Petycja ZRSM RP do Komisji Europejskiej

PETYCJA DO KOMISJI EUROPEJSKIEJ¹

w sprawie potrzeby zmiany DYREKTYWY 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r., dotyczącej wspólnego systemu podatku od wartości dodanej poprzez zwolnienie z VAT cen energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków, z uwagi na obserwowany wzrost cen energii na rynkach światowych, który jest wynikiem oddziaływania szeregu nakładających się na siebie czynników, głównie inwazji zbrojnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz mniejszego ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19.

1. Osoba wnosząca petycję:

Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych RP

2. Reprezentowany przez:

Prof. ucz. dra Jerzego Jankowskiego – Prezesa Zarządu

Eugeniusza Zielińskiego – Wiceprezesa Zarządu

3. Obywatelstwo:

Osoba prawna prawa polskiego/polskie

4. Adres/siedziba do doręczeń:

ul. Jasna 1/318, 00-013 Warszawa (POLSKA)

5. Telefon/faks/e-mail:

tel./faks: +48 22 827 29 87, zrsmrp@zrsmrp.com.pl

6. Podstawa prawna wniesienia petycji:

Wnoszący petycję będący związkiem rewizyjnym spółdzielni mieszkaniowych w rozumieniu przepisu art. 240 §3 pkt 4 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, zgodnie z którym do zadań związku rewizyjnego należy reprezentowanie interesów zrzeszonych spółdzielni za granicą, działając na podstawie art. 20 ust. 2 pkt d w zw. z art. 227 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz art. 44 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej niniejszym zwraca się do Komisji Europejskiej z petycją w sprawie potrzeby zmiany DYREKTYWY 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej poprzez zwolnienie z VAT cen energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków, z uwagi na obserwowany wzrost cen energii na rynkach światowych, który jest wynikiem oddziaływania szeregu nakładających się na siebie czynników, głównie inwazji zbrojnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz mniejszego ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19.

7. Zakres działalności Unii Europejskiej dotyczący bezpośrednio wnoszącego petycję:

Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej nie zawierają przepisów odnoszących się w sposób kompleksowy do spółdzielczości. Nie ulega jednak wątpliwości, że tworzenie i działalność spółdzielni posiada wymiar unijny i zostało zapisane zarówno w aktach prawa pierwotnego jak i pochodnego Unii Europejskiej. Świadczy o tym chociażby treść aktu prawa pochodnego Unii Europejskiej jakim jest Rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (SCE). W rozporządzeniu tym wskazano, że podstawowym celem Unii Europejskiej, w tym państw członkowskich, jest stworzenie przyjaznego środowiska, które umożliwi spółdzielniom współuczestniczenie z innymi formami przedsiębiorczości na tej samej płaszczyźnie. Ponadto w rozporządzeniu tym potwierdzono, iż spółdzielnie stanowią formę organizacji ogólnie uznaną we wszystkich państwach członkowskich, a także że w przypadku spółdzielni chodzi przede wszystkim o zrzeszenie osób fizycznych lub prawnych, do których stosuje się odmienne i szczególne zasady funkcjonowania niż w stosunku do pozostałych podmiotów gospodarczych.

Zgodnie z art. 4 ust. 3, art. 5 ust. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej państwa członkowskie podejmują wszelkie środki ogólne lub szczególne, właściwe dla zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z Traktatów lub aktów instytucji Unii Europejskiej oraz ułatwiają wypełnianie przez Unię jej zadań i powstrzymują się od podejmowania wszelkich środków, które mogłyby zagrażać urzeczywistnieniu celów Unii.

W art. 6 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej prawodawca europejski przesądził, iż prawa podstawowe, zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wynikające z tradycji konstytucyjnych wspólnych Państwom Członkowskim, stanowią część prawa Unii jako zasady ogólne prawa, w tym art. 11 ust. 1 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, zgodnie z którym każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzenia się oraz do swobodnego stowarzyszania się.

Spółdzielnie zostały uznane w przepisie art. 54 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Zgodnie z tym przepisem przez spółki rozumie się spółki prawa cywilnego lub handlowego, a także spółdzielnie oraz inne osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego, z wyjątkiem tych, których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysków.

Szczególny charakter spółdzielni został w sposób wyraźny potwierdzony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 8 września 2011 r. (C‑78/08 do C‑80/08), w którym podkreślono, że spółdzielnie działają zgodnie ze specyficznymi zasadami odróżniającymi je od innych podmiotów gospodarczych. Także prawodawca europejski, przyjmując m.in. rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2013 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej, jak i Komisja Europejska w swym komunikacie z dnia 23 lutego 2004 r. w sprawie wspierania przedsiębiorczości spółdzielczej w Europie (COM(2004)0018), wprost potwierdzili szczególne cechy charakterystyczne przedsiębiorczości spółdzielczej, do których należy stosować odmienne i szczególne zasady funkcjonowania niż w stosunku do pozostałych podmiotów gospodarczych (por. pkt 7 rozporządzenia Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2013 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej).

Niniejsza petycja objęta jest zatem zakresem działalności Unii Europejskiej i dotyczy bezpośrednio wnoszącego petycję.

8. Stan faktyczny i prawny sprawy:

Celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, w szczególności z tytułu przekształceń praw do lokali. Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Realizuje ona więc szczególne cele społeczne, które istotne są dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej. Tym samym przedmiotowa forma gospodarowania zasługuje na uwzględnienie jej statusu prawnego w DYREKTYWIE 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej poprzez zwolnienie z VAT cen energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków, z uwagi na obserwowany wzrost cen energii na rynkach światowych, który jest wynikiem oddziaływania szeregu nakładających się na siebie czynników, głównie inwazji zbrojnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz mniejszego ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19.

W związku z powyższym proponuje się, aby w art. 132 ww. dyrektywy po lit. l), zgodnie z którym: „państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT transakcje świadczenia usług, a także dostawy towarów ściśle z nimi związanych, w zakresie zbiorowego interesu swoich członków w zamian za składkę ustaloną zgodnie ze statutem, przez organizacje nienastawione na osiąganie zysku mające cele natury politycznej, związkowej, religijnej, patriotycznej, filozoficznej, filantropijnej lub obywatelskiej (…)”; dodać lit. ll), która otrzymałaby następujące brzmienie: „państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT ceny energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków’’.

Wnoszący petycję gotowy jest dostarczyć na żądanie Komisji Europejskiej wszelkie dodatkowe dokumenty oraz udzielić niezbędnych wyjaśnień, w zakresie objętym niniejszą petycją.

Wobec powyższego wnosimy jak w petitum petycji.

9. Miejsce, data i podpis osoby wnoszącej petycję: Warszawa, 30 stycznia 2023 r.

¹Publikujemy treść petycji ZSRM RM in extenso

Komentarz Kancelarii Prawnej Derc Pałka do petycji, złożonej w dniu 30 stycznia 2023 roku w Komisji Europejskiej 

Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych RP zwrócił się do Komisji Europejskiej nie ze skargą, ale z petycją, która powinna spowodować zmiany w dyrektywie 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej poprzez zwolnienie z VAT cen energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków. W petycji proponuje się, aby w art. 132 ww. dyrektywy po lit. l), zgodnie z którym „państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT transakcje świadczenia usług, a także dostawy towarów ściśle z nimi związanych, w zakresie zbiorowego interesu swoich członków w zamian za składkę ustaloną zgodnie ze statutem, przez organizacje nienastawione na osiąganie zysku mające cele natury politycznej, związkowej, religijnej, patriotycznej, filozoficznej, filantropijnej lub obywatelskiej (…);’’ dodać lit. ll), która otrzymałaby następujące brzmienie: „państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT ceny energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków’’. Regulacja ta zobowiązuje bowiem państwa członkowskie to stosowania przedmiotowych zwolnień. Nie możemy bowiem pomijać szczególnego charakteru spółdzielni, który został w sposób wyraźny potwierdzony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 8 września 2011 r. (C‑78/08 do C‑80/08), w którym podkreślono, że spółdzielnie działają zgodnie ze specyficznymi zasadami odróżniającymi je od innych podmiotów gospodarczych. Dodatkowo wskazać należy, że celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Spółdzielnia mieszkaniowa nie może również odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków. Wpisują się one zatem w cel unijnej regulacji, która zagwarantowałaby ochronę polskich rodzin przed drastycznymi podwyżkami cen energii.