Brak regulacji utrudnia rozwój zielonego budownictwa

W kwestii regulacji budowlanych branża oczekuje zmian w czterech obszarach: akustyki, bezpieczeństwa przeciwpożarowego, zrównoważonego budownictwa i efektywności energetycznej. Przepisy dotyczące akustyki i bezpieczeństwa przeciwpożarowego nie zmieniały się od lat, tymczasem nowe technologie wprowadziły w budownictwie wiele zmian. Poza tym trzeba dostosować się do przepisów, które wprowadza Unia Europejska.

Zerowa emisja

Budynki są kluczowe w wysiłkach Polski na rzecz dekarbonizacji gospodarki i osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych do 2050 roku. Sektor budowlany odpowiada za ok. 38 proc. krajowej emisji CO₂ – pokazuje raport opracowany przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego we współpracy z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju („Zerowy ślad węglowy budynków. Mapa drogowa dekarbonizacji budownictwa do 2050 roku”).

Do osiągnięcia celów klimatycznych wyznaczonych przez UE, Polska musi jeszcze w tej dekadzie znacznie zintensyfikować działania w zakresie termomodernizacji zasobów budowlanych. Przyjęta w 2022 roku Długoterminowa strategia renowacji budynków zakłada, że w nadchodzących latach ten proces ma przyspieszyć: do 2030 roku zaplanowano modernizację energetyczną 236 tys. budynków rocznie, w kolejnym dziesięcioleciu – 271 tys. W sumie do 2050 roku w Polsce planowane jest przeprowadzenie 7,5 mln termomodernizacji, z czego 4,7 mln budynków powinno zostać poddanych tzw. głębokiej termomodernizacji. W ocenie stowarzyszenia MIWO ten cel może nie zostać zrealizowany, dlatego zaapelowano do ministra o pilne działania.

Może Cię zainteresuje: Zamrożenie cen prądu w 2024 roku

Warunki techniczne

Jedną z kluczowych kwestii dla branży budowlanej są zmiany w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (WT). Ta regulacja była już wiele razy nowelizowana, ale aktualizacji podlegały tylko niektóre jej przepisy. Tymczasem branża od lat apeluje o kompleksowy przegląd i szerokie konsultacje publiczne, których efektem będzie całościowa nowelizacja rozporządzenia, uwzględniająca nowe technologie i standardy oraz innowacje budowlane, m.in. w dziedzinie akustyki, bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zrównoważonego budownictwa. 

Eksperci podkreślają, że zmiany przepisów w tych obszarach są istotne, ponieważ ludzie spędzają w budynkach 80–90 proc. czasu. Wiadomo, że hałas źle wpływa na zdrowie. W budynkach mieszkalnych niepożądany hałas dobiegający od sąsiadów, czy z ulicy, powoduje częstsze migreny czy choroby serca. Natomiast w oddziałach noworodków czy w salach szpitalnych, gdzie występuje hałas, pacjenci są poddawani większemu stresowi. Także w kwestii bezpieczeństwa przeciwpożarowego istotne są regulacje, które nadążałyby za zmianami w technologii, a także za wymaganiami Unii Europejskiej.

W rozporządzeniu WT powinien się też znaleźć całkiem nowy dział dotyczący zrównoważonego budownictwa. To pozwoliłoby m.in. określić metodykę liczenia śladu węglowego budynków, obowiązek przedstawiania deklaracji środowiskowych i kwestie odpadów budowlanych oraz sposobu ich recyklingu. Żeby budynki sprzyjały środowisku, ich projektanci i wykonawcy muszą wiedzieć, jak je wznosić, a w tym celu potrzebne są odpowiednie przepisy. Dlatego stworzenie w rozporządzeniu WT działu dotyczącego zrównoważonego budownictwa jest według przedstawicieli branży absolutnie konieczne. Istotny jest też fakt, że od 2030 roku obowiązkowo trzeba będzie liczyć ślad węglowy dla budynków. Dlatego już w tej chwili należy dokonać odpowiednich zmian w przepisach, żeby wyjść naprzeciw oczekiwaniom regulatorów z Unii Europejskiej.

Świadectwo energetyczne

Stowarzyszenie w liście skierowanym do ministra apeluje także o kontynuowanie prac nad projektem nowelizacji rozporządzenia w  sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynków oraz sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Konsultacje tej regulacji zostały przeprowadzone w I połowie 2023 roku, ale prace przerwano w okresie przedwyborczym.

Może Cię zainteresuje: OZE źródłem ponad 30 proc. energii zużywanej w Polsce w 2030 roku

Branża przyjęła projekt z dużym zadowoleniem. Zakładał on wprowadzenie czytelnego systemu klas energetycznych budynków i oznaczeń ich efektywności energetycznej. Stowarzyszenie MIWO wskazuje, że takie rozwiązanie byłoby pomocne dla wszystkich, którzy chcą realizować inwestycje w termomodernizację i poprawę komfortu cieplnego budynku. Pozwoliłoby też lepiej konstruować przepisy i programy wsparcia, prowadząc do systematycznego premiowania obniżania kosztów energii dla gospodarstw domowych i firm.

Postulowane jest powołanie międzyresortowego komitetu do spraw zrównoważonego budownictwa przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Obecnie tematy dotyczące budownictwa i mieszkalnictwa są rozproszone, zajmuje się nimi kilka ministerstw oraz innych podmiotów publicznych. To utrudnia wdrażanie efektywnych programów i polityk. Brak koordynacji na poziomie rządowym był odczuwalny zwłaszcza w obszarze poprawy efektywności energetycznej i termomodernizacji budynków, programów inwestycyjnych w tym zakresie oraz uwzględniania tego obszaru w całościowej polityce energetycznej oraz klimatycznej państwa.  

Powołanie komitetu, który koordynowałby zmiany w przepisach, powinno pozwolić dość szybko osiągnąć dwa cele. Po pierwsze, Polska będzie respektować przepisy wdrażane na poziomie Unii Europejskiej, dotyczące neutralności klimatycznej, zrównoważonych budynków, ich śladu węglowego i oddziaływania na środowisko. Po drugie, zmiany te spowodują poprawę zdrowia i większe bezpieczeństwo obywateli.

Źródło: Newseria Biznes