stronie internetowej jednostki, gdzie powinna pozostać co najmniej 5 lat.

Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą

Od 1 stycznia 2025 r. wprowadzono możliwość rozliczania PIT metodą kasową dla części przedsiębiorców. Przepisy te pozwalają na zapłatę podatku dochodowego dopiero w momencie otrzymania zapłaty od kontrahenta. Oznacza to, że przedsiębiorcy tacy będą mogli unikać problemów podatkowych, gdyby zdarzyły się opóźnienia w zapłacie faktur. Z nowych przepisów mogą korzystać przedsiębiorcy prowadzący działalność jednoosobową, gdy w roku poprzednim nie przekroczyli limitu przychodów, wynoszącego 1 mln zł. W zależności od formy opodatkowania przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z kasowego PIT na zasadach zaprezentowanych w powyższej tabeli.

W przypadku metody kasowej rozliczania przychodów, za datę powstania przychodu uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień:

• upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo
• likwidacji działalności gospodarczej;
• częściowego uregulowania należności;
• wpłaty na poczet dostaw, które wykona się w następnych okresach sprawozdawczych.

Metoda kasowa dotyczy tylko przychodów i ma zastosowanie do przychodów, które wynikają z transakcji między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców oraz są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z odrębnymi przepisami (ustawa VAT).

Podatek dochodowy liczony od dochodu według skali podatkowej

Bez zmian pozostała skala podatkowa i progi podatkowe, określone w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wysokość progów podatkowych – według skali podatkowej dla podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) – określa art. 27 ustawy o podatku od osób fizycznych następująco:

• przy osiągnięciu dochodu podatkowego do 120 000 zł podatek wynosi 12%; przy kwocie zmniejszającej podatek – 3600 zł.
• przy osiągnięciu dochodu powyżej 120 000 zł podatek wynosi stałą kwotę 10 800 zł plus dodatkowo stawka 32% od nadwyżki ponad 120 000 zł. Każda kwota dochodu powyżej 120 000 zł jest opodatkowana stawką 32%.

JPK_VAT – po nowemu

Od 1 lipca 2024 roku, z pewnymi wyłączeniami, miały obowiązywać zmiany wprowadzone w rozporządzeniu w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku VAT. Celem zmian było dostosowanie JPK_V7 z deklaracją do zmian, jakie zostaną wdrożone przy wdrożeniu obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur. Minister Finansów na skutek ustawowego odroczenia terminu wejścia KSeF w życie, odroczył również zmiany związane z JPK_V7.

Po pierwsze, ustawą z dnia 9 maja 2024 r. przesunięto termin wdrożenia obowiązkowego KSeF na dzień 1 lutego 2026 r. W drugim etapie procesu legislacyjnego Ministerstwo Finansów zaproponuje rozwiązania w zakresie uproszczenia stosowania obligatoryjnego KSeF.

Ustawa ustala przesunięcie daty rozpoczęcia obowiązywania obligatoryjnego KSeF na dzień 1 lutego 2026 r. oraz utrzymuje półroczne odroczenia dla wdrożenia (do końca lipca 2026 r.) niektórych obowiązków, związanych z systemem KSeF.

Aby dać przedsiębiorcom możliwość lepszego zapoznania się z propozycjami zmian i odbycia rzetelnych konsultacji, Ministerstwo Finansów podjęło decyzję o podzieleniu prac legislacyjnych nad ustawą nowelizującą ustawę KSeF na dwie części. Pierwsza z nich dotyczy terminów wejścia w życie zmian:

• od 1 lutego 2026 r. dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczyła w 2025 roku 200 mln zł,
• od 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych przedsiębiorców.

Po drugie, wprowadzono nowy druk zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Po trzecie, wydano nowe rozporządzenie MF dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, okres ten wydłużono do roku 2027. Obowiązek integracji takich kas z terminalami został odroczony do dnia 31 marca 2025 r.

Nowe przepisy art. 52 ustawy o rachunkowości dotyczą różnych podmiotów gospodarczych i jednostek organizacyjnych, w tym wspólnot mieszkaniowych.

Po pierwsze, kierownik danej jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy. Kierownik jednostki to również zarząd, w tym zarząd wspólnoty.

Po drugie, sprawozdanie finansowe podpisują – podając zarazem datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ewidencji rachunkowej, i tenże kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu (np. członkowie zarządu) albo co najmniej jedna osoba wchodząca w jego skład w sposób, o którym mowa w art. 52 ust. 2b. Odmowa podpisu sprawozdania finansowego wymaga sporządzenia pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.

Po trzecie, podpisanie sprawozdania finansowego stanowi potwierdzenie, że spełnia ono wymagania przewidziane w ustawie.

Po czwarte, jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy (np. zarząd), sprawozdanie finansowe może podpisać co najmniej jedna osoba wchodząca w jego skład – po złożeniu przez pozostałe osoby tego organu oświadczeń, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, lub odmówi złożenia takich oświadczeń. Odmowa jest równoznaczna z odmową podpisu sprawozdania finansowego i wymaga sporządzenia pisemnego uzasadnienia.

Po piąte, co ważne – dla istoty podpisu – oświadczenie, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie, a także odmowa złożenia takiego oświadczenia są dołączane do sprawozdania finansowego.

W treści odmowy podpisu, oświadczenia lub odmowy jego złożenia, wskazuje się sprawozdanie finansowe, którego te dokumenty dotyczą, oraz podaje się daty i godziny podpisania sprawozdania finansowego przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Po szóste, odmowę podpisu, oświadczenie lub odmowę jego złożenia sporządza się w postaci elektronicznej, opatrując podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym lub sporządza się papierowo, opatrując własnoręcznym podpisem.

Po siódme, gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy (np. zarząd) i jeżeli odmowa podpisu, lub odmowa złożenia oświadczenia, zostały sporządzone w postaci papierowej z własnoręcznym podpisem, jedna z osób tego organu, podpisująca to sprawozdanie finansowe, zapewnia sporządzenie elektronicznych kopii dokumentów.

Potwierdza to wyrok SA w Katowicach z 5 maja 2017 r. (sygn. akt I ACa 1152/16): Brak zaopatrzenia sprawozdania finansowego podpisami wszystkich członków zarządu powoduje, że sprawozdanie to obarczone jest wadą formalną jako niezgodne z art. 52 ust. 2 ustawy z 1994 r. o rachunkowości. Pociąga to za sobą konsekwencje w postaci wadliwości uchwały wspólnoty mieszkaniowej, zatwierdzającej takie sprawozdanie.

Podatkowy rollercoaster

Warto przypomnieć, że w razie wątpliwości – co do rozumienia przepisów podatkowych – podatnikowi przysługuje prawo skorzystania z pomocy organu interpretującego prawo podatkowe, który na wniosek danego podatnika wydaje:

• interpretacje indywidualne oraz
• interpretacje ogólne, gdy podatnik wykaże organowi niejednolitość w stosowaniu tych przepisów prawa podatkowego przez organy. Taka interpretacja ogólna powinna zawierać wyjaśnienie zakresu oraz sposobu stosowania interpretowanych przepisów prawa podatkowego danej kwestii wraz z uzasadnieniem prawnym.

Prawo takie daje Ordynacja podatkowa, patrz m.in. na przepisy o warunkach wnioskowania o wydanie interpretacji indywidualnej – art. 14a OP. Czas organu interpretującego – Krajowej Informacji Skarbowej na wydanie interpretacji indywidualnej wynosi 3 miesiące. Pamiętajmy też, że interpretacje ogólne wydane przez KIS zamieszczane są na stronie BIP Ministerstwa Finansów.

Według oficjalnych informacji KIS w okresie od 1 stycznia do dnia 30 kwietnia 2024 r.:

• wydano ponad milion interpretacji podatkowych w indywidualnej sprawie. Czego one dotyczyły? Głównie prawidłowego opodatkowania osób fizycznych, złożenia PIT-ów, CIT-u, a także podatku VAT;
• udzielono ok. 900 tys. informacji w rozmowach telefonicznych 
• (głównie VAT, PIT);
• udzielono ok. 47 tys. odpowiedzi na maile (głównie VAT, PIT);
• udzielono ok. 59 tys. odpowiedzi na czatach – ok. 59 tys. (głównie VAT, PIT).

Jak mówią praktycy, zajmujący się obsługą księgową i podatkową podatników, trwa podatkowy rollercoaster; chaos niebezpieczny dla księgowych, doradców podatkowych i dla samych podatników.

Uwaga! Przepisy Ordynacji podatkowej dają wprawdzie podatnikowi wnioskującemu o wydanie interpretacji indywidualnej ochronę określoną w art. 14k OP, ale zważmy, że wydaną już interpretację może uchylić szef Krajowej Administracji Skarbowej.

Występuje – jak wynika z obserwacji – swoista prawidłowość: im więcej jest wydawanych przepisów podatkowych lub ich zmian, tym więcej powstaje wątpliwości co do ich stosowania, zarówno wśród podatników, jak i organów je stosujących.

O skali niepewności co do stosowania przepisów podatkowych może świadczyć liczba wydawanych corocznie interpretacji podatkowych w indywidualnych sprawach, nie tylko spowodowanych nowym Ładem Podatkowym.