Praca podczas upału – obowiązki pracodawcy

Podczas upałów pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia bezpłatnych zimnych napojów dla zatrudnionych osób. Obowiązek wynika z przepisów Kodeksu pracy. Zatrudniający jest zobowiązany „zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania”.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 roku sprawie profilaktycznych posiłków i napojów nakłada obowiązek udostępnienia napojów w sytuacji, gdy:

• temperatura otoczenia jest powyżej 25°C – praca na otwartej przestrzeni,
• temperatura otoczenia przekracza 28°C – w pomieszczeniach zamkniętych (hale produkcyjne, punkty obsługi, biura).

Przepisy nie narzucają sposobu, w który pracodawca ma dostarczyć wodę pracownikom. Może ustawić ogólnodostępny dyspozytor lub rozdawać wodę w butelkach. Kodeks pracy wskazuje, że napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.

Przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wymagających zapewnienia należytej higieny procesów technologicznych, pracodawca zobowiązany jest zapewnić do celów higienicznych co najmniej 90 litrów wody dziennie na każdego pracownika.

Dodatkowo, osoby pracujące poza pomieszczeniem zamkniętym mają otrzymać zacienione i zadaszone miejsce do odpoczynku. Za niewywiązanie się z tej powinności pracodawca może zostać ukarany grzywną od tysiąca do 30 tys. złotych.

Skrócony czas pracy

Pracodawca może zdecydować o skróceniu czasu pracy z powodu upałów. Nie jest to obowiązek, lecz możliwość, z której osoba zatrudniająca może skorzystać. Jeżeli w firmie zapadnie decyzja o skróceniu czasu pracy, to pracownik otrzyma 100 proc. wynagrodzenia przysługującego mu za dany dzień.

Pracodawca może też wprowadzić rotację na stanowiskach pracy i dodatkowe przerwy, by umożliwić pracownikom ochłodzenie się i regenerację sił. Tak jak w przypadku skrócenia czasu pracy, nie może to wpłynąć na obniżenie należnego wynagrodzenia.

Ochrona pracowników młodocianych

Szczególną ochroną podczas upałów objęci są pracownicy młodociani, czyli osoby niepełnoletnie. Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania wskazuje, że w sytuacji, gdy temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza – 65 proc., pracownicy młodociani nie mogą wykonywać obowiązków.

Ciąża a upał

Kolejną grupą pracowników znajdujących się pod szczególną ochroną w trakcie upałów są kobiety w ciąży i w trakcie karmienia. Nie mogą pracować w środowisku o dużych wahaniach tzw. parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej. Takie obostrzenia zawarte są w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.

Upał a odmowa pracy

Gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, lub gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Jednocześnie Kodeks pracy nakłada na pracownika obowiązek poinformowania pracodawcy o opuszczeniu miejsca pracy. W przypadku powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia zatrudniony zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Źródło: Bankier.pl