Wzrost kosztów pracowniczych w 2024 roku

Płaca minimalna to najniższe dopuszczalne wynagrodzenie, które może otrzymać pracownik zatrudniony w pełnym, miesięcznym wymiarze czasu. Według danych ministerstwa rodziny i polityki społecznej, taką pensję pobiera obecnie ok. 3 mln Polaków. Od 1 lipca 2023 roku kwota wynagrodzenia minimalnego w Polsce została podniesiona do 3600 zł brutto (pracownik zarobi „na rękę” ok. 2784 zł). Oznacza to wzrost o 590 zł brutto i 19,6 proc. w stosunku do minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku ubiegłym.

Kłopot dla pracodawców

Według ekspertów Konfederacji Lewiatan, zbyt silna dynamika wzrostu płacy minimalnej uderza przede wszystkim w słabsze sektory i słabszych pracowników. Część pracowników może być po prostu zatrudniana na czarno. Są też branże, w których płaca minimalna na tak wysokim poziomie jest dużym kłopotem. Przykładowo w gastronomii czy branży hotelowej w momencie, gdy nie ma pełnego obłożenia, tak wysoka płaca minimalna powoduje, że przedsiębiorcy nie są w stanie domknąć działalności przynajmniej jakimś minimalnym zyskiem. To są negatywne skutki wysokiej płacy minimalnej, z którymi biznes – ze względu na brak rąk do pracy – pewnie będzie musiał sobie poradzić.

Może Cię zainteresuje: Nowe przepisy o firmach rodzinnych

Przekłada się to na wyższe koszty po stronie pracodawców. Jeżeli zawarli z pracownikami umowy o pracę, w których wskazana wysokość wynagrodzenia jest niższa, muszą podpisać aneksy wyrównujące do wysokości płacy minimalnej. Podwyżka minimalnego wynagrodzenia oznacza też wzrost wysokości składek odprowadzanych przez właścicieli firm do ZUS oraz wzrost innych świadczeń obliczanych na jego podstawie, takich jak wynagrodzenie za przestój, minimalna podstawa zasiłku chorobowego, maksymalna wysokość odprawy z tytułu zwolnień grupowych czy dodatek za pracę w porze nocnej.

Lipcowa podwyżka jest już drugą w tym roku – od 1 stycznia płaca minimalna została podniesiona do 3490 zł brutto (czyli o 480 zł brutto więcej niż najniższa pensja w 2022 roku). Dwukrotnie zwiększono również minimalną stawkę godzinową na umowach cywilnoprawnych, która w 2022 roku wynosiła 19,70 zł. Od 1 stycznia 2023 roku ta stawka wzrosła do 22,80 zł, a od 1 lipca – do 23,50 zł.

Wzrost płacy minimalnej

Minimalne wynagrodzenie zdefiniowane jest w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 10 października 2002 roku. Zgodnie z tą regulacją jego wysokość jest przedmiotem corocznych negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego i jest ustalana w taki sposób, by uwzględniała m.in. inflację i relację minimalnego do przeciętnego wynagrodzenia. Art. 3 ustawy stanowi, że jeżeli prognozowany na rok następny wskaźnik cen wynosi co najmniej 105 proc., wówczas ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia i od 1 lipca. Tegoroczna i przyszłoroczna dwukrotna podwyżka płacy minimalnej ma więc związek głównie z wysoką inflacją.

Według zapowiedzi rządu w przyszłym roku płaca minimalna ma przebić pułap 4 tys. zł brutto. Rada Ministrów w czerwcu przyjęła propozycję, zgodnie z którą najniższe wynagrodzenie ma wzrosnąć do poziomu 4242 zł brutto od 1 stycznia 2024 roku, a następnie do 4300 zł od 1 lipca 2024 roku. Z kolei minimalna stawka godzinowa dla umów cywilnoprawnych ma wzrosnąć do 27,70 zł od stycznia oraz 28,10 zł od lipca przyszłego roku. Tymi propozycjami zajmuje się teraz Rada Dialogu Społecznego.

Polska na tle UE

Obecnie Polska z minimalnym wynagrodzeniem na poziomie 810 euro zajmuje 14. pozycję wśród 22 krajów Unii Europejskiej (nie wszystkie mają lub raportują wysokość płacy minimalnej). W rankingu przodują Luksemburg (prawie 2,5 tys. euro) oraz Holandia i Niemcy – w obu tych krajach najniższa pensja wynosi prawie 2 tys. euro.

Kolejne podwyżki płacy minimalnej, zaplanowane na 2024 rok, spowodują , że Polska znajdzie się znacznie wyżej w tym zestawieniu.

Może Cię zainteresuje: Nowelizacja Kodeksu pracy wchodzi w życie

Eksperci oceniają, że dynamika wzrostu płacy minimalnej jest w Polsce zbyt wysoka. Przyszłoroczny wzrost płacy minimalnej w Polsce spowoduje, że jej wysokość zbliży się do poziomu ok. 1 tys. euro. To oznacza, że Polska będzie siódmą gospodarką w Europie pod względem wysokości minimalnego wynagrodzenia. Patrząc na potencjał i produktywność gospodarki, daleko jej do siódmej pozycji w Europie. 

Nie jest to dobra wiadomość dla pracodawców, zwłaszcza drobnych przedsiębiorców, ale też dla gospodarki. Są sektory, które jeszcze nie podniosły się po pandemii, jak np. gastronomia, hotelarstwo czy handel. Te branże, które potrzebują stosunkowo dużej liczby pracowników, mniej wykwalifikowanych, będą miały problemy. Kolejne podwyżki płacy minimalnej mogą przysporzyć im kłopotów z zatrudnianiem nowych pracowników, przez co będą musiały ograniczać działalność. Trzeba też pamiętać, że w Polsce relacja minimalnego wynagrodzenia do przeciętnego wynagrodzenia w przyszłym roku powinna wynosić ponad 54 proc. i to jest jeden z najwyższych wskaźników w Europie. Wszyscy uważają, że jest on za wysoki, bo to jest tzw. wskaźnik krańca, pokazujący, na ile opłaca się inwestować w daną gospodarkę. W Polsce ten wysoki wskaźnik powoduje, że inwestycji może być mniej. To problem, bo Polska generalnie jest krajem o niskich inwestycjach. 

Źródło: Newseria Biznes