Pilna renowacja budynków, w których ubogo żyje 17 proc. Polaków

Obecnie ponad 17 proc. czyli ok. 9,4 mln Polaków żyje w trudnych warunkach mieszkaniowych, a co czwartego dotyka brak dostępu do światła dziennego, wilgoć i grzyb, chłód i hałas. Eksperci alarmują o przyspieszenie fali renowacji budynków.

W samym 2020 roku budynki były odpowiedzialne za 37 proc. globalnych emisji CO2 i 36 proc. zużycia energii – około dwie trzecie tej energii cały czas pochodzi z paliw kopalnych. Minimalizowanie śladu węglowego w tym sektorze jest zatem jednym z najbardziej efektywnych sposobów łagodzenia skutków zmian klimatu. Warto wiedzieć, że w 2020 roku budownictwo i nieruchomości odpowiadały za produkcję około jednej trzeciej światowych odpadów i zużycie około 3 mld ton surowców.

Barometr Zdrowych Domów

Siódma edycja cyklicznego raportu „Barometr Zdrowych Domów”, opracowanego przez firmę VELUX wraz z Dolnośląskim Instytutem Studiów Energetycznych we Wrocławiu i UN Global Compact Network Poland, podkreśla znaczenie i potrzebę gruntownej transformacji budownictwa mieszkaniowego. Szczególnie w dobie kryzysu energetycznego, z którym mierzy się Polska i Europa.

Zgodnie z przyjętą w 2022 roku przez rząd, Długoterminową Strategią Renowacji Budynków w Polsce, spośród 14,2 mln budynków (prawie 40 proc. to jednorodzinne budynki mieszkalne) nawet 70 proc. nie spełnia standardów efektywności energetycznej, a wiele z nich nie ma nawet izolacji cieplnej. Wspomniany raportu wskazuje, że inwestycje w renowację i efektywność energetyczną takich starzejących się budynków mieszkalnych mogą przynieść w Polsce ogromne korzyści: ekonomiczne, społeczne, środowiskowe i gospodarcze. Szacuje się, że ograniczenie zagrożeń związanych z klimatem wewnątrz budynków czyli zmniejszenie narażenia na wilgoć i pleśń, powiększenie dostępu do światła dziennego oraz zwiększenie współczynników wentylacji w budynkach – do 2050 roku przyniosłoby gospodarce dodatkowe 17 mld euro oszczędności (w tym ok. 4 mld zł w obszarze zdrowotnym).

Może Cię zainteresuje: Zamrożenie cen prądu na 2023

Przedstawiciele UN Global Compact podkreślają, że kilkudziesięcioletnie budynki wymagają potężnego pakietu inwestycyjnego. Brak tam rozwiązań, które pozwalałyby na zastosowanie przykładowo energetyki rozproszonej. Nowe budynki powinny być z kolei budowane w odpowiednim standardzie, gwarantującym niskie zużycie energii. Idealnie byłoby gdyby budynek sam produkował energię, na co pozawala fotowoltaika na dachu, magazyn energii, pompa ciepła od spodu i taka powłoka na szybach i elewacji, która generuje energię nie tylko ze słońca, ale też z lamp ulicznych.

Zagrożenia wewnątrz pomieszczeń 

Inwestycje w zrównoważone budownictwo to coś więcej niż tylko ograniczanie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych oraz stymulowanie gospodarki. Zdrowe domy i miejsca pracy to podstawa rozwiniętych społeczności i odgrywają istotną rolę w zmniejszaniu nierówności społecznych oraz ograniczeniu zachorowalności na część chorób. Stan budynków i ich klimat wewnętrzny wpływa na zdrowie fizyczne i kondycję psychiczną.

Z raportu wynika, że obecnie co czwarty Polak (9,4 mln osób) cierpi z powodu braku dostępu do światła dziennego, wilgoci i grzyba, chłodu lub hałasu. Ludzie narażeni na działanie powyższych czynników są aż czterokrotnie bardziej podatni na negatywne skutki zdrowotne, takie, jak astma, problemy z oddychaniem lub choroby układu krążenia, niż mieszkańcy zdrowych domów. Ta liczba wzrasta jeszcze bardziej w przypadku dzieci. 

Zrównoważone i efektywne energetycznie mieszkania

Według ekspertów, w Polsce ważne jest budowanie nie tylko zrównoważonych i efektywnych energetycznie, ale też przystępnych cenowo mieszkań. Ponad 17 proc. Polaków żyje w trudnych warunkach mieszkaniowych, a 65 proc. nie posiada wystarczających oszczędności, żeby utrzymać swój zwykły standard życia w czasie dłuższym niż trzy miesiące. Dlatego renowacja domu lub inwestycja w poprawę jakości życia w mieszkaniu jest ostatnim ich priorytetem. 

Ubóstwo energetyczne jest spowodowane przez kilka czynników: niskie dochody gospodarstwa domowego, wysokie ceny energii lub ogrzewania oraz stan budynku lub mieszkania. Ograniczenie ubóstwa energetycznego na poziomie systemowym wymaga odpowiedzi na wszystkie te trzy czynniki, ze szczególnym uwzględnieniem poprawy efektywności energetycznej. Czasem  to nawet nieduże prace, np. wymiana lub ocieplenie okien, dachu i elewacji.

Może Cię zainteresuje: Świadectwa efektywności energetycznej obowiązkowe dla właścicieli mieszkań

Z wyżej wspomnianego raportu wynika, że aktualnie ok. 1,5 mln Polaków (4 proc.) nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego ciepła w swoim domu, a wśród osób o niskich dochodach ten wskaźnik sięga już 12 proc. Z kolei według Polskiego Instytutu Ekonomicznego to jeszcze więcej: w Polsce ubóstwo energetyczne dotyka aż 21,4 proc. gospodarstw domowych. Ta grupa będzie się powiększać wraz ze wzrostem rachunków za energię, które od 2022 roku zwiększyły się średnio o 25 proc. w stosunku do roku 2021.

Według „Barometru Zdrowych Domów”, budownictwo w Polsce musi przejść gruntowną transformację, obejmującą zarówno zmianę podejścia do projektowania i budowania nowych budynków, jak i modernizacji już istniejących. Do najpilniejszych działań należy wdrażanie nowoczesnych materiałów budowlanych i technologii, zmiana zasad ich certyfikacji, finansowanie zielonych inwestycji, wprowadzenie rozwiązań minimalizujących straty ciepła z budynków zimą i ograniczanie strat energii na ich chłodzenie latem, jak również promowanie gospodarki cyrkularnej.

Rządowa Długoterminowa Strategia Renowacji Budynków zakłada przyspieszenie prac termomodernizacyjnych na poziomie ok. 3,8 proc. budynków rocznie. Według tych założeń, do 2050 roku w Polsce powinno zostać wykonanych ok. 7,5 mln termomodernizacji (w tym 4,7 mln tzw. głębokich termomodernizacji, rozłożonych na etapy). Efektem tych działań powinno być osiągnięcie przez ok. 65 proc. budynków wskaźnika EP (jednostkowe zapotrzebowanie na energię pierwotną) nie większego niż 50 kWh/mkw. rocznie. Ten plan wpisuje się w unijny pakiet legislacyjny Fit for 55, jak również w długoterminowy cel UE na 2050 rok, który zakłada redukcję unijnych emisji gazów cieplarnianych o 80–95 proc. w porównaniu z 1990 rokiem.

Źródło: Newseria Biznes

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!