Remont dachu płaskiego – wiele możliwości

Najczęstszą przyczyną przecieków z dachu jest nieszczelna hydroizolacja, ale mogą one także wynikać z błędów popełnionych podczas budowy stropodachu.

Zastana sytuacja

W przypadku nowych dachów płaskich przecieki raczej nie powinny nas niemiło zaskoczyć, ponieważ przegrody te powstają zazwyczaj z dobrych jakościowo materiałów, a technologie ich budowy są dopracowane. Natomiast kilkudziesięcioletnie dachy z czasów PRL pokrywano materiałami, które udało się zdobyć z wielkim trudem, ponadto były budowane w niekontrolowany sposób. Dodatkowo w latach 60. czy 70. ubiegłego wieku uważano, że pustka powietrzna jest doskonałym izolatorem, więc zazwyczaj rezygnowano z ocieplenia stropodachów lub stosowano wyłącznie warstwę żużlu, supremy bądź gliny wymieszanej z trocinami. Także paroizolacja była układana sporadycznie. 

Aby zapobiec zawilgoceniu warstwy termoizolacji (co skutkuje utratą właściwości cieplnych materiału), powinno się pod nią zastosować izolację paroszczelną. Niestety praktyka była bardzo często inna. Tak w bardzo dużym skrócie było kiedyś, więc takie dachy dziś wymagają remontu. Jednak zanim do niego przystąpimy, zlećmy ocenę stanu stropodachu specjaliście. Fachowiec doradzi, jak najlepiej i najbezpieczniej przeprowadzić prace naprawcze oraz jakich materiałów użyć. 

Perspektywy na miarę możliwości

Kilkudziesięcioletnie dachy płaskie zazwyczaj pokryte są tradycyjnymi papami. Jednak nie zawierały one żadnych dodatków modyfikujących, więc roztapiały się na słońcu, sztywniały na mrozie, pękały, rozszczelniały i dość szybko ulegały zniszczeniu. Bardzo często uszkodzenia powierzchniowe były likwidowane za pomocą smołowania lub lepiku asfaltowego.Na szczęście są inne nowoczesne materiały, które umożliwią skuteczną naprawę dachu płaskiego. O pomoc w ich dobraniu poprośmy dekarza.

Co ważne, nie zawsze trzeba zrywać stare pokrycie. Jeżeli na dachu występują nieliczne bąble i wydęcia, a warstwa termoizolacyjna (o ile oczywiście jest) nie jest zamoczona ani zawilgocona, to papa może pozostać na dachu. W takim przypadku należy wysuszyć zniszczone miejsca i załatać za pomocą łat z papy podkładowej termozgrzewalnej. Następnie dach można pokryć jedną lub dwoma warstwami nowego pokrycia. Ta metoda jest powszechnie stosowana podczas remontów awaryjnych lub gdy dachu nie można zostawić bez pokrycia.

Jednak gdy izolacja jest uszkodzona na całej powierzchni, to nie ma już czego ratować i łatać. Jedynym wyjściem z sytuacji jest usunięcie całego starego pokrycia aż do podstawy betonowej. Po oczyszczeniu i wysuszeniu powierzchni układa się nowe pokrycie – w jednej lub dwóch warstwach. Wybór jest spory – nowoczesne modyfikowane papy, membrany czy powłoki bezszwowe. Co ważne, jeżeli pod pokryciem ułożono termoizolację i jest ona uszkodzona, to również ją usuwamy – na oczyszczone podłoże układamy paroizolację, termoizolację i hydroizolację.

Papy w XXI wieku

Stary dach możemy zaizolować, wykorzystując papy termozgrzewalne modyfikowane SBS na osnowie z włókniny poliestrowej. Dzięki osłonie papa jest wytrzymała na rozciąganie i ruchy termiczne na mocno nagrzewającej się dość sporej powierzchni. Na rynku dostępne są także inne rodzaje pap, na przykład na osnowie z tkaniny szklanej. Są one jednak mniej elastyczne, więc będą dobrym wyborem, gdy podłoże jest stabilne. W przypadku dachów niewentylowanych warto zastosować papę z wbudowanym systemem wentylacji podłoża. Sprawdzi się również papa perforowana i uzupełniona kominkami wentylacyjnymi.

Powłoki bitumiczne w różnych odsłonach

Do renowacji pokryć bitumicznych można z powodzeniem wykorzystać lepiki. Praktyczne są te bitumiczne na bazie rozpuszczalników organicznych, przeznaczone do stosowania na zimno. To gęste masy, które na zabezpieczane podłoże nanosi się pędzlem, szpachlą lub przez natrysk. Lepiki mogą być jedno- lub dwukomponentowe. Można je wykorzystać nie tylko do przyklejania papy, ale także tworzenia bezspoinowych pokryć dachowych. Powłokę renowacyjną nakłada się na dokładnie oczyszczone z zanieczyszczeń podłoże, muszą być także naprawione dostrzegalne uszkodzenia (poprzez wklejenia łat z kawałków papy).

Do naprawy dachów płaskich (co ważne bez zrywania starej papy!) polecane są także gumy w płynie – elastomerowo modyfikowane emulsje bitumiczne, na bazie wody. Produkty wyróżniają się dużą elastycznością, a po nałożeniu tworzą jednorodną, bezszwową, trwałą i niezawodną przed długie lata powłokę. Gumy w płynie nakłada się na zimno – ręcznie lub maszynowo.

A może membrana?

Do hydroizolacji dachów płaskich możemy wykorzystać płynne membrany na bazie żywic poliuretanowych. Na stare pokrycie z papy aplikuje się je wałkiem lub natryskuje, zazwyczaj nakłada się dwie warstwy, chociaż dostępne są produkty, które nakłada się tylko w jednej warstwie, co znacznie skraca remont dachu. Uzyskana w ten sposób powłoka jest bezszwowa (co dodatkowo niweluje wszelkie możliwości przepuszczenia wilgoci do wewnątrz), silnie związana z podłożem, elastyczna, wytrzymała, odporna na czynniki mechaniczne, chemiczne i eksploatacyjne, na przykład promieniowanie UV, wysokie oraz niskie temperatury (od -40 do +90ºC) czy stojącą wodę.

Niektórzy producenci dodatkowo wzbogacają swoje membrany, dzięki czemu warstwa hydroizolacyjna ma wysokie parametry refleksyjności promieni słonecznych. Przekłada się to bezpośrednio m.in. na niższą temperaturę w pomieszczeniach na poddaszu latem, zapewniając komfort przebywania w pomieszczeniach oraz obniżając koszty klimatyzacji. O tym, jak trwałe są powłoki wykonane z płynnych membran, świadczy długa, nawet 25-letnia gwarancja na szczelność.

Płyty na dachy

Do odbudowy dachów płaskich można zastosować płyty warstwowe, oczywiście po konsultacji z fachowcem, gdyż jest to spore obciążenie. Dachowe płyty zbudowane są z dwóch warstw blachy, pomiędzy którymi znajduje się rdzeń konstrukcyjno-izolacyjny, na przykład z pianki PIR. Co ważne, płyty warstwowe nie pochłaniają wilgoci, nie kurczą się, nie rozwarstwiają, nie pęcznieją i nie butwieją – zachowują swój kształt i są stabilne wymiarowo. Są również odporne na rozwój wykwitów. Stworzą nie tylko trwałe pokrycie, ale również odpowiednio docieplą stropodach.

Koniecznie ze spadkiem

Dach płaski nie jest zupełnie płaski! Zawsze budowany jest z niewielkim spadkiem, aby nie zalegała na nim woda. Jeśli jednak zauważymy na stropodachu zastoiska wody, to znaczy, że kąt nachylenia połaci jest nieprawidłowy. Do zaburzeń mogło dojść z wielu przyczyn, na przykład w wyniku zapadnięcia się warstw, zgrubień papy czy ugięcia konstrukcji. Aby przywrócić prawidłowy stan, niezbędne jest ukształtowanie nowego spadku i to jeszcze przed ułożeniem nowej warstwy hydroizolacyjnej.

Ciepło pod dachem

Dach wentylowany najłatwiej ocieplić, układając na stropie ostatniej kondygnacji wełnę mineralną lub styropian. Aby ciepło nie uciekało przez ściankę attykową, izolację termiczną należy ułożyć po jej zewnętrznej stronie. W niską przestrzeń wentylacyjną można wdmuchać granulaty z wełny mineralnej, styropianu lub włókna z wełny mineralnej czy celulozy. Uwaga! Między pokryciem a ułożonym na stropie ociepleniem należy pozostawić pustkę wentylacyjną – zapobiegniemy w ten sposób gromadzeniu się wilgoci. Ponadto w ściankach kolankowych co około 3 m rozmieszcza się otwory wentylacyjne – warto zabezpieczyć je siatką, która uniemożliwi przedostawanie się owadów czy ptaków na poddasze.

Natomiast jeśli planujemy ocieplenie dachu niewentylowanego, musimy najpierw zerwać wszystkie warstwy znajdujące się na betonowej wylewce. Na czystym podłożu układamy paroizolację, a na niej twardy materiał termoizolacyjny, na przykład płyty z wełny mineralnej czy styropian. Zazwyczaj wykorzystuje się wełnę mineralną, ponieważ jest odporna na wysoką temperaturę, a taka powstaje podczas zgrzewania pap termozgrzewalnych. Jeśli jednak ocieplamy stropodach styropianem, to musimy go zabezpieczyć warstwą betonu – niestety stanowi ona dodatkowe obciążenie dachu.

Prace remontowe ułatwiają nowoczesne materiały warstwowe. Możemy na stropodachu ułożyć na przykład styropian lub twardą piankę poliuretanową, które z jednej strony są pokryte papą lub z jednej strony mają papę, a z drugiej paroizolację. Oczywiście sprawdzą się również płyty warstwowe.

Dach do góry nogami

Remontując dach płaski, warto pokusić się o wykonanie dachu odwróconego, który gwarantuje dużo większą szczelność i trwałość konstrukcji dachowej. Układ warstw w tym systemie wygląda następująco: płyta stropowa z ukształtowanym spadkiem, izolacja przeciwwodna (najczęściej z dwóch warstw papy termozgrzewalnej), warstwa termoizolacyjna (ze specjalnych płyt styropianowych odmiany hydro lub z polistyrenu ekstrudowanego), warstwa dociskowa (zazwyczaj to podsypka żwirowa bądź betonowe płyty chodnikowe). Taką stworzoną płaską powierzchnię dachową łatwo jest przeznaczyć na cele użytkowe, na przykład taras czy ogród.  

Artykuł ukazał się w pierwodruku w mie­sięczniku „Izolacje” nr 4/24