Czy będzie podatek od pustostanów?

Z Narodowego Spisu Powszechnego, który przeprowadził w 2021 r. Główny Urząd Statystyczny, wynika, że mamy w Polsce 1,8 mln pustostanów. Najwięcej w województwach małopolskim i podlaskim, gdzie stanowią ponad 14 proc. zasobu mieszkaniowego. Sporo pustostanów odnotowano w województwach lubelskim i świętokrzyskim – po 13,5 proc. Najmniej jest ich w województwach: opolskim (8,9 proc.), lubuskim (9,6 proc.) i kujawsko-pomorskim (9,7 proc.). 

Czym jest pustostan?

GUS jako pustostany określa mieszkanie niezamieszkane, czyli takie, w którym nie zamieszkuje na stałe ani nie przebywa czasowo żadna osoba. Do kategorii mieszkań niezamieszkanych zaliczamy więc zarówno takie, które faktycznie nie nadają się do mieszkania ze względu na ich zły stan techniczny, jak i te, które są w dobrym stanie technicznym, ale traktowane są jako lokata kapitału. Wśród nieruchomości, które GUS zakwalifikował jako pustostany mieszczą się też np. domy wiejskie, wykorzystywane dorywczo jako domy rekreacyjne, "drugie domy" – całoroczne domy rekreacyjne oraz lokale w miejscowościach wypoczynkowych, a także garsoniery i lokale lub domy przejściowo niezasiedlone ze względu na procesy spadkowe lub zmiany właścicielskie. Wśród pustostanów, które policzył GUS, znalazły się także lokale wykorzystywane na cele inne niż typowe funkcje mieszkaniowe: biura, pracownie oraz mieszkania i domy niewykorzystywane w związku z dłuższą czasową nieobecnością właścicieli.

Na statystyki urzędu mogły też wpłynąć zmiany na rynku nieruchomości wywołane pandemią. W 2021 roku, kiedy przeprowadzano badanie, wiele wynajmowanych mieszkań zostało opuszczonych ze względu na wprowadzenie zdalnego nauczania i pracy zdalnej. Zmieniła się także sytuacja w najmie krótkoterminowym - ze względu na obostrzenia dotyczące turystyki.

Może Cię zainteresuje: Coraz wyższe ceny polis nieruchomości

Zakupy funduszy

Wśród pustostanów, które zlokalizował GUS, mogą być także mieszkania kupione przez fundusze najmu instytucjonalnego. Nie wiadomo też, ile mieszkań mają w swoich zasobach fundusze spekulacyjne i jak długo trzymają je, nim uznają, że cena wystarczająco wzrosła, by mogły ponownie wypuścić je na rynek. 

Rząd chce ukrócić zakupy funduszy. Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało już projekt ustawy. Z jego założeń wynika, że osoba posiadająca co najmniej pięć lokali mieszkalnych, z których co najmniej jeden kupiła w ciągu ostatnich 12 miesięcy lub chcąca kupić więcej niż pięć lokali, nie będzie mogła nabyć więcej niż jeden lokal raz w roku.

Osoby, które mają pięć lokali mieszkalnych, zostaną objęte wyższym podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wyższa stawka stosowana będzie zarówno przy nabyciu na rynku wtórnym, jak i pierwotnym. Zgodnie z obecnym kształtem projektu, podatek ten wyniesie 6 proc. Obecnie PCC wynosi 2 proc. wartości rynkowej mieszkania lub domu będącego przedmiotem transakcji.

Może Cię zainteresuje: Rewolucyjny plan rządu na spekulacje mieszkaniami

Podatek od pustostanów

Są wątpliwości, czy proponowany przez rząd podatek od kolejnych nieruchomości faktycznie polepszy sytuację mieszkaniową Polaków. Bardziej zasadnym wydaje się wprowadzenie podatku od pustostanów. Rząd rozważa wprowadzenie tego rodzaju opłaty. Opracowuje ją Ministerstwo Finansów. Ze wstępnych zapowiedzi resortu wynika, że samorządy dostaną w tym zakresie większe uprawnienia. Lokalne władze będą mogły uchwalić wyższe podatki za nieruchomości, które przez określony czas pozostają niezamieszkałe. 

Jak podaje Wyborcza.biz, o wprowadzenie podatku od pustostanów apeluje m.in. stowarzyszenie Miasto Jest Nasze. W wypowiedzi dla portalu Barbara Jędrzejczyk, przewodnicząca stowarzyszenia, podkreśla, że wprowadzenie takiej opłaty jest konieczne, by zasób mieszkaniowy się zwiększył, a ceny wynajmu spadły. Zwraca też uwagę, że w Warszawie, według danych GUS z 2021 roku, nawet 20 proc. zasobu mieszkaniowego stanowiły pustostany. Miasto Jest Nasze złożyło w Sejmie petycję o wprowadzenie podatku nałożonego na właścicieli wielu stojących pusto mieszkań. 

Eksperci mówią jednak, że aby w ogóle mówić o podatku, trzeba dokładnie zdiagnozować problem. Badania GUS, który bardzo szeroko zdefiniował pustostany, nie dały pełnego obrazu problemu. Nie wiadomo też, na czym oprzeć definicję pustostanu. Dodatkowo specjaliści zauważają, że wprowadzenie podatku od pustostanów może być niekorzystne nie tylko z punktu widzenia funduszy specjalizujących się w wynajmie mieszkań, ale też z perspektywy zwykłego inwestora - może bowiem oznaczać przerzucenie dodatkowych kosztów np. na wynajmujących. 

Źródło: Wyborcza.biz

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!