Zarządzanie, administrowanie a zarząd nieruchomością

Przepisy regulują jedynie materię związaną zarządzaniem i zarządem wspólnoty mieszkaniowej. Natomiast pomijają funkcję administratora. Jak wiadomo znaczna część wspólnot posiada zarządy wła­ścicielskie przeważnie obsadzane przez osoby nieposiadające odpowied­niej wiedzy z zakresu za­rządzania nieruchomościami. Zarządzanie nieruchomościami to dziedzina interdyscyplinarna, wymagająca znajomości licznych przepisów z różnych dziedzin m.in. prawo cywilne, budowlane, rachunkowość. Biorąc pod uwagę fakt, że przepisy bardzo często ulegają zmianie, trudno oczekiwać, aby nieprofesjonalny zarząd samodzielnie mógł prawidłowo obsługiwać nieruchomość. Toteż w praktyce wspólnoty korzystają z zawodowych administratorów. Celem administratora jest wspomaganie zarządu w realizacji obsługi nieruchomości.

Najczęściej pojęcie zarząd pojmowane jest jako określony zespół działań podejmowanych przez podmiot w określonym celu. Zarząd obejmuje więc poszczególne zachowania, czynności podejmowane przez upoważnione do tego podmioty, które odnoszą się do majątku lub jego składników należących do innych osób (uprawnionych) – tak wyrok SN – Izba Cywilna z 19.01.2006 r., sygn. akt IV CK 343/05.

W orzecznictwie podkreśla się, że rolą zarządcy jest aktywne zarządzenie nieruchomością, natomiast administrowanie to wyłącznie prowadzenie bieżących czynności faktycznych związanych z obsługą nieruchomości. Zarządzenie nieruchomością polega na podejmowaniu decyzji i dokonywaniu czynności mających na celu zapewnienie właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej nieruchomości oraz zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania i właściwej eksploatacji nieruchomości w tym bieżącego administrowania (tak wyrok SA w Warszawie – V Wydział Cywilny z dnia 16.06.2020 r., sygn. akt V ACa 290/19).

Zarządca we wspólnocie mieszkaniowej jest ustanawiany na podstawie art. 18 ust. 1 UWL. W przypadku, gdy we wspólnocie działa zarząd właścicielski zarząd posiada kompetencje do kierowania sprawami i reprezentowania wspólnoty i za te działania ponosi wyłączną odpowiedzialność przed ogółem właścicieli lokali. Administrator jest natomiast osobą trzecią, świadczącą na rzecz zarządu usługi związane z pomocą w wykonywaniu tych obowiązków¹.

Pomoc ta sprowadza się zazwyczaj do prowadzenia rozliczeń członków wspólnoty, sporządzania sprawozdań finansowych, dbania o mienie wspólnoty poprzez zlecanie prac konserwacyjnych czy zlecanie niezbędnych przeglądów, remontów, organizowanie zebrań, głosowań, pomoc w kwestiach spornych, redakcji pism i wielu innych.

Zatrudnienie administratora niesie ze sobą także konsekwencje w sferze odpowiedzialności zarządu właścicielskiego (art. 20 UWL) wobec wspólnoty mieszkaniowej.

Jeżeli zarząd wykonuje powierzone mu czynności za pośrednictwem osób trzecich, z którymi zawarł umowę o administrowanie nieruchomością wspólną, jego członkowie odpowiadają za działania bądź zaniechania tych osób, jak za własne naruszenie zobowiązania (art. 474 KC)². Na zasadach przewidzianych w art. 429 KC mogą oni również ponosić odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez te osoby czynem niedozwolonym (zob. również uchw. SN z 16.02.2012 r., III CZP 96/11, OSNC 2012, Nr 7–8, poz. 88; wyr. SA w Katowicach z 8.02.2013 r., V ACa 533/12, Legalis)³.

Z tego wynika, że administrator pełni funkcję wspierającą wobec członków zarządu. Co prawda w wielu umowach pojawia się zapis, że administrator/zarządca (jak czasem bywa określany) wykonuje czynności zwykłego zarządu, jednakże nie dochodzi przez to do cesji uprawnień zarządu właścicielskiego. Nadal zarząd ten sprawuje funkcje wynikające z art. 20 UWL i nadal ponosi odpowiedzialność wobec wspólnoty. W praktyce zaciera się rola zarządu właścicielskiego w sytuacji, gdy wspólnota zawiera umowę z administratorem. Należy przyznać, że w wielu przypadkach administrator wykonuje niemalże wszystkie obowiązki zarządcze, marginalizując zarząd. Wynika to ze ww. zjawiska braku odpowiedniego przygotowania przez zarząd właścicielski, a także oczekiwań rynkowych wspólnot mieszkaniowych. Właściciele z jednej strony chcą posiadać realny wpływ na zarządzanie nieruchomością oraz pełną kontrolę nad wydatkowaniem środków. Z drugiej strony, właściciele oczekują obsługi profesjonalnej, niekiedy zinstytucjonalizowanej. Taką usługę świadczą profesjonalni administratorzy, którzy posiadają odpowiednie zasoby kadrowe, organizacyjne a także programowe. 

Literatura

1, 2, 3. Tak, art. 20 UWL red. serii Osajda/red. tomu Lackoroński 2022,

wyd. 12/Berek, Ustawa o własności lokali. Komentarz 2022, wyd. 12,

komentarz do art. 20 (wyd. elektroniczne)

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!