Strefy Czystego Transportu
Strefy Czystego Transportu, fot. pixabay
Wiele nieruchomości, którymi zarządzamy jest położona w centrach dużych miast. Nie dość, że mamy poważne problemy z parkowaniem na tych obszarach, to pojawił się kolejny problem, z którym również my – jako zarządcy – będziemy musieli się mierzyć. Mowa o Strefach Czystego Transportu (SCT). Teoretycznie nie jest to nasza sprawa, ale w praktyce spodziewam się – podobnie jak miało to miejsce np. w przypadku gospodarki odpadami – że pierwsze kroki mieszkańcy będą kierować właśnie do nas.
Zobacz także
Manage - nowoczesne zarządzanie nieruchomościami
Spółdzielnie i Wspólnoty Wszystkie kluczowe elementy zarządzania nieruchomościami w jednym miejscu: automatyzacja procesów, nieograniczone możliwości konfiguracji, monitoring inwestycji oraz ich finansów....
Spółdzielnie i Wspólnoty Wszystkie kluczowe elementy zarządzania nieruchomościami w jednym miejscu: automatyzacja procesów, nieograniczone możliwości konfiguracji, monitoring inwestycji oraz ich finansów. Sprawne przeprowadzanie uchwał zaoszczędzi Twój cenny czas i pozwoli na pełną kontrolę w administrowaniu budynków.
Energa Obrót S. A. Fotowoltaika z dofinansowaniem
Mieszkańcy budynków wielorodzinnych mogą korzystać z dofinansowania zakupu, montażu czy modernizacji fotowoltaiki. W dopełnieniu formalności oraz realizacji inwestycji pomoże Energa Obrót. Zgodnie z ustawą...
Mieszkańcy budynków wielorodzinnych mogą korzystać z dofinansowania zakupu, montażu czy modernizacji fotowoltaiki. W dopełnieniu formalności oraz realizacji inwestycji pomoże Energa Obrót. Zgodnie z ustawą o OZE prosumentem energii odnawialnej, czyli odbiorcą końcowym wytwarzającym energię elektryczną, może być nie tylko osoba fizyczna czy przedsiębiorstwo, ale również spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa. Co ważne, zmienił się też sposób rozliczania energii produkowanej przez ogniwa zamontowane...
Bank Pocztowy S.A. Kredyt na OZE dla spółdzielni i wspólnot
Wysokie ceny energii, termomodernizacji oraz ogólnego utrzymania budynków będą dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych coraz większym wyzwaniem. W obliczu takiej sytuacji Bank Pocztowy wychodzi naprzeciw...
Wysokie ceny energii, termomodernizacji oraz ogólnego utrzymania budynków będą dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych coraz większym wyzwaniem. W obliczu takiej sytuacji Bank Pocztowy wychodzi naprzeciw potrzebom lokalnych społeczności, oferując korzystne rozwiązanie w postaci Kredytu na OZE (Odnawialne Źródła Energii).
Podstawą prawną ustanawiania Stref Czystego Transportu (SCT) są postanowienia art. 39 i art. 40 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych. W przywołanych przepisach określone zostały warunki i zakres uchwał rad gmin, które zdecydują się na wprowadzenie na swoich obszarach takich stref.
Należy pamiętać, że Krajowy Plan Odbudowy czyli umowa między polskim rządem, a Komisją Europejską, wskazuje na obowiązek wprowadzania takich stref – dotyczy to wszystkich polskich miast powyżej 100 tys. mieszkańców z przekroczonymi normami stężeń dwutlenku azotu.
Na dzień dzisiejszy Strefy Czystego Transportu próbuje się wprowadzić w Krakowie i we Wrocławiu. Uchwałę Rady Miasta Krakowa w tej sprawie zaskarżył wojewoda małopolski i dwie prywatne osoby. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził co prawda nieważność uchwały wprowadzającej w mieście Strefę Czystego Transportu ale o wyroku zadecydowały błędy w treści uchwały; sąd nie podważył samej zasadności wprowadzenia SCT w Krakowie; należy zatem przypuszczać, że przepisy wejdą jednak w życie po usunięciu błędów formalnych.
We Wrocławiu trwają konsultacje społeczne; uchwałę o nakazie wprowadzenia we Wrocławiu Strefy Czystego Transportu podjął sejmik województwa dolnośląskiego.
Poniżej natomiast przedstawię Państwu podstawowe ustalenia oraz wątpliwości na bazie uchwały Rady m.st. Warszawy z dnia 7 grudnia 2023 roku dotyczącej wprowadzenia Strefy w stolicy.
Uchwała przewiduje ulgi i wyjątki
W Warszawie SCT zacznie obowiązywać od lipca 2024 roku i obejmie swoim działaniem centralne dzielnice miasta o powierzchni ok. 7% całości jego powierzchni. Uchwała przewiduje pewne ulgi i wyjątki, takie jak między innymi:
- do końca 2027 r. z zasad obowiązujących w SCT zwolnieni będą mieszkańcy Strefy, ale również wszystkie osoby opłacające podatek i zameldowane w stolicy – pozostałe osoby od lipca 2024 r. nie będą mogły poruszać się po strefie pojazdem z silnikiem wysokoprężnym starszym niż 18 lat i pojazdem benzynowym starszym niż 27 lat;
- z przestrzegania zasad obowiązujących w SCT zwolnieni będą bezterminowo seniorzy, którzy ukończą 70 lat do dnia 31.12.2023 r.;
- z przestrzegania zasad obowiązujących w SCT zwolnieni będą właściciele pojazdów zabytkowych;
- będzie można uzyskać specjalną przepustkę uprawniającą do zwolnienia z zasad na łącznie 4 dni w roku – przypadki losowe takie jak np. dojazd do szpitala lub lekarza, zdawanie egzaminu, itp.;
- obowiązywać będą również zwolnienia, wynikające z ustawy, dotyczące np. pojazdów służb takich jak: pogotowie, policja, straż pożarna, straż graniczna, itp., pojazdów, którymi poruszają się osoby z niepełnosprawnościami, ale również np. autokarów wycieczek szkolnych.
Wdrażanie zasad Strefy Czystego Transportu zostało podzielone na etapy, z granicznymi datami w latach: 2026, 2028, 2030, 2032, dla których będą obowiązywały kolejne ograniczenia w zakresie emisyjności silników spalinowych. W roku 2032 do Strefy nie wjadą pojazdy:
- w przypadku silników benzynowych wyprodukowane nie wcześniej niż w 2014 roku lub spełniające przynajmniej normy emisji spalin Euro 6,
- w przypadku silników wysokoprężnych wyprodukowane nie wcześniej niż w 2020 roku lub spełniające przynajmniej normy emisji spalin Euro 6d.
Zwracam uwagę na słowo lub (nie napisano „i”) – taka konstrukcja uchwały oznacza, że jeśli pojazd będzie spełniać wymagane normy to może być wyprodukowany wcześniej niż w roku wskazanym w treści uchwały – dotyczy to również wcześniejszych etapów wprowadzania obostrzeń.
Kontrola wjazdu do Strefy Czystego Transportu
W uchwale wskazano dwa sposoby kontroli wjazdu do Strefy:
- po pierwsze poprzez dane pozyskiwane z centralnej ewidencji pojazdów,
- po drugie poprzez obowiązek oznaczenia pojazdów nalepką umieszczaną w lewym dolnym rogu przedniej szyby, gdy dane pozyskane z centralnej ewidencji pojazdów nie są wystarczające do ustalenia uprawnienia pojazdu do wjazdu do SCT.
Prawo wjazdu do Strefy Czystego Transportu będzie egzekwowane przez policję i straż miejską podczas wyrywkowych kontroli. Ich forma nie będzie różnić się od innych kontroli, przewidzianych w przepisach o ruchu drogowym. Funkcjonariusze będą sprawdzać czy pojazd spełnia wymagania Strefy, tj. rocznik produkcji lub odpowiednie normy emisji spalin (Euro). Do kontroli będzie wykorzystywany także system wideo-detekcji. Brak zastosowania się do wymogów Strefy Czystego Transportu będzie traktowany jak wykroczenie drogowe, za które można otrzymać mandat w wysokości 500 zł.
Radni Warszawy nie zdecydowali się natomiast na wprowadzenie opłat za wjazd do SCT (nie mylić z karami, o których powyżej) pomimo tego, że art. 39, ust. 7 wskazanej na wstępie ustawy taką możliwość przewiduje.
Tyle w skrócie na temat podjętych decyzji przez Radę m.st. Warszawy, decyzji, które u jednych mieszkańców znalazły zrozumienie i aprobatę, u innych natomiast były powodem zdecydowanej krytyki i protestów, w tym na sesji rady. Radni klubu PiS wystąpili do Wojewody Mazowieckiego o stwierdzenie – w trybie nadzoru – nieważności tej uchwały.
Uwagi i wątpliwości do tego aktu prawa miejscowego
Największe moje wątpliwości budzi załącznik nr 2 do uchwały wskazujący na pojazdy dodatkowo (czyli poza tymi wskazanymi w ustawie) wyłączone z zakazu wjazdu do Strefy. W ustępie nr 5 zapisano, że pojazdy z silnikami benzynowymi, spełniające normy emisji spalin Euro 6 lub wyprodukowane po 2014 roku oraz pojazdy z silnikami wysokoprężnymi, spełniające normy emisji spalin Euro 6d lub wyprodukowane po 2020 roku, od 1 stycznia 2032 roku są bezterminowo wyłączone z zakazu wjazdu do SCT. Czy to oznacza, że przez kolejne 50 lat (sic!) po roku 2032 będą one mogły wjeżdżać od Strefy jako uznawane za „zdrowe”?
Kolejna wątpliwość – to ulga dla seniorów przyznawana tym, którzy skończą 70 lat do dnia 31.12.2023 r. Wydaje mi się, że lepszym rozwiązaniem byłoby systemowe wyłączenie osób kończących 70 lat z zakazu wjazdu do SCT. Rozumiem, że Rada m.st Warszawy, robiąc dla seniorów wyjątek, wzięła pod uwagę ich sytuację materialną na dzień dzisiejszy. Nie sądzę jednak, aby sytuacja materialna emerytów w nadchodzących latach uległa poprawie, głównie ze względów demograficznych.
Celem wprowadzania Stref Czystego Transportu jest poprawa jakości powietrza w miastach. Wnioskodawcy przytaczają analizy z innych miast (np. Londyn), w których wprowadzenie SCT dało wymierne efekty oraz powołują się na pozytywne opinie mieszkańców prezentowane podczas konsultacji społecznych. Z pewnością takie działania są niezbędne, ale w przypadku dużych miast, takich jak Warszawa czy Kraków, podstawowym źródłem zanieczyszczenia powietrza są miejscowości podmiejskie, w których, cytując klasyka – „można palić wszystkim oprócz opon”. Jak słusznie wskazano w materiałach wyjaśniających, podstawowym, samochodowym źródłem zanieczyszczania powietrza są wiekowe pojazdy z silnikami diesla. Sądzę, że najprostszym rozwiązaniem ograniczającym użytkowanie takiego taboru było i jest wprowadzenie zakazu importu samochodów, niespełniających normy emisji spalin niższej niż np. Euro 5. Obecna sytuacja przypomina bowiem stary, żydowski dowcip o wprowadzaniu i wyprowadzaniu kozy.
Kolejna moja wątpliwość dotyczy oczekiwanych skutków wprowadzenia SCT w Warszawie. Jednym z nich ma być „przesiadanie się” mieszkańców z samochodów prywatnych do środków transportu publicznego. Załóżmy, że tak się stanie; czy wówczas transport publiczny pomieści tych „przesiadkowiczów”? Już dzisiaj w godzinach szczytu jest bardzo tłoczno. Czy były prowadzone symulacje w tym zakresie?
Pytań pojawia się i będzie się pojawiać coraz więcej, tym bardziej, że jak na razie informacja o uchwale Rady m.st. Warszawy z dnia 7 grudnia 2023 r. nie jest masowo upubliczniana i – jak sadzę – niewielu warszawiaków w ogóle ma świadomość, że została podjęta. Dlaczego znajomość tej uchwały jest ważna? Ze względu na ograniczenia wjazdu do Strefy określonego typu samochodów (decyduje rok produkcji lub norma emisji spalin) w kolejnych okresach począwszy od 2024 roku, a skończywszy na roku 2032, postanowienia tego przepisu mają ogromny wpływ na podejmowane przez nas już dzisiaj decyzje np. w sprawie zakupu samochodu – i tak, kupując samochód z silnikiem wysokoprężnym wyprodukowany wcześniej niż w roku 2014, od dnia 1 stycznia 2028 roku nie wjedziemy do SCT!
