Bezpieczeństwo pożarowe garaży

W październiku ubiegłego roku z pożarem w jednym z warszawskich garaży podziemnych musieli się zmierzyć zarówno mieszkańcy, jak i zarządca budynku przy ul. Górczewskiej. Pożar wybuchł około godziny 7 rano. Zniszczeniu uległo blisko 50 samochodów, kilkanaście spłonęło całkowicie. W akcji gaśniczej brało udział 90 strażaków i 22 wozy strażackie. Nikt nie został poszkodowany. Pojawiły się natomiast doniesienia, że poważnie uszkodzona została konstrukcja w jednym z budynków – od stropu odpadł beton na głębokości 15–20 cm i odwarstwiło się zbrojenie stropu, które zwisa obecnie pod nim. Na szczęście pożar nie wyszedł poza strefę i oddzielenia pożarowe.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał decyzję, że budynek, pod którym spłonął garaż, nie nadaje się do zamieszkania. Rzecznik prasowy Urzędu Miasta st. Warszawy informował, że „najprawdopodobniej przyczyną był pojazd elektryczny, samochód lub hulajnoga, która znajdowała się w garażu”.

Przebieg wspomnianego pożaru w garażu wskazuje, że przepisy pożarowe powinny zostać zmodyfikowane w kierunku lepszej ochrony konstrukcji budynków na wypadek pożaru samochodów. W wielu obiektach mieszkalnych powstają bowiem podziemne garaże zamknięte, w których projektuje się strefę pożarową na 1490 m² z bezpośrednim wyjazdem z budynku i tym samym prawo nie wymaga stosowania w nich systemu sygnalizacji pożarowej oraz samoczynnie uruchomianej wentylacji oddymiającej. Obniża to koszty inwestora (dewelopera), ale powoduje ryzyko, że w przypadku pożaru, nawet jeśli nie będzie ofiar i użytkownicy zdążą się z garażu ewakuować, służby gaśnicze nie zostaną szybko powiadomione i pożar się rozprzestrzeni. Bez systemu wentylacji pożarowej, o ile nie pali się samochód przy samym wjeździe, strażacy będą prowadzić utrudnioną akcję lokalizacji źródła i jego unieszkodliwienia. Wysoka temperatura spowoduje w tym czasie nieodwracalne uszkodzenie konstrukcji budynku z kilkudziesięcioma mieszkaniami. Budynek będzie nadawał się do generalnego remontu lub nawet rozbiórki, a to koszty rzędu milionów – w przypadku 40 mieszkań po 50 m² i 9 tys. zł za 1 m² koszt budowy nowych wynosi 18 mln zł plus koszty rozbiórki, mieszkań zastępczych itd. To nie koniec, jest bowiem bardzo prawdopodobne, że ubezpieczyciel nie pokryje w pełni kosztów odtworzenia, powołując się np. na nieuwzględnienie aktualnej wiedzy technicznej.

W tej sytuacji mieszkańcy tracą mieszkania, ciążą na nich kredyty i lądują na bruku – blok był wspólnotą, a nie zbiorem mieszkań na wynajem, i prawo do lokali zastępczych jest w tym wypadku ograniczone. A przyczyną tej tragicznej sytuacji mogła być zwykła oszczędność na systemach sygnalizacji pożarowej i wentylacji oddymiającej.

Problem może się nasilić, gdyż globalna tendencja odchodzenia w transporcie od paliw wytwarzanych z ropy naftowej na rzecz gazu ziemnego i energii elektrycznej oraz wodoru będzie z czasem wymagać do sterowania wentylacją bytową także detektorów metanu i wodoru. Różne cechy fizyczne tych gazów skłaniają, żeby już na etapie projektowania obiektu z garażem, tak rozwiązać wentylację, aby mogła skutecznie wywiewać gazy lżejsze i cięższe od powietrza oraz oddymiać w razie pożaru, umożliwiając przeprowadzenie szybkiej akcji gaśniczej. Co więcej, w kontekście informacji o przebiegu pożarów samochodów z napędem elektrycznym, a nawet wybuchu elektrycznych hulajnóg, należałoby się zastanowić, czy w garażach nie powinny być instalowane wodne stałe urządzenia gaśnicze.

Dowiedz się o zagrożeniach pożarowych budynków >>

Konieczne zmiany w prawie?

Wśród specjalistów z ochrony ppoż. formułowane są opinie, że zarówno opisany powyżej, jak i inne pożary w garażach wskazują, iż konieczna jest dyskusja nad zmianami w prawie dotyczącymi ewentualnego wprowadzenia obowiązku stosowania SSP w każdym garażu z uwagi na trudne gaszenie samochodów elektrycznych – rozkład termiczny elektrolitów w akumulatorach nie potrzebuje do reakcji tlenu i pianowe środki gaśnicze nie są tu skuteczne.

Pojawiły się też propozycje, aby dla samochodów elektrycznych wydzielać w garażach specjalne strefy i w nich stosować rozwiązania zapobiegające rozprzestrzenianiu się pożaru z takiego auta. Wiąże się z tym np. prawny obowiązek wyposażania części stanowisk postojowych w instalacje do ładowania.

Z komentarzy specjalistów ppoż., dotyczących opisywanego na wstępie pożaru garaży podziemnych przy ul. Górczewskiej w Warszawie, wynika że przebieg pożaru może wskazywać, iż w jego epicentrum doszło do szybkiego wydzielania się związków organicznych i ich gwałtownego spalania w bardzo wysokich temperaturach. Naukowcy i rzeczoznawcy ds. ppoż. wskazują ponadto, że należałoby się zastanowić, czy systemy oddymiania garaży nie powinny być projektowane z priorytetem, jakim jest akcja gaśnicza, i tak, aby nie rozniecały pożaru, gdy wejdą w tryb oddymiania (dostarczanie tlenu do źródła ognia), zanim zostaną podjęte działania gaśnicze. Praktyka wskazuje, że nie ma problemów ze skuteczną ewakuacją.
Natomiast specjaliści od nieruchomości i ubezpieczeń informują, że powszechnie oszczędza się na bezpieczeństwie budynków mieszkalnych, podczas gdy w innych obiektach wodne SUG są standardem, a obiekt bez zabezpieczeń ppoż. nie uzyska polisy ubezpieczyciela.

---

Literatura

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2002, nr 75, poz. 690, z późn. zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU 2010, nr 109, poz. 719)
3. Węgrzyński Wojciech, Krajewski Grzegorz, Wentylacja pożarowa garaży – dobór systemu i projektowanie, ITB 493/2015
4. Charkowska Anna, Wentylacja bytowa garaży zamkniętych, „Rynek Instalacyjny” 4/2020, rynekinstalacyjny.pl
5. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU 2018, poz. 1286)
6. PN-EN 12101-3 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła. Część 3: Wymagania techniczne dotyczące urządzeń do mechanicznego odprowadzania dymu i ciepła (wentylatorów)
7. Mizieliński Bogdan, Kubicki Grzegorz, Wentylacja pożarowa. Oddymianie, WNT, 2012
8. Brzezińska Dorota, Skuteczna wentylacja garaży z dopuszczalnym wjazdem samochodów na LPG, materiały seminaryjne „Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja”, Stowarzyszenie Polska Wentylacja, 2019
9. Kubicki Grzegorz, Oddymianie garaży zamkniętych – wymagania przepisów a efektywność rozwiązań technicznych, „Rynek Instalacyjny” 6/2018, rynekinstalacyjny.pl
10. Materiały firm: Aereco, Alter, FläktGroup, Gazex, Hekato, Mercor, Pro-Service, Sensor Tech, Smay, Systemair, Venture Industries
11. https://www.rp.pl/Nieruchomosci/310219889-Wspolnoty-mieszkaniowe-odpowiadaja-za-zastawianie-garazy-i-klatek-schodowych.html (dostęp: 19.10.2020)
12. https://www.linkedin.com/(dostęp: 19.10.2020)

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!