Czytelniczka wniosła pozew przeciwko wspólnocie, która zawiesiła wpłaty na fundusz remontowy i utworzyła fundusz inwestycyjny na budowę parkingu. Fot. Pixabay
Czy właściciele lokali mają prawo utworzenia funduszu inwestycyjnego w celu zgromadzenia środków na określoną użyteczną dla mieszkańców inwestycję – np. na budowę parkingu, i w związku z tym zawiesić na ten okres wpłaty na fundusz remontowy – pyta Czytelniczka, która wniosła pozew przeciwko wspólnocie, która właśnie zawiesiła wpłaty na fundusz remontowy i utworzyła fundusz inwestycyjny na budowę parkingu.
Zasady zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków reguluje Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. (u.z.z.w.). W przypadku budynków wielolokalowych to właściciel lub zarządca (np. wspólnota, spółdzielnia)...
Zasady zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków reguluje Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. (u.z.z.w.). W przypadku budynków wielolokalowych to właściciel lub zarządca (np. wspólnota, spółdzielnia) jest wyłącznym odbiorcą usług od przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.
Ciepłomierze to elektroniczne urządzenia służące do rejestracji poboru energii cieplnej. Nowoczesne modele nie tylko stanowią podstawę do rozliczeń między odbiorcą a dostawcą, ale są także kluczowym elementem...
Ciepłomierze to elektroniczne urządzenia służące do rejestracji poboru energii cieplnej. Nowoczesne modele nie tylko stanowią podstawę do rozliczeń między odbiorcą a dostawcą, ale są także kluczowym elementem systemów Smart Building, ułatwiając obniżenie kosztów eksploatacji.
Kierunek rozwoju budownictwa w Unii Europejskiej wyznacza cel: poprawa efektywności energetycznej i adaptacja budynków do nowoczesnych technologii (tzw. Inteligentny Budynek).
Kierunek rozwoju budownictwa w Unii Europejskiej wyznacza cel: poprawa efektywności energetycznej i adaptacja budynków do nowoczesnych technologii (tzw. Inteligentny Budynek).
Tu warto powołać się na uzasadnienia kilku wyroków, które zapadły w podobnych sprawach. Na przykład, Sąd Okręgowy w Siedlcach w wyroku z 16.12.2014 (sygn. akt I C 576/14), oddalając pozew przypomniał, że wynikające z art. 25 UWL dają uprawnienie każdemu z właścicieli lokali do zaskarżenia uchwały. Tym niemniej skuteczność tego żądania uzależniona jest od wykazania jednej z przesłanek wskazanych w ww. przepisie, a więc wykazania, że zaskarżona uchwała jest niezgodna z przepisami prawa lub umową współwłaścicieli (przy czym o sprzeczności z prawem można mówić także wtedy, gdy uchwała z formalnego punktu widzenia nie narusza żadnego przepisu, lecz jest niekorzystna z gospodarczego albo osobistego punktu widzenia), albo że narusza ona zasady prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną lub w inny sposób narusza interesy właściciela. Zgodnie z art. 13 ust. 1 UWL właściciel powinien uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Przepis art. 14 wymienia, co składa się na te koszty, a wśród przykładowego wyliczenia znajdują się wydatki na remonty i bieżącą konserwację. Ustawa o własności lokali nie zawiera zasad tworzenia funduszu remontowego, jak również nie wynika z niej, iż jego wyodrębnienie jest obligatoryjne. We wspólnocie nieruchomości fundusz taki może być wyodrębniony, a następnie zawieszony. W ocenie Sądu uchwała w tym zakresie jest zgodna z prawem. Uchwały są formą udziału właścicieli w zarządzaniu nieruchomością, wyrazem ich woli i oprócz spraw, w których muszą być podjęte, jakie wylicza ustawa, mogą być podjęte w każdej innej sprawie, jaką właściciele lokali uznają za ważną.
Zacznijmy od początku, czyli od tytułowego pytania: jak założyć wspólnotę mieszkaniową. Odpowiedź jest prosta – wspólnoty mieszkaniowej się nie zakłada. Powstaje ona automatycznie, z mocy prawa.
Zacznijmy od początku, czyli od tytułowego pytania: jak założyć wspólnotę mieszkaniową. Odpowiedź jest prosta – wspólnoty mieszkaniowej się nie zakłada. Powstaje ona automatycznie, z mocy prawa.
Jeszcze do niedawna wydawało się, że sądy i postępowania przed różnymi organami to nadal domena tradycyjnych dokumentów oraz pism. Natomiast obecnie wszystko przechodzi etap cyfryzacji. Nie inaczej jest...
Jeszcze do niedawna wydawało się, że sądy i postępowania przed różnymi organami to nadal domena tradycyjnych dokumentów oraz pism. Natomiast obecnie wszystko przechodzi etap cyfryzacji. Nie inaczej jest w przypadku, kiedy pomiędzy dłużnika, a wierzyciela wkracza sąd i komornik. Jak więc dochodzić należności w dzisiejszych czasach? Jak skutecznie odzyskać swoje pieniądze?
Wysokie ceny energii, termomodernizacji oraz ogólnego utrzymania budynków będą dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych coraz większym wyzwaniem. W obliczu takiej sytuacji Bank Pocztowy wychodzi naprzeciw...
Wysokie ceny energii, termomodernizacji oraz ogólnego utrzymania budynków będą dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych coraz większym wyzwaniem. W obliczu takiej sytuacji Bank Pocztowy wychodzi naprzeciw potrzebom lokalnych społeczności, oferując korzystne rozwiązanie w postaci Kredytu na OZE (Odnawialne Źródła Energii).
W przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów dochodzi do wszczęcia postępowania administracyjnego. Czy takie postępowanie należy podjąć także w przypadku...
W przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów dochodzi do wszczęcia postępowania administracyjnego. Czy takie postępowanie należy podjąć także w przypadku jednorazowego niedopełnienia obowiązku?
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami jest często mylnie interpretowana, iż jej adresatami są jedynie osoby z niepełnosprawnościami, a sama dostępność...
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami jest często mylnie interpretowana, iż jej adresatami są jedynie osoby z niepełnosprawnościami, a sama dostępność dotyczy wyłącznie barier architektonicznych.
Z segregacją najgorzej radzą sobie osiedla. Powód? Tam, gdzie mieszkańcy korzystają ze wspólnych miejsc gromadzenia odpadów, odpowiedzialność się rozmywa, a przestrzeganie zasad pozostawia wiele do życzenia.
Z segregacją najgorzej radzą sobie osiedla. Powód? Tam, gdzie mieszkańcy korzystają ze wspólnych miejsc gromadzenia odpadów, odpowiedzialność się rozmywa, a przestrzeganie zasad pozostawia wiele do życzenia.
Nie ma przepisu, który jednoznacznie wskazywałby, że spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mają obowiązek sporządzić świadectwa charakterystyki energetycznej dla każdego budynku.
Nie ma przepisu, który jednoznacznie wskazywałby, że spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mają obowiązek sporządzić świadectwa charakterystyki energetycznej dla każdego budynku.
Stres w pracy to stan psychiczny i fizyczny wynikający z napięć związanych z wymaganiami zawodowymi, które przekraczają zdolności i zasoby pracownika do radzenia sobie z nimi. Jest to powszechny problem...
Stres w pracy to stan psychiczny i fizyczny wynikający z napięć związanych z wymaganiami zawodowymi, które przekraczają zdolności i zasoby pracownika do radzenia sobie z nimi. Jest to powszechny problem w dzisiejszych czasach, który może wpływać negatywnie na zdrowie oraz efektywność pracy – także zarządców.
Zgodnie z zapisami ustawy o własności lokali, do końca pierwszego kwartału każdego roku zarząd każdej wspólnoty mieszkaniowej lub zarządca, któremu zarząd powierzono w trybie art. 18 ust. 1 UWL, zobowiązany...
Zgodnie z zapisami ustawy o własności lokali, do końca pierwszego kwartału każdego roku zarząd każdej wspólnoty mieszkaniowej lub zarządca, któremu zarząd powierzono w trybie art. 18 ust. 1 UWL, zobowiązany jest zwołać zebranie ogółu właścicieli nieruchomości. Zebrania te stanowią cenne forum obserwacji lokalnej społeczności i są okazją do poruszenia szerokiego zakresu spraw.
Spółdzielnie i Wspólnoty
Wszystkie kluczowe elementy zarządzania nieruchomościami w jednym miejscu: automatyzacja procesów, nieograniczone możliwości konfiguracji, monitoring inwestycji oraz ich finansów....
Spółdzielnie i Wspólnoty
Wszystkie kluczowe elementy zarządzania nieruchomościami w jednym miejscu: automatyzacja procesów, nieograniczone możliwości konfiguracji, monitoring inwestycji oraz ich finansów. Sprawne przeprowadzanie uchwał zaoszczędzi Twój cenny czas i pozwoli na pełną kontrolę w administrowaniu budynków.
Skutków finansowych podwyżek cen prądu i gazu ziemnego obawiają się nie tylko właściciele lokali oraz domów. Obawy, całkiem słuszne zresztą mają również najemcy zamieszkujący np. lokale wynajmowane od...
Skutków finansowych podwyżek cen prądu i gazu ziemnego obawiają się nie tylko właściciele lokali oraz domów. Obawy, całkiem słuszne zresztą mają również najemcy zamieszkujący np. lokale wynajmowane od gmin, TBS-ów i osób prywatnych.
Współczesne zarządzanie nieruchomościami wspólnot mieszkaniowych ewoluowało w odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się potrzeby rynku, rosnące wymagania mieszkańców oraz postęp technologiczny.
Współczesne zarządzanie nieruchomościami wspólnot mieszkaniowych ewoluowało w odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się potrzeby rynku, rosnące wymagania mieszkańców oraz postęp technologiczny.
Naliczanie opłat, wystawianie faktur dla właścicieli lokali, windykacja należności, księgowanie wpłat właścicieli, rozliczenia z dostawcami, odbiorcami oraz właścicielami nieruchomości, rozliczanie podatków...
Naliczanie opłat, wystawianie faktur dla właścicieli lokali, windykacja należności, księgowanie wpłat właścicieli, rozliczenia z dostawcami, odbiorcami oraz właścicielami nieruchomości, rozliczanie podatków i mediów, realizacja przelewów, sporządzanie corocznych bilansów, generowanie raportów oraz zestawień z realizacji budżetów – to tylko niektóre spośród długiej listy zadań księgowych we wspólnocie mieszkaniowej. Do tego dochodzi niestabilność prawa. Często słyszymy o nowelizacjach ustaw, wprowadzaniu...
Jedna ze spółdzielni mieszkaniowych w Wielkopolsce apeluje, by nie rozrzucać resztek jedzenia na trawniki czy chodniki przed blokiem. Problem dokarmiania ptaków resztkami jedzenia, szczególnie chlebem,...
Jedna ze spółdzielni mieszkaniowych w Wielkopolsce apeluje, by nie rozrzucać resztek jedzenia na trawniki czy chodniki przed blokiem. Problem dokarmiania ptaków resztkami jedzenia, szczególnie chlebem, występuje na wielu osiedlach.
Zgodnie z art. 659 Kodeksu cywilnego, przez umowę najmu wynajmujący (wspólnota mieszkaniowa) zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje...
Zgodnie z art. 659 Kodeksu cywilnego, przez umowę najmu wynajmujący (wspólnota mieszkaniowa) zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Czynsz może być oznaczony w pieniądzach lub w świadczeniach innego rodzaju.
Problem gromadzenia gabarytów w garażach podziemnych jest złożony i wymaga podjęcia odpowiednich działań zarówno przez właścicieli mieszkań, jak i zarządców budynków. Przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych,...
Problem gromadzenia gabarytów w garażach podziemnych jest złożony i wymaga podjęcia odpowiednich działań zarówno przez właścicieli mieszkań, jak i zarządców budynków. Przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych, dbanie o porządek oraz edukowanie mieszkańców na temat zagrożeń związanych z przechowywaniem niedozwolonych przedmiotów w garażach podziemnych – to kluczowe kroki w kierunku rozwiązania tego problemu.
Przedstawiamy produkty i usługi, z których warto skorzystać, przeprowadzając remont i termomodernizację w 2025 roku. Nowoczesne i ekologiczne rozwiązania mogą z początku oznaczać wyższe koszty. Skąd wziąć...
Przedstawiamy produkty i usługi, z których warto skorzystać, przeprowadzając remont i termomodernizację w 2025 roku. Nowoczesne i ekologiczne rozwiązania mogą z początku oznaczać wyższe koszty. Skąd wziąć na to pieniądze? W naszym zestawieniu uwzględniliśmy także premie i granty dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, które pozwolą sfinansować planowane inwestycje. Życzymy miłej lektury!
Rekordowy wzrost kosztów użytkowania lokali sprawił, że długi za mieszkanie są o wiele częstszym zjawiskiem. Nie chodzi jedynie o wielomiesięczne zadłużenie. Opóźnienia wielu mieszkańców bloku sięgające...
Rekordowy wzrost kosztów użytkowania lokali sprawił, że długi za mieszkanie są o wiele częstszym zjawiskiem. Nie chodzi jedynie o wielomiesięczne zadłużenie. Opóźnienia wielu mieszkańców bloku sięgające kilku dni również mogą stanowić wyzwanie w kontekście płynności finansowej wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej. Dlatego można spodziewać się, że niektóre wspólnoty mieszkaniowe oraz spółdzielnie będą próbowały motywować mieszkańców budynku do terminowych płatności. Jednym z możliwych rozwiązań...
Na podstawie art. 62 ustawy Prawo budowlane oraz na podstawie art. 31 ustawy o charakterystyce energetycznej budynków, instalatorzy, którzy posiadają odpowiednie uprawnienia budowlane, powinni dokonywać...
Na podstawie art. 62 ustawy Prawo budowlane oraz na podstawie art. 31 ustawy o charakterystyce energetycznej budynków, instalatorzy, którzy posiadają odpowiednie uprawnienia budowlane, powinni dokonywać kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji w budynkach.
Wielu mieszkańców bloków wielorodzinnych poszukuje sposobów na niższe rachunki za ogrzewanie. Niektórzy decydują się na zakręcanie grzejników, licząc, że ogrzeją się od sąsiednich mieszkań. To bardzo zły...
Wielu mieszkańców bloków wielorodzinnych poszukuje sposobów na niższe rachunki za ogrzewanie. Niektórzy decydują się na zakręcanie grzejników, licząc, że ogrzeją się od sąsiednich mieszkań. To bardzo zły sposób. Takie działanie może zostać uznane przez spółdzielnie za kradzież ciepła, a za to grozi mandat.
Jesień i zima to szczególny czas dla zarządców nieruchomości. Po pierwsze, przybywa czynników, które mogą zagrażać bezpieczeństwu budynku i osób w nim przebywających. Po drugie, wzrasta liczba czynności...
Jesień i zima to szczególny czas dla zarządców nieruchomości. Po pierwsze, przybywa czynników, które mogą zagrażać bezpieczeństwu budynku i osób w nim przebywających. Po drugie, wzrasta liczba czynności związanych z kontrolami i przeglądami, których wymaga prawo. Po trzecie, zima to czas wymagający specjalnego przygotowania.
Z pozoru winda to tylko detal, kolejny punkt na liście inwestycyjnej. Winda – jedzie w górę, zjeżdża w dół. Ale w tej ciszy mechanicznego ruchu kryje się historia, o której większość mieszkańców dowiaduje...
Z pozoru winda to tylko detal, kolejny punkt na liście inwestycyjnej. Winda – jedzie w górę, zjeżdża w dół. Ale w tej ciszy mechanicznego ruchu kryje się historia, o której większość mieszkańców dowiaduje się dopiero wtedy, gdy jest już za późno. Wtedy, gdy pojawia się rachunek.
W obliczu drożejących mediów oraz wysokich kosztów eksploatacyjnych niezwykle istotne staje się podejmowanie działań ograniczających wydatki. Jednym z kluczowych sposobów, aby osiągnąć ten cel jest wdrożenie...
W obliczu drożejących mediów oraz wysokich kosztów eksploatacyjnych niezwykle istotne staje się podejmowanie działań ograniczających wydatki. Jednym z kluczowych sposobów, aby osiągnąć ten cel jest wdrożenie rozwiązań proekologicznych np. instalacja paneli fotowoltaicznych czy termomodernizacja nieruchomości. Dla Wspólnot i Spółdzielni Mieszkaniowych to nie tylko krok w kierunku oszczędności finansowych, ale również podwyższenie wartości budynku oraz znaczny wkład w ochronę środowiska.
Produkując odzież, artykuły przemysłowe, czy nawet żywność, producenci zastanawiają się, kto ma być nabywcą, użytkownikiem produkowanego wyrobu. Czy przyszły nabywca odzieży jest wysoki, czy niski, szczupły...
Produkując odzież, artykuły przemysłowe, czy nawet żywność, producenci zastanawiają się, kto ma być nabywcą, użytkownikiem produkowanego wyrobu. Czy przyszły nabywca odzieży jest wysoki, czy niski, szczupły czy tęgi, nie mówiąc już o płci. Czy potencjalny nabywca samochodu to człowiek młody i pełen temperamentu, czy też człowiek dojrzały, mający rodzinę, czy może prowadzący przedsiębiorstwo, a samochód ma być używany również w celach gospodarczych. Czy konsument żywności ma preferencje dietetyczne,...
Ile kosztują kosze na śmieci? To pytanie zadaje sobie wiele osób urządzających dom, firmę czy ogród. I choć w pierwszej chwili można pomyśleć, że to tylko zwykły pojemnik na odpady, w praktyce wybór odpowiedniego...
Ile kosztują kosze na śmieci? To pytanie zadaje sobie wiele osób urządzających dom, firmę czy ogród. I choć w pierwszej chwili można pomyśleć, że to tylko zwykły pojemnik na odpady, w praktyce wybór odpowiedniego ma ogromne znaczenie. To, jakie kosze do segregacji śmieci wybierzesz, wpływa bowiem na wygodę ich codziennego użytkowania i możliwość utrzymania porządku w wybranej przestrzeni. Koszt ich zakupu zatem też może być zróżnicowany - zaczyna się od kilkudziesięciu złotych za małe pojemniki na...
Sieci gazowe zasilane gazem płynnym (LPG) nie różnią się znacząco od tych zasilanych gazem ziemnym. Pierwsze z wymienionych dostarczają gaz ze zbiornika znajdującego się w pobliżu inwestycji, drugie są...
Sieci gazowe zasilane gazem płynnym (LPG) nie różnią się znacząco od tych zasilanych gazem ziemnym. Pierwsze z wymienionych dostarczają gaz ze zbiornika znajdującego się w pobliżu inwestycji, drugie są ogólnopolskie. Z sieci zasilanych gazem płynnym mogą korzystać spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe oraz deweloperzy. Dla samych mieszkańców, zarządców czy użytkowników oznaczają realne korzyści.
Dnia 17 grudnia 2021 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetycznej zatwierdził nowe taryfy na sprzedaż gazu domostwom dla PGNiG Obrót Detaliczny oraz na dystrybucję tego paliwa dla Polskiej Spółki Gazownictwa...
Dnia 17 grudnia 2021 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetycznej zatwierdził nowe taryfy na sprzedaż gazu domostwom dla PGNiG Obrót Detaliczny oraz na dystrybucję tego paliwa dla Polskiej Spółki Gazownictwa (PSG). Od teraz za gaz będzie trzeba płacić średnio o ponad 50 proc. więcej. W niektórych przypadkach podwyżki wyniosą nawet kilkaset proc. Czy można uchronić się przed drastycznymi podwyżkami cen gazu?
Jedną z alternatyw dla budynków wielorodzinnych z kotłowniami olejowymi jest ogrzewanie gazem płynnym (LPG), szczególnie na obszarach bez dostępu do gazu ziemnego. Instalacja grzewcza zasilana LPG jest...
Jedną z alternatyw dla budynków wielorodzinnych z kotłowniami olejowymi jest ogrzewanie gazem płynnym (LPG), szczególnie na obszarach bez dostępu do gazu ziemnego. Instalacja grzewcza zasilana LPG jest całkowicie bezobsługowa, a przede wszystkim tańsza w eksploatacji od instalacji na lekki olej opałowy.
Od dłuższego już czasu mierzymy się z historyczną niestabilnością na rynku energetycznym. Przejawia się ona w dwóch obszarach – ograniczona dostępność niektórych źródeł energii oraz rosnące ceny. W wielu...
Od dłuższego już czasu mierzymy się z historyczną niestabilnością na rynku energetycznym. Przejawia się ona w dwóch obszarach – ograniczona dostępność niektórych źródeł energii oraz rosnące ceny. W wielu przypadkach inwestorzy nie mogą skorzystać z gazu ziemnego, ponieważ nie mają dostępu do sieci gazu ziemnego albo ich zapotrzebowanie na energię przewyższa możliwości przesyłowe istniejącej sieci. Dodatkowo część inwestorów nie chce korzystać z gazu ziemnego z sieci z uwagi na jego cenę i brak przejrzystości...
W Polsce nadal duża część budynków wielorodzinnych jest ogrzewana przestarzałymi systemami grzewczymi, które nie zapewniają mieszkańcom niezbędnego komfortu, a wręcz są szkodliwe dla ich zdrowia. Właściciele...
W Polsce nadal duża część budynków wielorodzinnych jest ogrzewana przestarzałymi systemami grzewczymi, które nie zapewniają mieszkańcom niezbędnego komfortu, a wręcz są szkodliwe dla ich zdrowia. Właściciele i administratorzy coraz częściej podejmują działania zmierzające do wymiany ogrzewania w takich lokalach. Stają przed dylematem, jakie źródło energii wybrać? Najbardziej oczywistym rozwiązaniem jest podłączenie budynku do ciepłowni miejskiej lub sieci gazu ziemnego, ale nie wszędzie jest taka...
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień przeglądarki dotyczących cookies. Nim Państwo zaczną korzystać z naszego serwisu prosimy o zapoznanie się z naszą polityką prywatności oraz Informacją o Cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności oraz Informacji o Cookies. Administratorem Państwa danych osobowych jest Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.K., nr KRS: 0000537655, z siedzibą w 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. +48 22 810-21-24, właściciel strony www.administrator24.info. Twoje Dane Osobowe będą chronione zgodnie z wytycznymi polityki prywatności www.administrator24.info oraz zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r i z Ustawą o ochronie danych osobowych Dz.U. 2018 poz. 1000 z dnia 10 maja 2018r.