Upadłość konsumencka – co z mieszkaniem?

Zmiany prawne z 2020 roku ułatwiły sytuację dłużników 

Dane Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej (COIG) pokazują liczbę konsumentów, którzy ogłosili upadłość w ostatnich latach:

• 2015 r. – 2112
• 2016 r. – 4434
• 2017 r. – 5535
• 2018 r. – 6570
• 2019 r. – 7944
• 2020 r. – 13 084

Ze względu na restrykcyjne regulacje, przed 2015 rokiem upadłość konsumencka była zupełną rzadkością. Pierwsza zmiana liberalizująca zasady upadłości konsumenckiej miała miejsce na początku 2015 r.

– Jednym z jej celów było umożliwienie ogłoszenia upadłości przez osoby posiadające tylko jednego wierzyciela i usunięcie kłopotliwych barier finansowych (m.in. dzięki możliwości tymczasowego sfinansowania kosztów postępowania przez Skarb Państwa) – wyjaśnia Leszek Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

W 2020 r. ustawodawca wprowadził kolejne zmiany prawne, które są bardziej kontrowersyjne. Nowe przepisy (obowiązujące od 24 marca 2020 r.) skutkują tym, że upadłość konsumencką może ogłosić również osoba, która doprowadziła do swojego bankructwa umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa. 

Nieruchomość odgrywa kluczową rolę podczas upadłości

Jeżeli chodzi o rolę nieruchomości podczas złożonej procedury upadłości konsumenckiej, to warto nadmienić, że już we wniosku upadłościowym dłużnik musi podać wykaz majątku (również nieruchomego) wraz z szacunkową wyceną. Po wydaniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości, syndyk będzie decydował co do sposobu likwidacji masy upadłościowej, w której skład zwykle wchodzą także nieruchomości. W zawiadomieniu dotyczącym sposobu likwidacji nieruchomości, syndyk informuje wierzycieli oraz sąd m.in. o minimalnej cenie sprzedaży domu, lokalu lub gruntu. Gdy wskazana przez syndyka minimalna cena sprzedaży jest zbyt niska, można złożyć skargę na czynności syndyka.

Po sprzedaży nieruchomości oraz innych składników majątku dłużnika syndyk zwykle przedstawia sądowi projekt planu spłaty wierzycieli zakładającego częściowe umorzenie długów. Ustalenie planu spłaty będzie niemożliwe, jeśli dłużnik jest w ogóle niezdolny do regulowania zobowiązań (np. na skutek ciężkiej choroby). W takiej sytuacji może dojść nawet do całkowitego oddłużenia. Co do zasady, plan spłaty będzie niemożliwy także wtedy, gdy zadłużenie jest efektem celowego działania albo dłużnik skorzystał z upadłości konsumenckiej w ciągu ostatnich 10 lat. W tych dwóch ostatnich przypadkach sąd kierując się względami humanitarnymi lub względami słuszności, może jednak podjąć decyzję o:

• ustaleniu planu spłaty wierzycieli przewidującego częściowe oddłużenie;
• umorzeniu zobowiązań upadłego dłużnika bez ustalenia planu spłaty wierzycieli;
• warunkowym umorzeniu długów bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.

Dłużnik nie pozostanie bez dachu nad głową

Warto jeszcze poruszyć kwestię potrzeb mieszkaniowych dłużnika. Wiele osób, które interesuje upadłość konsumencka jako sposób wyjścia z kłopotów, niestety może obawiać się, że po sprzedaży nieruchomości przez syndyka stracą dach nad głową. Trzeba zatem nadmienić, że przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe (Dz.U. 2003 nr 60 poz. 535) przewidują wypłatę na rzecz dłużnika kwoty odpowiadającej przeciętnemu kosztowi wynajmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości przez okres od 12 do 24 miesięcy.

– Na taką wypłatę dokonywaną ze środków uzyskanych po sprzedaży domu lub lokalu mieszkalnego mogą liczyć dłużnicy, którzy w inny sposób nie dadzą rady zaspokoić potrzeb mieszkaniowych swoich i osób pozostających na ich utrzymaniu – tłumaczy Leszek Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Źródło: Leszek Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!