Urządzenia na plac zabaw z atestem – to tylko jeden z gwarantów bezpieczeństwa

Wspólnota czy spółdzielnia mieszkaniowa, gmina, przedszkole czy szkoła – wszystkie te podmioty mogą założyć i prowadzić plac zabaw dla dzieci. Istotne jest, że kto organizuje zabawę, ten odpowiada za bezpieczeństwo.

Plac zabaw w świetle prawa

Nie ma wątpliwości co do tego, czym jest bezpieczny plac zabaw. Przepisy prawa ściśle tę kwestię regulują:

• normy PN-EN 1176 i PN-EN 1177
• dyrektywa w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (2001/95/WE), która do polskiego prawa została wprowadzona:
  • Ustawą z 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów,
  • Ustawą z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Wymienione przepisy odnoszą się do urządzeń i nawierzchni na placach zabaw. Inne kwestie, takie jak utrzymanie placów zabaw, dbanie o czystość, regulują przepisy krajowe, wydawane najczęściej przez władze lokalne.

Należy zwrócić także uwagę, że spełnienie wymogów normy jest dobrowolne i nie jest obowiązkiem prawnym. Ponadto jeśli produkt jest wytworzony zgodnie z normą, domniemywa się na podstawie obowiązujących przepisów, że jest on bezpieczny, natomiast są pewne ograniczenia wynikające z norm. I może się okazać, że zwykła zgodność urządzeń z wymogami określonymi w normie, nie jest równoznaczna z faktem, że plac zabaw jest bezpieczny.

Stąd też konieczne jest prowadzenie kontroli raz w roku przez kompetentnych inspektorów, którzy wskażą ewentualne rozbieżności, ponadto przeprowadzą analizę ryzyka i wskażą, jakie działania powinny być podjęte.

Urządzenia na plac zabaw z atestem

Na plac zabaw składają się różnorodne urządzenia, są to m.in.: huśtawki, zjeżdżalnie, piaskownice, domki, bujaki, ścianki do wspinaczki, liny, zestawy wielofunkcyjne. Miejsca te wyposażone są również w: płoty, bramki, chodniki, tablice informacyjne, śmietniki, zwykle nie brakuje też roślinności.

Na rynku nie brakuje urządzeń zabawowych, producenci nieustannie rozbudowują swoje oferty. Nietrudno zauważyć, że w ofertach tych często występują duże rozbieżności cenowe. I w tym miejscu należy dokonać pewnego rozróżnienia. Otóż urządzenia zabawowe mogą być przeznaczone do użytku przydomowego i wówczas spełniają wymagania normy zabawkowej EN 71-8, a nie normy od placów zabaw PN-EN 1176. A zatem nie spełniają norm do użytku grupowego czy publicznego. Jest to często bagatelizowane przez placówki oświatowe czy ośrodki wczasowe.

Certyfikacja placu zabaw

Wyposażenie placu zabaw w odpowiednie, tj. zgodne z normami, urządzenia, nie stanowi jeszcze o zupełnym bezpieczeństwie. Plac zabaw, zanim zostanie udostępniony do użytku, powinien przejść badanie zgodności z normą, czyli ostateczny audyt sprawdzający, czy projekt i wykonanie spełniają wszystkie wymogi bezpieczeństwa. Raport z takiego audytu wykaże wszelkie nieprawidłowości, włącznie z oceną ryzyka, w jakim stopniu konkretna wada jest niebezpieczna.

Poziom bezpieczeństwa potwierdza certyfikat z inspekcji. Warto też już na etapie odbioru zadbać o wdrożenie systemu kontroli placu zabaw. Ów system miałby polegać na odpowiednim przeszkoleniu osób, które na co dzień dbają o bezpieczeństwo obiektu. Warto w tym celu stworzyć plan kontroli, harmonogram konserwacji czy formularze służące rejestracji ew. niebezpiecznych zdarzeń.

Przeglądy na placu zabaw

Obowiązek regularnych przeglądów powinien wynikać także z instrukcji wykonawcy, a te z kolei, według rozumienia ustawy Prawo budowlane, stanowią dokumentację obiektu budowlanego.

Na placu zabaw należy dokonywać następujących przeglądów:

• kontrola wzrokowa co 1–7 dni – przeprowadzana przez konserwatora czy firmę sprzątającą przy okazji wykonywanych czynności sprzątających czy konserwatorskich; ew. uszkodzenia czy akty wandalizmu należy odnotować w formularzu;
• kontrola funkcjonalna co 1–3 miesiące – przeprowadzana przez zewnętrznego inspektora lub przeszkolonego w tym zakresie administratora; przed kontrolą można wykonać drobne czynności takie jak dokręcenie połączeń, uzupełnienie nawierzchni sypkich czy drobne naprawy;
• doroczna kontrola główna po raz pierwszy wykonywana rok po kontroli pomontażowej – przeprowadzana przez inspektora; weryfikuje on m.in., czy zapisy w dzienniku odzwierciedlają rzeczywisty stan obiektu, czy naprawy są wykonywane właściwie;
• kontrola pięcioletnia – przeprowadzana przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane oraz znajomość wymagań norm; poza tym nie różni się niczym od kontroli rocznej.

Naprawa urządzeń na placu zabaw

Zarządcy placów zabaw niekiedy zastanawiają się, czy mogą we własnym zakresie dokonywać napraw wyposażenia. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ wiele zależy od zapisów zawartych w gwarancji producenta urządzeń. Jednak należy liczyć się z tym, że samodzielna naprawa pociąga za sobą odpowiedzialność za jakość jej wykonania i bezpieczeństwo użytkowników.

Regulamin placu zabaw

Tablice informacyjne są niezbędnym elementem wyposażenia każdego placu zabaw. Jedną z takich tablic jest regulamin, zawierający instrukcje korzystania i użytkowania placów zabaw, adres placu, telefony alarmowe oraz kontaktowe do administratora placu zabaw. Regulamin powinien znajdować się w widocznym miejscu, np. przy wejściu na plac zabaw.

Na placach zabaw nie powinno też zabraknąć tabliczek uzupełniających, np. odnoszących się do konieczności przebywania dzieci pod opieką dorosłych czy o zakazie palenia i spożywania alkoholu.

Jak widać o bezpieczeństwie na placu zabaw decyduje mnóstwo czynników. Urządzenia na plac zabaw z atestem są ważnym elementem wpływającym na bezpieczeństwo użytkowników, ale nie jedynym. Ważne są przeglądy, konserwacje, prawidłowe naprawy i wiele innych. Warto też wspomnieć, że zgodność z normą nie gwarantuje, że dziecko podczas zabawy nie nabije sobie guza czy nie wróci z siniakiem – takie „wypadki” się zdarzają nawet na najbardziej bezpiecznych placach zabaw. Żadne certyfikaty czy atesty bezpieczeństwa nie powinny też zwalniać rodziców z czuwania nad swoimi pociechami.