Systemy i aplikacje informatyczne
Systemy i aplikacje informatyczne
http://usa.autodesk.com/autocad-mechanical
Dostawcy oprogramowania dla branży budowlanej to około 60 firm informatycznych różnej wielkości, tworzących i sprzedających ponad 150 systemów i aplikacji. Małe firmy stosują zwykle pojedyncze aplikacje.
W przypadku dużych, są to już zintegrowane rozwiązania ERP do wspierania zarządzania, systemy do kontaktów z klientem CRM. Na rynek wchodzą też znane z innych branż rozwiązania Business Intelligence.
Jak się wydaje, wielość aplikacji dla sektora budowlanego oddaje nieco zróżnicowanie samej branży. Branży tak sfragmentyzowanej, że jeszcze obecnie opowiada się w niej o szoku francuskiego inwestora, który dowiedział się, iż jego inwestycję budowlaną budować będzie… 1200 firm, z czego część jednoosobowych.
Nic więc dziwnego, że dostawcami oprogramowania mogą być małe firmy SMB oferujące np. budowalne nakładki na Microsoft Excel, małe aplikacje do rozliczania kosztów, niewielkie (ale trzeba przyznać, że niezbyt wymagające sprzętowo i sprawne) aplikacje do obliczania zasobów, zapasów, przeznaczone do wyznaczania zadań podwykonawcom, kadro-płacowe, magazynowe.
Z drugiej strony pierwsze skrzypce na tym rynku grają dostawcy rozwiązań zintegrowanych jak systemy ERP, znani z innych sektorów gospodarki jak SAP, IFS, BPCS czy Comarch. Istnieją także dostawcy rozwiązań wyspecjalizowanych, jak partnerzy Microsoft czy Simple lub Athenasoft. Osobnym sektorem jest oprogramowanie architektoniczno-projektowo-materiałowe CAD/CAM/CAE z królującym na tym rynku Autodeskiem.
Aplikacje dedykowane w małych firmach
Raport przygotowany przez Teleinfo 100 pozwala spojrzeć inaczej na inwestycje informatyczne firm budowlanych. Prawda, że są to zwykle firmy średnie i duże. Jednak ten poziom decyduje o informatyzacji branży.
Branżowa informatyka w budownictwie jest odpowiedzialna za ponad 75 proc. inwestycji IT w całej branży budowlanej ujęciu wartościowym! Proste aplikacje używane przez małe firmy budowlane nie kosztują zbyt wiele.
Według analiz Teleinfo w aż 80 proc. przypadków w małej firmie jest to jedna dedykowana aplikacja, zwykle finansowa lub kadrowo-płacowa, bo małe firmy rozliczają się zwykle poprzez biura rachunkowe. Niewielkie jest wykorzystanie aplikacji dedykowanych. Są to zwykle proste rozwiązania do obmiarów konstrukcji, obliczania wytrzymałości materiałów czy nawet proste oprogramowanie materiałowe.
Oprogramowanie wspomagające w średnich i dużych firmach
Inaczej dzieje się w dużych i średnich firmach budowlanych. Tu rozbudowa czy rozwój firmy oznacza natychmiastowe wydatki na ujednolicenie systemów informatycznych, a także – co dobrze świadczy o świadomości branży – na rozwiązania bezpieczeństwa.
Z kolei w przypadku oprogramowania biznesowego, największe znaczenie mają systemy do obiegu dokumentów. Nie jest to niczym dziwnym, zważywszy na rozmiary dokumentacji inwestycyjnej i procesowej w czasie samej realizacji projektu.
Drugie miejsce zajmują systemy do wspomagania zarządzania ERP (Enterprise Resource Planning). Nie jest to także niczym dziwnym, bowiem umożliwia wspomaganie prac nad samym zarządzaniem projektem w różnych fazach jego realizacji.
Co ciekawi, to wysoka pozycja systemów do kontaktów z klientem CRM (Customer Relationship Management). Tutaj istotnie zainteresowanymi są firmy deweloperskie. Z rynku napływają też sygnały o przekształceniu CRM w system relacji z klientami i partnerami – rozwiązanie, które stosował już sektor paliwowy. Z kolei widoczne jest też wprowadzanie zarządzania wyższego poziomu – z prognozowaniem, o czym świadczy wprowadzanie do procesu inwestycyjnego aplikacji Business Intelligence (BI).
Najtrudniejsze jest jednak określenie na ile specyfika branży budowlanej różni się od innych i na ile ważne są tam rozwiązania dedykowane, co stworzyłoby ich przewagę nad klasycznymi systemami ERP. Jak się okazuje, owa różnica występuje przede wszystkim w obszarze zarządzania projektami i kontraktami.
Co jest istotne w wielkich systemach?
Z perspektywy dostawców rozwiązań informatycznych dla branży budowlanej, istnieją trzy grupy przedsiębiorstw, które są ich klientami. To dostawcy, inwestorzy i wykonawcy; wymagania firm z każdej grupy są specyficzne i mocno zróżnicowane. Inwestor potrzebuje narzędzi, które umożliwią zarządzanie kontraktami i projektami. Wykonawca szuka rozwiązań do zarządzania zasobami, zwłaszcza maszynami i pracownikami oraz monitorujących dostawy materiałów budowlanych. Z kolei dostawców można podzielić na dwie grupy.
Pierwsza wykonuje jednostkowe konstrukcje, realizowane na podstawie jednostkowego projektu. Są to tzw. firmy EPCI (Engineering, Procurement, Construction and Instalation – projektowanie, zaopatrzenie, wykonanie konstrukcji oraz ich instalacja), korzystające z nietypowych rozwiązań do wspierania produkcji na potrzeby projektu. Druga to producenci standardowych materiałów budowlanych, poszukujący systemów w dużej mierze zestandaryzowanych.
Zarządzanie kontraktami
Jedną z istotniejszych funkcjonalności systemów IT na potrzeby „budowlanki”, a zwłaszcza koniecznych w systemach ERP, jest zarządzanie kontraktami.
Rozwiązanie to zapewnia wsparcie zarządzania kontraktami złożonymi na każdym etapie realizacji, ułatwia rejestrowanie zaproszeń do przetargów, udzielanie odpowiedzi przetargowych, monitorowanie procesu negocjacji i śledzenie zmian, jakie następują w zamówieniu od momentu ogłoszenia przetargu do podpisania kontraktu. System dla branży budowlanej musi również zapewniać rejestrację postępów prac, możliwość modyfikowania parametrów kontraktu, zarządzanie protokołami odbioru i płatnościami. Mogą bowiem występować różnice między strukturą kontraktu i projektu np. w źródłach finansowania.
Zarządzanie projektami
Drugą istotną funkcjonalnością jest zarządzanie projektami. Umożliwia ono określenie postępów prac, obsługiwanie zamówień, obsługę produkcji wewnętrznej lub zewnętrznej, wsparcie procesu wykonania konstrukcji oraz samych instalacji. Procesy biznesowe skupiane są wtedy w jednym wspólnym planie projektu.
W tym momencie łatwe jest odszukanie informacji na temat postępów prac oraz dotyczących szczegółów ich wykonania, lub przejście od analizy szczegółowej do ogólnego wykonania projektu.
Istotna jest wtedy kontrola i określenie prac wykonanych przez dostawców, ale system powinien także odwzorowywać informacje dotyczące zakresu prac zleconych podwykonawcom, stopnia ich realizacji oraz kosztów zarówno prac jednostkowych, jak i całych działów.
Inne funkcjonalności oprogramowania
Jak powiedział przedstawiciel IFS Poland, Piotr Krajewski, w raporcie Nowego Przemysłu dotyczącym branży budowlanej, prócz tych dwóch funkcjonalności istotne są także m.in. zarządzanie finansami projektu, zarządzanie składaniem ofert i oszacowaniami, zaopatrzeniem i współpracą z dostawcami, zarządzanie placem budowy i produkcją oraz standardowe już zarządzanie kadrami i organizacją całego przedsiębiorstwa.
Plany inwestycyjne IT firm budowlanych w 2011 r.
Oprogramowanie systemowe | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ujednolicenie systemów operacyjnych i sieciowych |
Systemy bezpieczeństwa | Bazy danych | Internet intranet | Cloud computing | |
65% | 50% | 15% | 15% | 25% | |
Oprogramowanie biznesowe | |||||
Systemy Obiegu Dokumentów | ERP | CRM | BI | Call Center | Systemy branżowe |
45% | 50% | 25% | 15% | 15% | 5% |
Źródło: Teleinfo 100 |
Jednak w tym samym raporcie polski dostawca systemów informatycznych, pracujący także dla branży budowlanej, Comarch, inaczej rozkłada akcenty. Zdaniem Barbary Skrzypczak, business development managera ERP, odpowiednie zarządzanie projektami budowlanymi jest niezwykle trudne, głównie ze względu na ich długi czas realizacji, złożony charakter i zależność od wielu czynników.,
System w takim ujęciu nie jest modułowy, ale procesowy. Wspiera użytkownika w trakcie całego projektu, po kolei przechodząc przez jego poszczególne etapy. Zaczyna się więc ofertowaniem i prowadzeniem negocjacji.
Następnymi etapami są kosztorysowanie, harmonogramowanie, ewidencjonowanie dokumentów różnego typu, rozliczanie czasu pracy i zasobów, na odbiorze projektu kończąc.
Tego typu podejście eksponuje uzależnienie wykonawców od innych obszarów rynku budowlanego, wykazując iż w dużej mierze zależni są oni od dostępności materiałów i terminowości dostaw, pochodzących od wielu dostawców przy tym samym projekcie.
Oznacza to, że system musi umożliwić planowanie zapotrzebowania na materiały i usługi oraz automatyzację rejestracji i rozliczeń płatności. W ten sposób wykonawca kontroluje płynność finansową inwestycji, co ułatwia obliczenie wskaźników efektywności poszczególnych kontraktów. Taki procesowy system IT dla branży budowlanej optymalizuje kilka najważniejszych obszarów działania w ramach projektu. Są to m.in. planowanie bezpiecznego poziomu zapasów, wykorzystanie w sposób optymalny powierzchni magazynowej, ewidencję czasu pracy pracowników oraz powierzonych im zadań czy koordynację pracy sprzętu.
Comarch doradza przy tym, że względu na płynność zadań i związane z tym generowanie wielkiej ilości informacji o różnej randze, używanie systemów lub aplikacji klasy Business Intelligence, bowiem dzięki modułom raportowania i analiz umieszczonym w tym oprogramowaniu, osoby zarządzające firmą budowlaną zawsze będą wiedzieć co się dzieje z kontraktami czy wykonawstwem. Jednak warto zauważyć, że jest to rozwiązanie dla silnych graczy w branży, ze względu na złożoność samych systemów BI, konieczność przygotowania kadry oraz samą cenę wdrożenia.
Jak widać, branża budowlana jest na etapie tworzenia elastycznych rozwiązań dedykowanych, na jakim znajdowały się przemysł i branże wytwórcze kilka lat temu. Jak się wydaje, proces ten potrwa jeszcze następne 2–3 lata i jego efektem będzie stworzenie pewnego profilu IT – zestawu aplikacji i systemów, które będą miały wdrożone wszystkie liczące się firmy z sektora. Zależnie od rodzaju działalności: wykonawcy, inwestora czy dostawcy, zestaw ten będzie nieco inny. Jednak rozwiązania IT dla branży budowlanej są jednymi z szybciej rozwijających się na rynku.